Ετικέτες

Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2020

1989: Η απαρχή της αβεβαιότητας


του Δημήτρη Μακροδημόπουλου.

  1. Η ιστορική πρωτοτυπία του Ψυχρού Πολέμου

Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ανέδειξε μια ιστορική πρωτοτυπία που καθορίζει τις παγκόσμιες εξελίξεις. Ενώ μέχρι τότε η ιστορική εμπειρία μας δίδαξε ότι η αναθεώρηση των συνόρων των κρατών συντελείται στην διάρκεια του πολέμου και επισφραγίζεται με τις συνθήκες ειρήνης που ακολουθούν τη λήξη των εχθροπραξιών, με τον Ψυχρό Πόλεμο συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή, προηγήθηκε η «συνθηκολόγηση» της ΕΣΣΔ,  με την υπογραφή της διάλυσης του Συμφώνου της Βαρσοβίας κατά τη σύνοδο κορυφής της ΔΑΣΕ το Νοέμβριο του 1990  στο Παρίσι και ακολούθησαν οι συνέπειες της ψυχροπολεμικής σύγκρουσης που είχε λήξει. Ενώ οι συνθήκες ειρήνης οριοθετούν το μέγεθος των συνεπειών του πολέμου, οι συνέπειες του Ψυχρού πολέμου είναι απροσδιόριστες και σε μέγεθος και σε διάρκεια και θα καθορίζουν τις διεθνείς εξελίξεις μέχρις ότου αναδειχθούν δυνάμεις που θα εξισορροπήσουν την αμερικανική υπεροπλία. Μάλιστα, όπως  αποδεικνύει η καθημερινή εμπειρία των εξελίξεων, οι επιπτώσεις του τέλους του Ψυχρού Πολέμου δεν εξαντλούνται  στον πολιτικό χάρτη με την επανένωση και τη διάλυση κρατών, διαδικασία που συνεχίζεται (Μ. Ανατολή, Β. Αφρική, αυτονομιστικά κινήματα). Οι συνέπειες αυτού του αντισυμβατικού τέλους του Ψυχρού Πολέμου χωρίς οριοθετήσεις, απελευθέρωσε τις εξελίξεις σε όλους τους τομείς χωρίς περιορισμούς. Στην οικονομία διότι επεξέτεινε τη δράση της σε ολόκληρη την υφήλιο, στην πολιτική όπου κυριαρχεί ο νεοφιλελευθερισμός και ιδιαίτερα στον κοινωνικό τομέα, όπου το κεφάλαιο ανακαλεί όλες τις παραχωρήσεις που του επέβαλε ο ιδεολογικός πόλεμος των δύο συστημάτων. Επιπλέον, ο Ψυχρός Πόλεμος ως αντισυμβατικός, αφού δεν προηγήθηκαν του τέλους του μάχες και καταστροφές, δεν συνοδεύτηκε από τη «δημιουργική καταστροφή» των συμβατικών πολέμων, τη σωρό των ερειπίων που κατέλειπαν οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι. Με συνέπεια την αδυναμία απορρόφησης του πλεονάζοντος κεφαλαίου και την όξυνση των ανταγωνισμών των συμφερόντων για την πλήρωση του κενού που δημιούργησε η διάλυση της ΕΣΣΔ. Πρόκειται για μία από τις κύριες αιτίες της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε.