Απόδοση άρθρου: Παντελής Καρύκας
Κι όμως, οι Τούρκοι
στρατηγοί δεν έχουν τελειώσει, επειδή έτσι το αποφάσισε ο Ερντογάν, ο
οποίος προσφάτως τους θυμήθηκε, αναζητώντας απελπισμένα συμμάχους για να
αντιμετωπήσει τη μετωπική επίθεση που δέχεται από τον ιμάμη Φετουλάχ
Γκιουλέν.
Το πολύ ενδιαφέρον σχόλιο-ανάλυση των
Aliza Marcus και Halil Karaveli, με τίτλο «Τουρκία: Επιστροφή των στρατηγών» (
Turkey: Return of the Generals), δημοσιεύθηκε στην καταξιωμένη αμερικανική επιθεώρηση «
The National Interest» (το εθνικό συμφέρον), στις 13 Απριλίου και όσοι επιθυμούν το πρωτότυπο, μπορούν να το διαβάσουν στην ακόλουθη διεύθυνση:
http://nationalinterest.org/commentary/turkey-return-the-generals-10234?page=1
Πριν λίγες εβδομάδες το τουρκικό
συνταγματικό δικαστήριο ακύρωσε την ποινή των ισοβίων δεσμών που είχε
επιβληθεί στον πρώην αρχηγό του τουρκικού γενικού Επιτελείου, στρατηγό
Ιλκέρ Μπασμπούγ, ο οποίος και απελευθερώθηκε, τελικά, στις 7 Μαρτίου.
Ο
ίδιος ο Ερντογάν του τηλεφώνησε για να τον συγχαρεί, λέγοντας ότι
ελπίζει να δει σύντομα και τους λοιπούς καταδικασμένους για την υπόθεση
«Βαριοπούλα» στρατιωτικούς, ελεύθερους.
Ο ίδιος άλλωστε ο Ερντογάν είχε φροντίσει να καταργήσει το ειδικό
δικαστήριο που είχε συσταθεί ακριβώς για να δικάσει τους συνωμότες
στρατιωτικούς. Κατόπιν όμως των ανωτέρω εξελίξεων αναμένετε η σύντομη
απελευθέρωση και τω περισσοτέρων φυλακισθέντων στρατιωτικών.
Το βράδυ, μετά την εκλογική του επιτυχία, στις 30 Μαρτίου, ο
Ερντογάν, δήλωσε ότι δεν θα επιτρέψει την διείσδυση οπαδών του Γκιουλέν
σε σημαντικές θέσεις. Και όντως φαίνεται ότι
οπαδοί του Γκιουλέν
έχουν διεισδύσει σε υψηλές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό, επηρεάζοντας
αρνητικά ακόμα και τις συνομιλίες μεταξύ τουρκικής κυβέρνησης και ΡΚΚ.
Ο αρχηγός της ΜΙΤ Χικάν Φιντάν είχε κληθεί, τον Φεβρουάριου του 2012,
από τον εισαγγελέα της Κωνσταντινούπολης, οπαδό της κίνησης Γκιουλέν, σε
ανάκριση σχετικά με τις επαφές της κυβέρνησης με το ΡΚΚ.
Κατόπιν οι συνομιλίες τουρκικής κυβέρνησης ΡΚΚ κατέρρευσαν, λόγω των
σκανδάλων που ξεσπούσαν το ένα μετά το άλλο. Ο Ερντογάν πίστεψε ότι θα
μπορούσε να εμπιστευτεί τους στρατιωτικούς. Αυτό ήταν το λάθος του.
Οι στρατιωτικοί έχουν πολλούς λόγους να σταθούν στο πλευρό του
Ερντογάν, κατηγορώντας τον Γκιουλέν ως υπεύθυνο για τις δίκες και τις
καταδίκες στρατιωτικών, με κατασκευασμένα στοιχεία. Ο ίδιος ο Μπασμπούγ,
μετά την απελευθέρωσή του, στην πρώτη του συνέντευξη, είπε ότι αυτό που
προέχει στην Τουρκία είναι η αδρανοποίηση του κινήματος του Γκιουλέν.
«Αν υπάρχει διαφθορά πρέπει να καταπολεμηθεί. Όμως η προσπάθεια
ανατροπής μιας εκλεγμένης κυβέρνησης, με εξωκοινοβουλευτικές διαδικασίες
συνιστά πραξικόπημα», είπε ο Τούρκος στρατηγός, παρέχοντας απόλυτη
κάλυψη στον Ερντογάν.
Η
τουρκική στρατιωτική ηγεσία είναι οργισμένη για το πλήγμα που
καταφέρθηκε κατά της «τιμής και του ηθικού του στρατού», ανησυχεί, δε,
πραγματικά για την εξάπλωση της επιρροής του Γκιουλέν στις τάξεις των
τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Η πρόσφατη διαρροή της συζήτησης στο γραφείο
του Νταβούτογλου για την Συρία, τρόμαξε την τουρκική στρατιωτική
ηγεσία, καθιστώντας φανερό ότι πουθενά δεν μπορεί να αισθάνεται ασφαλής.
Έτσι είναι πλέον φανερό ότι
οι ένοπλες δυνάμεις συμμαχούν με τον Ερντογάν κατά του Γκιουλέν.
Η συμμαχία αυτή είναι ο μόνος τρόπος για τους στρατιωτικούς να
ανακτήσουν την χαμένη τους ισχύ στο τουρκικό πολιτικό οικοδόμημα και
ίσως να εκδικηθούν αυτούς που τους έσυραν στις φυλακές.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι στρατιωτικοί θα παραμένουν αιωνίως στο πλευρό του Ερντογάν.
Η στήριξη των στρατιωτικών μπορεί να ενισχύσει, αυτή την στιγμή, τον
Ερντογάν, αλλά πιθανότατα, θα αποτελέσει νέα πρόκληση για αυτόν στο
μέλλον.
Η
τουρκική ιστορία διδάσκει ότι ο στρατός πάντοτε θριαμβεύει. Ακόμα και
μετά την σφαγή των γενιτσάρων, το 1826, των γενιτσάρων που
ανεβοκατέβαζαν σουλτάνους στον θρόνο, κατά το δοκούν, ο πολιτικός ρόλος
του στρατού στην Τουρκία, δεν εξαλείφτηκε ποτέ. Και στην Τουρκία κάνεις
δεν πρέπει να τα βάζει με την παράδοση.