Οι ξεχασμένοι Κούρδοι της Συρίας

Μποζανίνου Τάνια 

Ο Σαλέχ Μουσλίμ, επικεφαλής του Κόμματος Δημοκρατικής Ενωσης, μιλά στο «Βήμα» για τον διπλό αγώνα τους ενάντια στους σαλαφιστές και το καθεστώς Ασαντ 

Ανδρες της κουρδικής πολιτοφυλακής (YPG) περιπολούν σε περιοχή της Βόρειας Συρίας. «Δεν μπορεί να υπάρξει λύση στη Συρία χωρίς τους Κούρδους» λέει ο ισχυρότερος ηγέτης των Κούρδων της Συρίας, Σαλέχ Μουσλίμ (μικρή φωτογραφία)

«Οταν άρχισε η επανάσταση στη Συρία, το 2011, ετοιμαστήκαμε μόνοι μας να ξεσηκωθούμε κι εμείς. Ημασταν μέρος της επανάστασης αλλά και χωριστά. Αρχικά ολόκληρη η επανάσταση ήταν άοπλη, γιατί χωρίς όπλα δεν είχαμε ανάγκη από χρήματα και ήμασταν πιο ανεξάρτητοι. Οι Αραβες δεν κατάφεραν να πετύχουν με αυτόν τον τρόπο, εμείς ναι» λέει στο «Βήμα» ο Σαλέχ Μουσλίμ, ο ισχυρότερος ηγέτης των Κούρδων της Συρίας, επικεφαλής του Κόμματος Δημοκρατικής Ενωσης (PYD).

«Τον Ιούλιο του 2012 οι περιοχές μας απελευθερώθηκαν» εκτός από το αεροδρόμιο και λίγα ακόμη σημεία τα οποία οι Κούρδοι δεν έκαναν τον κόπο να διεκδικήσουν από τις δυνάμεις του Μπασάρ αλ Ασαντ. Σήμερα, ο κουρδικός τομέας - στη βόρεια Συρία κατά μήκος των 900 χλμ. των συνόρων με την Τουρκία, όπου ζουν γύρω στα 3,5 εκατ. Κούρδοι (15% του πληθυσμού της Συρίας) - «είναι στη δική μας δικαιοδοσία και όχι στου καθεστώτος». Το PYD έχει τη δική του πολιτοφυλακή (YPG) και αστυνομία.

«Σύντομα άρχισαν να μας επιτίθενται οι σαλαφιστές», οι ακραίοι ισλαμιστές που πολεμούν εναντίον του Ασαντ στο πλευρό της αντιπολίτευσης, «υποστηριζόμενοι από την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. Μας επιτίθενται επειδή δεν τους επιτρέψαμε να δημιουργήσουν βάσεις στην περιοχή μας και από εκεί να εξαπολύουν επιθέσεις εναντίον του Ασαντ. Η Τουρκία αρνείται να μας αποδεχθεί επειδή έχει "κουρδοφοβία" και προτίμησε να υποστηρίξει τους σαλαφιστές».

Ωσπου οι Κούρδοι αλλά και οι Αραβες, οι Τουρκμένοι, οι Σύροι και οι χριστιανοί που ζουν στη Βόρεια Συρία αποφάσισαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους και έστησαν τρία καντόνια με κοινή διοίκηση και ένα κοινωνικό συμβόλαιο το οποίο εξασφαλίζει, για παράδειγμα, ότι είναι τρεις οι επίσημες γλώσσες (κουρδική, αραβική και συριακή, την οποία μιλούν οι χριστιανοί της Συρίας).

Σήμερα η κουρδική Βόρεια Συρία έχει ένα ιδιότυπο καθεστώς αυτονομίας. «Είμαστε καλύτερα από άλλες περιοχές της Συρίας, διαθέτουμε δυνάμεις για την προστασία μας, αστυνομία, δικαστήρια, αλλά έχουμε προβλήματα στην τροφοδοσία (φάρμακα κ.λπ.) ενώ δεχόμαστε και επιθέσεις από σαλαφιστές. Υπάρχουν τρεις τοπικές διοικήσεις στα καντόνια υπό την κεντρική καθοδήγηση του PYD. Στόχος μας είναι να εγκαθιδρυθεί ένα δημοκρατικό σύστημα στη Συρία και οι Κούρδοι να πετύχουμε καθεστώς αυτονομίας εξασφαλισμένο συνταγματικά» λέει ο κ. Μουσλίμ, τον οποίο συνάντησε «Το Βήμα» στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα.

Ο ηγέτης των Κούρδων της Συρίας είχε επαφές με όλα τα ελληνικά κόμματα και συναντήθηκε με τον Γιώργο Παπανδρέου για να αιτηθεί την ένταξη του PYD στη Σοσιαλιστική Διεθνή. «Ζητήσαμε βοήθεια - πολιτική, ανθρωπιστική, στην εκπαίδευση, στη διοίκηση - και εξηγήσαμε ποια είναι η κατάσταση των Κούρδων στη Συρία. Πολύς κόσμος στην Ευρώπη δεν έχει καμία ιδέα για το τι ακριβώς συμβαίνει στις περιοχές μας. Στη Γενεύη Ι και ΙΙ (σ.σ. διεθνείς διασκέψεις για το μέλλον της Συρίας) κανείς δεν αναφέρθηκε στους Κούρδους. Προσπαθήσαμε να βάλουμε το θέμα μας στην ατζέντα αλλά δεν τα καταφέραμε. Η Τουρκία μας μπλοκάρει και οι ΗΠΑ έχουν συμφέρον να μην πάνε κόντρα στους Τούρκους για χάρη μας. Ομως δεν μπορεί να υπάρξει λύση στη Συρία χωρίς τους Κούρδους».

Ο κ. Μουσλίμ, 63 ετών, σπούδασε χημικός μηχανικός στην Κωνσταντινούπολη και εργάστηκε στη Σαουδική Αραβία προτού επιστρέψει στη Συρία στη δεκαετία του '90. Ο γιος του, Σερβάν, σκοτώθηκε πέρσι σε συγκρούσεις με ισλαμιστές μαχητές που είχαν διασυνδέσεις στην Αλ Κάιντα.

Για να έρθει στην Ελλάδα, ο κ. Μουσλίμ πέρασε πρώτα στο Κουρδιστάν (όπως αποκαλείται το Βόρειο Ιράκ), όχι όμως στο (φιλοτουρκικό) Αρμπίλ «όπου δεν μας δέχονται» αλλά στη Σουλεϊμανίγια. Από εκεί πήγε στον Λίβανο για να λάβει βίζα Σένγκεν από την ελληνική πρεσβεία.

Οπως όλα τα κόμματα που είναι κοντά στο τουρκικό ΡΚΚ και στον Αμπντουλάχ Οτσαλάν, το PYD του κ. Σαλίμ έχει δύο συμπροέδρους, τη μία γυναίκα. «Στη διοίκηση, στα κόμματα, παντού εφαρμόζουμε τον κανόνα ότι το 40% πρέπει να είναι γυναίκες» λέει.

Προς το παρόν οι Κούρδοι της Βόρειας Συρίας επικεντρώνονται σε δύο στόχους:
«Αντιστεκόμαστε στους σαλαφιστές με τις δικές μας δυνάμεις. Εχουμε τις Μονάδες Υπεράσπισης του Λαού (YPG) στις οποίες πολεμούν και 3.000-4.000 γυναίκες. Ο δεύτερος στόχος είναι να οικοδομήσουμε δημοκρατικές δομές και να αποτελέσουμε παράδειγμα για τη Συρία και τη Μέση Ανατολή. Ολες οι εθνοτικές ομάδες συμμετέχουν στη διοίκηση των κουρδικών καντονιών και το κοινωνικό μας συμβόλαιο θα μπορούσε να αποτελέσει μοντέλο για το νέο Σύνταγμα της Συρίας, όταν γίνει δυνατό να καταρτιστεί» καταλήγει ο κ. Σαλίμ.
ΒΗΜΑ