Γόνος ταπεινής οικογένειας, ο Γεώργιος Παπανδρέου γεννήθηκε στις
13 Φεβρουαρίου 1888 στο Καλέντζι Αχαΐας. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και πολιτικές επιστήμες στο Βερολίνο.
Το 1915 διορίστηκε Νομάρχης Λέσβου και στη συνέχεια ανέλαβε διευθυντής του πολιτικού γραφείου του
Ελευθέριου Βενιζέλου, τον οποίο ακολούθησε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης. Πρωτοστάτησε στην έκπτωση του βασιλιά Κωνσταντίνου κι εναντιώθηκε με σθένος στο δικτατορικό καθεστώς του στρατηγού
Πάγκαλου.
Το 1930, όταν ο Βενιζέλος επέστρεψε στην εξουσία, ο Γεώργιος Παπανδρέου διορίστηκε υπουργός Παιδείας κι έλαβε σημαντικά μέτρα για την αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Το 1935 ίδρυσε το «Δημοκρατικό κόμμα», το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε «Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό».
Ακολούθησαν η δικτατορία Μεταξά και ο
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Εξαιτίας της αντιστασιακής του δράσης, το 1942 συνελήφθη και φυλακίστηκε. Δύο χρόνια αργότερα κατέφυγε στη Μέση Ανατολή για να οργανώσει το συνέδριο του Λιβάνου, όπου αποφασίστηκε ο σχηματισμός κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας υπό την προεδρία του, και αμέσως μετά την
απελευθέρωση επέστρεψε στην Ελλάδα.
Την περίοδο 1947 - 1950 ανέλαβε διάφορα υπουργεία σε μεταβατικές κυβερνήσεις. Η
συνεργασία που ακολούθησε με τους Φιλελεύθερους του Σοφοκλή Βενιζέλου δεν κράτησε για πολύ. Το 1961 αναγνωρίστηκε αρχηγός της Ενώσεως Κέντρου και στις εκλογές του ίδιου χρόνου εξασφάλισε το 1/3 των εδρών της Βουλής. Μην αναγνωρίζοντας το κύρος του αποτελέσματος, κήρυξε τον «ανένδοτο» στην
ΕΡΕ του
Κωνσταντίνου Καραμανλή και το 1963 κέρδισε τις εκλογές με σχετική πλειοψηφία.
Πανηγυρική ήταν η νίκη το Φεβρουάριο του 1964, με την Ένωση Κέντρου να λαμβάνει το 53% των ψήφων. Όμως, οι ιδεολογικές, πολιτικές και προσωπικές διαφορές στους κόλπους του κόμματος ήταν το αδύνατο σημείο, το οποίο εκμεταλλεύθηκε η παρασκηνιακή ηγεσία της Δεξιάς. Τον Ιούλιο του 1965, οι αποστάτες ανέτρεψαν τον Γεώργιο Παπανδρέου, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας μακράς περιόδου πολιτικής κρίσης.
Δύο ημέρες αργότερα, η κηδεία του «Γέρου της Δημοκρατίας» αποτέλεσε τη μεγαλύτερη αντιδικτατορική διαδήλωση. Την πομπή ακολούθησε μια πραγματική λαοθάλασσα 300 χιλιάδων ανθρώπων, «το μέγα πλήθος με το μέγα πάθος» κατά τη δική του έκφραση.
Γράφει ο Υποναύαρχος (εα) Δημήτριος Ν. Τσαϊλάς ΠΝ
