Νοβγκορόντοβα Νίνα
Επιλοχίας ιατρικής υπηρεσίας της 111ης ταξιαρχίας τεθωρακισμένων
“Νοσοκόμα στην πρώτη γραμμή, σημαίνει χέρια βουτηγμένα στο αίμα”
“Κοντά στο Βαρόνιεζ οι Γερμανοί είχαν ένα τεράστιο αεροδρόμιο. Το 1942 όμως η αεροπορία μας ήταν πολύ αδύναμη και μικρή αριθμητικά. Κάθε μέρα λοιπόν πετούσαν από 20, 25, 30 αεροπλάνα και χτυπούσαν διάφορους στόχους στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Εμείς βρισκόμασταν εκεί κοντά και η δουλειά μας ήταν να συλλέγουμε τους τραυματίες. Τινάζονταν στον αέρα τα ξύλα, οι πέτρες, το χώμα, ακόμη και τα οχήματα ορισμένες φορές. Νόμιζες ότι δεν θα μείνει τίποτα όρθιο. Περνούσε ωστόσο το πρώτο κύμα του βομβαρδισμού και έβλεπες ότι εδώ κι εκεί, όλο και κάτι άρχιζε να κινείται. Υπήρχαν φυσικά τραυματίες, νεκροί. Και αυτό συνεχιζόταν κάθε 2,-2,5 ώρες. Όταν εργάζεσαι όμως, ξεχνάς το φόβο. Ήταν λοιπόν μια πραγματική δουλειά, μόνο που ήταν τρομακτική. Νοσοκόμα στην πρώτη γραμμή, σημαίνει χέρια βουτηγμένα στο αίμα.

Διαβάστε περισσότερα

Στον πόλεμο αντιμετώπισα για πρώτη φορά κάποια καταπληκτικά πράγματα, τις κρυφές δυνατότητες που έχει ένας άνθρωπος. Ίσως αυτό να ονομάζεται διαίσθηση. Θα διηγηθώ ένα παράδειγμα. Είναι μέρα, και δεχόμαστε επιδρομή. Οι Γερμανοί βομβαρδίζουν κυκλικά, στα όρια ενός μεγάλου νοητού κύκλου, και μετά όλο και πιο κοντά. Έχουν φτάσει να χτυπούν σχεδόν μέχρι το σημείο που βρίσκεται η διμοιρία του υγειονομικού. Προκειμένου να προφυλαχθούμε από τις βόμβες, σκάβαμε χαρακώματα και μέσα σε αυτά καθόμασταν από τρία άτομα. Όταν τα αεροπλάνα επέστρεφαν για ένα νέο γύρο, μια απίστευτη δύναμη με ώθησε να πεταχτώ από το χαράκωμα και να τρέξω με όλες μου τις δυνάμεις και να διασχίσω την πεδιάδα. Στο τέρμα της ήταν αραγμένο ένα όχημα και εγώ χώνομαι κάτω από αυτό. Μένω εκεί, και κάποια στιγμή νιώθω ότι ο βομβαρδισμός τελείωσε. Γύρισα πίσω, και βλέπω, ότι το χαράκωμα εκείνο λες δεν υπήρξε ποτέ”.

Χουντορόζκοβα Αικατερίνα
Δεκανέας, ανιχνευτής 

“Μόνο εγώ επέμενα: το αεροπλάνο είναι του εχθρού!”
“Μια φορά εκτελούσα σκοπιά κοντά στο όρυγμα που βρισκόταν εγκατεστημένη η διοίκηση. Όταν ο εχθρός πετά, έπρεπε να πούμε, «αέρας!». Το λέω κάποια μέρα στον διοικητή στο όρυγμα και αυτός ρωτά «από πού;». Του απαντώ, ότι από εκείνη την πλευρά έρχεται ένα αεροπλάνο και είναι φορτωμένο (με βόμβες). Αυτός απαντά: «μας ειδοποίησαν ότι είναι δικό μας». Εγώ του λέω: «όχι! Είναι εχθρικό». Γνώριζα τα σήματα, το σχήμα, τον ήχο του κινητήρα, τις κατευθύνσεις που πετούν τα δικά μας αεροπλάνα και παρότι μου έλεγαν ότι είναι δικό μας, εγώ επέμενα: «είναι του εχθρού!». Τελικά το κατέρριψαν.
Ύστερα από κάποια ώρα μας επισκέπτεται ο διοικητής του συντάγματος και ρωτά, «Που είναι ο ανιχνευτής σας;». Εκείνη την ώρα έτυχε να βρίσκομαι στη σκοπιά. Μου λέει, «Μπράβο, ήρθα να σας ευχαριστήσω». Αργότερα, οι ανιχνευτές μας αναρωτιούνταν, πώς είναι δυνατόν να είναι το αεροπλάνο τόσο κοντά και δεν μπόρεσαν να ξεχωρίσουν ότι ήταν γερμανικό;!”


Ραφάλσκι Αλεξάντρ
Μηχανικός-οδηγός άρματος μάχης της 55ης ταξιαρχίας τεθωρακισμένων

Ο μόνος επιζών, έγινε ήρωας
“Φτάσαμε στο Νίζνι Ταγκίλ, ανεφοδιαστήκαμε και ξεκινήσαμε με κατεύθυνση την Κρακοβία. Μια από τις πόλεις στην πορεία, έπρεπε να την καταλάβουμε με νυχτερινή έφοδο, να τη διασχίσουμε όλη και να εγκατασταθούμε στην άλλη πλευρά της. Δίπλα από ένα σπίτι, ένας Γερμανός πυροβολεί από μια σήραγγα με αντιαρματικό. Χτύπησε το πλαϊνό μέρος του άρματος και αυτό τυλίχτηκε στις φλόγες. Ο διοικητής του άρματος πετάχτηκε έξω και ένας ελεύθερος σκοπευτής τον σκότωσε. Βγαίνει ο χειριστής του πυροβόλου, πέφτει νεκρός και αυτός. Εγώ συνέχισα να κάθομαι μέσα στο άρμα. Έκανε τρομερή ζέστη, άνοιξα λίγο τη θυρίδα και βλέπω ότι εκείνος ο Γερμανός δεν φαινόταν πουθενά. Νόμισε φαίνεται πως τους είχε σκοτώσει όλους. Άνοιξα εντελώς της θυρίδα, κανένας πυροβολισμός. Πηδώ γρήγορα έξω και μπαίνω κατευθείαν στη σήραγγα. Είμαι σχεδόν άοπλος, έχω μόνο ένα γερμανικό πιστόλι μαζί μου. Ακούω βήματα. Στέκομαι εντελώς ακίνητος, έχοντας έτοιμο το πιστόλι. Το άρμα που καίγεται, φωτίζει τη γωνιά της σήραγγας που βρίσκεται απέναντί μου. Βλέπω μια σκιά. Έρχεται ο Γερμανός. Μόλις έφτασε πολύ κοντά, πυροβόλησα. Του πήρα το αυτόματο και δυο γεμιστήρες, ήμουν πλέον ήρωας. Πήγα προς την πλευρά μας να προλάβω τα άλλα άρματα.
Το 2000, στον εορτασμό της 60ης επετείου της νίκης, μετέβη στη Γερμανία μια αντιπροσωπεία βετεράνων. Ήμουν και εγώ σε αυτή. Πήγαμε παντού, στα νεκροταφεία επίσης. Είναι εντυπωσιακό το πόσο καλά φροντίζουν εκεί τους τάφους των στρατιωτών μας. Τα μνημεία είναι πολλά, και όλα φυλάσσονται από το κράτος. Δεν παρατήρησα καμιά εχθρότητα απέναντί μας, αλλά ούτε και εγώ ένιωθα τίποτα ανάλογο.”


Τσερεπάνοφ Νικολάι Στρατιώτης
Μηχανικός αεροσκαφών IL-2 
“Γι αυτό έγινα καθηγητής... Για να μιλήσω για νίκη, για την τιμή και την αξιοπρέπεια...”
 “Η πιο ευτυχισμένη μέρα μου, ήταν η 27η Ιανουαρίου, η μέρα που διασπάστηκε η πολιορκία του Λένινγκραντ. Στις 27 Ιανουαρίου ήχησαν χαιρετιστήριοι κανονιοβολισμοί, οι οποίοι έκαναν γνωστό το γεγονός ότι η πολιορκία του Λένινγκραντ είχε λήξει. Η πιο λυπηρή μέρα ήταν για μένα, ήταν η 14η Δεκεμβρίου. Τη μέρα εκείνη χτύπησαν το αεροπλάνο μας, αρχίσαμε να χάνουμε το έλεγχό του. Χτυπήθηκα, άρχισα να χάνω αίμα και να ζαλίζομαι. Τελικά καταφέραμε με κάποιο τρόπο να προσγειωθούμε.
Ρωτάτε, που βρίσκουμε σήμερα τις δυνάμεις. Αγαπάμε την πατρίδα μας, και πολεμήσαμε γι’ αυτή. Ο πατέρας μου σκοτώθηκε κοντά στο Στάλινγκραντ, και ο παππούς μου επίσης πέθανε. Γιατί μετά τον πόλεμο έγινα καθηγητής ιστορίας; Προκειμένου να μιλήσω για τη νίκη, για τον άθλο αυτό, για την τιμή και την αξιοπρέπεια. Στα παιδιά εξηγώ ότι ως κληρονομιά δεν αφήνουμε σπίτια, εξοχικά, δολάρια. Η κληρονομιά που αφήνουμε, είναι τα ίδια μας τα παιδιά, τα οποία γεννήσαμε, καθώς και τα παιδιά τα οποία διδάξαμε. Γι’ αυτό, εκείνο που επαναλαμβάνω στους μαθητές, είναι ότι σε λίγο καιρό θα βγουν με τα παράσημά τους οι τελευταίοι πολεμιστές του μετώπου. Δείτε τους, όσο έχετε ακόμη την ευκαιρία.”