Σαν σήμερα…1η Ιουλίου 1916: Η σφαγή στη μάχη του Somme

Σαν σήμερα…1η Ιουλίου 1916: Η σφαγή στη μάχη του Somme

Αναρτήθηκε από τον/την Πετροβούβαλος στο Ιουλίου 1, 2012

Έργο του S.Caruso από το cdn1.lostateminor.com

Αναδημοσίευση από το defencenet.gr

Σαν σήμερα πριν από 94 χρόνια, έλαβε χώρα η φονικότερη και μεγαλύτερη μάχη του Α’ ΠΠ: η μάχη του Somme. Η μάχη ξεκίνησε στις 07:30 το πρωί της 1ης Ιουλίου του 1916 και κράτησε μέχρι το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου. Οι συνολικές απώλειες όλων των εμπλεκόμενων στη μάχη κινήθηκαν σε «κολοσσιαία» επίπεδα κρατώντας τα θλιβερά σκήπτρα της φονικότερης στρατιωτικής επιχείρησης που έχει γίνει ποτέ. Στο τέλος της μάχης οι Βρετανοί είχαν απώλειες 420.000 στρατιωτών, οι Γάλλοι 200.000 και οι Γερμανοί 500.000 άνδρες. Μόνο την πρώτη ημέρα της μάχης, οι βρετανοί έχασαν 60.000 στρατιώτες, στην τραγικότερη ημέρα της βρετανικής στρατιωτικής ιστορίας

Πως ξεκίνησε

Οι συζητήσεις για μια γενικευμένη επίθεση εναντίον των κεντρικών δυνάμεων, είχαν ξεκινήσει από το 1915, και Βρετανοί, Γάλλοι, Ιταλοί και Ρώσοι είχαν συμφωνήσει στην ανάληψη επιθετικής δράσης τον επόμενο χρόνο. Η αγγλο-γαλλική συμβολή επρόκειτο να εκδηλωθεί στον τομέα του Somme.

Ειδικότερα η επιλογή της συγκεκριμένης τοποθεσίας, έγινε γιατί και για αρκετούς μήνες οι γάλλοι υπέφεραν από σημαντικές απώλειες στο Βερντέν (Verdun) στα ανατολικά του Παρισιού. Για την ανακούφιση της γαλλικής πίεσης η Ανώτατη Συμμαχική Διοίκηση αποφάσισε την εκδήλωση επίθεσης βόρεια από την ομώνυμη τοποθεσία, με απώτερο στόχο αφενός να αναγκαστούν οι γερμανοί να αποσύρουν δυνάμεις από το Βερντέν και αφετέρου να προκαλέσουν τις μεγαλύτερες δυνατές απώλειες στις γερμανικές στρατιές.

Η θλιβερή 1η Ιουλίου του 1916

Η πρώτη ημέρα της μάχης του Somme, γνωστή και ως η μάχη του Albert, επισκιάζει πρακτικά όλη την επιθετική επιχείρηση που κράτησε σχεδόν τεσσεράμισι μήνες, καθώς αποτέλεσε την πιο αιματοβαμμένη ημέρα της μάχης. Σε όλη τη μάχη του Somme πήραν μέρος συνολικά 750.000 άνδρες εκ των οποίων το 80% απαρτιζόταν από το Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώμα, υπό τις διαταγές του στρατηγού Sir Douglas Haig

Την 1η Ιουλίου οι δυνάμεις που πήραν μέρος στην επίθεση ήταν περί τους 120.000 στρατιώτες, με το κυριότερο έργο να αναλαμβάνει η 4η βρετανική Στρατιά στον κεντρικό τομέα του μετώπου. Στο βόρειο άκρο της 4ης Στρατιάς δύο μεραρχίες της 3ης βρετανικής Στρατιάς θα ανελάμβαναν να δημιουργήσουν μια επιχείρηση αντιπερισπασμού, ενώ στο νότιο τομέα η γαλλική 6η Στρατιά  και η 10η Στρατιά θα προωθούνταν παράλληλα με τους βρετανούς.

Η επιχείρηση ξεκίνησε πρακτικά από το Σάββατο 24 Ιουνίου με την προπαρασκευή του πυροβολικού, οι Βρετανοί είχαν αναπτύξει καθόλο το εύρος του μετώπου που εκτεινόταν σε μήκος 22 χλμ. περίπου 1010 πυροβόλα διαφόρων διαμετρημάτων και άλλα τόσα οι Γάλλοι

Το βρετανικό πυροβολικό στον τομέα ευθύνης του δεν κατόρθωσε να ανατρέψει τις γερμανικές οχυρώσεις κάτι που αγνοούσαν πλήρως οι βρετανοί στρατηγοί

Εκτός αυτών το βρετανικό μηχανικό είχε σκάψει 9 τούνελ κάτω από τα γερμανικά χαρακώματα και τα είχε υπονομεύσει με μεγάλες ποσότητες ναρκών έτσι ώστε να προκαλέσουν μεγαλύτερες ζημιές στις γερμανικές οχυρώσεις. Η προπαρασκευή είχε ως σκοπό να υποβάλλει σε φθορά τις αμυντικές γραμμές και οχυρώσεις των γερμανών, να αποσυντονίσει τις επικοινωνίες τους, αλλά και να θραύσει μεγάλα τμήματα από τα συρματοπλέγματα που προστάτευαν τις οχυρώσεις τους αλλά και το κυριότερο να προκαλέσει τις μεγαλύτερες απώλειες στο προσωπικό.

Σε όλη την εβδομάδα των βρετανικών βομβαρδισμών 1,5 εκατ. βρετανικές οβίδες πρόσβαλλαν τις γερμανικές θέσεις. Το γεγονός αυτό αλλά και η υπερβολική εμπιστοσύνη που έδειξαν οι βρετανοί διοικητές στη δύναμη των πυροβόλων αποδείχθηκε σχεδόν καταστροφική. Το μπαράζ του πυροβολικού αποδείχθηκε ανίκανο τόσο στο να προκαλέσει απώλειες στο γερμανικό προσωπικό –το οποίο με την έναρξη των πυρών αποσύρθηκε σε ειδικά καταφύγια- όσο και να καταστρέψει τα αγκαθωτά συρματοπλέγματα, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις στάθηκε αδύνατο να κοπούν από τα πεζοπόρα τμήματα.

Η επίθεση

Ήταν τόσο μεγάλη η βρετανική εμπιστοσύνη στη δύναμη του πυροβολικού που όταν ξεκίνησε η επίθεση, οι στρατιώτες φέροντας μεγάλο φόρτο περί τα 35 χλγ. ο καθένας είχαν διαταχθεί να προχωρούν βαδίζοντας σε μεγάλες σειρές παρουσιάζοντας ένα άνευ προηγουμένου στόχο.

Οι γερμανοί οι οποίοι ήξεραν για την επικείμενη επίθεση τόσο από την εβδομαδιαία προπαρασκευή του πυροβολικού, όσο και από το δίκτυο πληροφοριών τους, με το τέλος του βομβαρδισμού στις 07:30 βγήκαν γρήγορα από τα καταφύγιά τους επανδρώνοντας τις θέσεις τους και βλέποντας έκπληκτοι χιλιάδες βρετανών στρατιωτών να βαδίζουν προς τις θέσεις τους έχοντας τα όπλα τους τοποθετημένα σε διαγώνια θέση εμπρός από το στήθος τους, με τις κάνες να κοιτούν προς τα πάνω!

Επίθεση προς τα γερμανικά χαρακώματα. Ο μεγάλος φόρτος των βρετανών στρατιωτών καθώς και οι διαταγές για προέλαση σε ρυθμό βαδίσματος τους μετέτρεψε σε ακίνητους στόχους για τα γερμανικά πολυβόλα

Αυτό που επακολούθησε ήταν χιλιάδες βρετανοί να σφαγιασθούν από τα γερμανικά πυρά χωρίς να παίρνουν διαταγή από τους αξιωματικούς τους για υποχώρηση και σε πολλές περιπτώσεις να μην μπορούν να προχωρήσουν από τα πτώματα των συντρόφων τους που κείτονταν εμπρός τους. Χαρακτηριστικά στο βόρειο αντιπερισπασμό στην τοποθεσία του Gommecourt, η μία από τις δύο βρετανικές μεραρχίες που λάμβανε μέρος στην επίθεση η 56η μεραρχία του Λονδίνου, με δύναμη 5.000 ανδρών είχε 1700 νεκρούς, 2300 τραυματίες και 200 αιχμαλώτους.

Μια άλλη μονάδα στο 1ο Σύνταγμα των Newfoundlanders από τους 801 άνδρες που είχε στη δύναμή του, οι 500 έπεσαν νεκροί, οι 237  ήταν τραυματίες και μόνο 64 άτομα κατόρθωσαν να επιστρέψουν στις γραμμές τους χωρίς κάποιο τραυματισμό. Συνολικά οι βρετανικές απώλειες της πρώτης ημέρας ήταν 57.470 άτομα, εκ των οποίων οι νεκροί ήταν 19.940.

Επρόκειτο αναμφίβολα για μια από τις θλιβερότερες ημέρες στην βρετανική στρατιωτική ιστορία, με τους βρετανούς στρατηγούς να αρνούνται να αλλάξουν τα σχέδιά τους, παρά τις εκατόμβες θυμάτων. Ποτέ η άσκοπή θυσία στο πεδίο της μάχης δεν έφθασε σε τέτοιο επίπεδο.

Λίγο πριν την έναρξη της επίθεσης την 1η Ιουλίου. Το μεγαλύτερο ποσοστό του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος αποτελείτο από εθελοντές.

Τμήμα ιστορικών αφιερωμάτων defencenet.gr