Από τη στιγμή που ο Γιώργος Παπανδρέου εξεφώνησε στην ΚΟ του ΠΑΣΟΚ τις λέξεις «δημοψήφισμα» και «ψήφος εμπιστοσύνης» ξεκίνησε μία αλυσιδωτή πολιτική αντίδραση με αβέβαιη κατάληξη. Οι αστάθμητοι παράγοντες, που μπορεί να τεθούν σήμερα και ως διευκρινιστικά ερωτήματα, είναι πολλοί:
- Ήξεραν οι δανειστές; Όχι. Ο Γιώργος Παπανδρέου είχε κάνει πριν καιρό μια γενική συζήτηση με την Ανγκέλα Μέρκελ, αλλά πέραν αυτού ουδέν.
- Υπάρχει φόβος για τη συμφωνία; Ναι. Η κυβέρνηση τρέμει στην ιδέα να υπάρξουν αρνήσεις τραπεζών να μπουν στο PSI plus ή και επίσημες αρνητικές δηλώσεις από τους εταίρους μας.
- Πως θα αντιδράσει; Ο Γιώργος Παπανδρέου ρωτήθηκε ήδη από συνεργάτη του, ο οποίος έλαβε την απάντηση πως «είναι θέμα εθνικής κυριαρχίας και δε το συζητώ».
- Τα στελέχη ήξεραν; Όχι. Του Ευάγγελου Βενιζέλου συμπεριλαμβανομένου. Ο υπουργός Οικονομικών άκουσε τις αποφάσεις του πρωθυπουργού μαζί με τους υπόλοιπους βουλευτές.
- Συμφωνούν οι κορυφαίοι; Άπαντες θεωρούν την κίνηση υψηλού πολιτικού ρίσκου. Ξέρουν ότι αν δε βγει η ζαριά του Γιώργου Παπανδρέου θα έρθει η χρεοκοπία και η έξοδος από το ευρώ. Από την άλλη αναγνωρίζουν ότι η κυβέρνηση δεν άντεχε άλλο να υβρίζεται. «Έπρεπε να μεταφερθεί το κέντρο βάρους των εξελίξεων στο πολιτικό πεδίο» σημειώνουν.
- Τι θα κάνουν; Ήδη ο Ευάγγελος Βενιζέλος ενέγραψε τη διαφοροποίησή του. Μιλώντας στην τηλεόραση του ANT1 είπε ότι ο νόμος θα πρέπει να ψηφιστεί πριν αποτελέσει αντικείμενο δημοψηφίσματος και πως αν η κυβέρνηση ηττηθεί θα πρέπει να γίνουν εκλογές. Επισημαίνεται πως ο Γιώργος Παπανδρέου προσέθεσε στο απόσπασμα της ομιλίας του που αναφερόταν στο δημοψήφισμα πως η κυβέρνηση έχει τη δεδηλωμένη για δύο ακόμη χρόνια.
- Την έχει τη δεδηλωμένη; Δεν είναι σίγουρο. Μόλις ανακοινώθηκε η ψήφος εμπιστοσύνης τουλάχιστον τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ είπαν σε δημοσιογράφους ότι σκέφτονται στα σοβαρά την καταψήφιση.
- Πότε και πως θα γίνει το δημοψήφισμα; Αν φθάσουμε μέχρι εκεί, θα γίνει τον Ιανουάριο, αφού θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις για τη νέα δανειακή σύμβαση. Υπάρχουν δύο τρόποι να εισαχθεί το ερώτημα. Είτε με πλειοψηφία 180 βουλευτών αν η κυβέρνηση επιλέξει να ψηφίσει πρώτα τον νόμο είτε με απλή πλειοψηφία επί εθνικού θέματος. Για να είναι δεσμευτικό το αποτέλεσμα θα πρέπει να συμμετάσχει το 50% των ψηφοφόρων (στην περίπτωση του ψηφισμένου νόμου) ή το 40% (στην περίπτωση του εθνικού θέματος).
- Γιατί πήρε το ρίσκο ο Γιώργος Παπανδρέου; Γιατί αντιλήφθηκε πως δε μπορεί να σταθεί με τους βουλευτές του κόμματός του να ζητούν την αντικατάστασή του. Γιατί αν του βγει θα επιστρέψει στα πολιτικά πράγματα με αξιώσεις για τη συνέχεια. Στην κατηγορία πως αγνόησε τις αντενδείξεις και τους κινδύνους για τη χώρα οι συνεργάτες του απαντούν ανθρώπινα: «δε μπορεί να μας ζητούν να κάνουμε τη βρώμικη δουλειά, να μη θέλουν να φύγουμε και να μας βρίζουν μέχρι να μας καταψηφίσουν»!
- Τι θα κάνουν οι βουλευτές; Έχουμε ήδη σημειώσει πως η έκβαση της ψηφοφορίας για τη ψήφο εμπιστοσύνης είναι αβέβαιη. Ακόμη και μετά την ΚΟ ο Δημήτρης Λιντζέρης επανέλαβε την πρότασή του για κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, αυτή τη φορά με ανοιχτή επιστολή του προς τον πρωθυπουργό.
Τούτων δοθέντων, όσες πιθανότητες έχει η περίπτωση η κυβέρνηση να καταφέρει να φθάσει στο δημοψήφισμα, άλλες τόσες είναι και οι πιθανότητες πτώσης και πρόωρων εκλογών. Με ότι αυτές οι εξελίξεις μπορεί να σημαίνουν για την οικονομική κατάσταση και τις προοπτικές της χώρας.