Ετικέτες

Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013

Ρωσία και Ιαπωνία: 2 +2 =;


Του Dmitri Trenin

Καθ’ όλη την διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, στο Τόκιο, άκουσα αρκετά σχόλια για την εναρκτήρια συνάντηση 2 +2 μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας της Ρωσίας και της Ιαπωνίας. Η πρωτοβουλία για τη διοργάνωση των διασκέψεων αυτών ανήκει στην ιαπωνική πλευρά, η οποία μπόρεσε να πείσει τη Μόσχα να συμμετάσχει. Για την Ιαπωνία, αποτελεί μεγάλο θέμα: το Τόκιο διατηρεί αυτή τη μορφή σχέσεων μόνο με τον κύριο σύμμαχό του, τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και με έναν άλλο σύμμαχό του, την Αυστραλία. Αντιθέτως η Ρωσία, δεν είναι μόνον ένας αντίπαλος της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και μία χώρα με την οποία η Ιαπωνία εξακολουθεί να μην έχει υπογράψει συνθήκη ειρήνης, πράγμα το οποίο σημαίνει επίσης ότι υπάρχει ένα εδαφικό ζήτημα μεταξύ των δύο χωρών. Ποιός είναι λοιπόν ο σκοπός των Ρωσο-Ιαπωνικών  2 +2 συναντήσεων, και ποιές είναι οι προοπτικές τους;

Όταν οι Ιάπωνες έκαναν στους Ρώσους την πρότασή τους, ένα πράγμα που ήθελαν να τονίσουν ήταν η στρατηγική τους αυτονομία. Ιστορικά, το Τόκιο εδώ και καιρό ενοχλείται από την άποψη της Μόσχας που το θεωρεί ως προστατευόμενο της Ουάσιγκτον. Φυσικά, οι Ιάπωνες είχαν ενημερώσει τον κύριο σύμμαχό τους για την πρόθεσή τους να ανοίξουν ένα νέο δίαυλο διαλόγου με τους Ρώσους και οι Αμερικανοί δεν έφεραν αντιρρήσεις. Η Μόσχα, με τη σειρά της, εκτίμησε την κίνηση του Τόκιο: για τους Ρώσους, οι συναντήσεις 2 +2 αποτελούν σημάδι μιας ώριμης σχέσης, παρά μια επιπρόσθετη κίνηση στο πλαίσιο μιας υφιστάμενης συμμαχίας. Η Ρωσία χρησιμοποιεί αυτή τη μορφή με χώρες τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία και, πιο πρόσφατα, η Αίγυπτος. Αν οι Ιάπωνες επιθυμούν τώρα την διεξαγωγή απευθείας στρατηγικού διαλόγου με τους Ρώσους, αυτό είναι ευπρόσδεκτο στη Μόσχα ως ένδειξη της ολοένα και πιο «πολυκεντρικής» φύσης του κόσμου.

Πιο συγκεκριμένα, ο κύριος λόγος για το άνοιγμα του Τόκιο στη Μόσχα είναι η αυξανόμενη ανησυχία της Ιαπωνίας για την αποφασιστική άνοδο της Κίνας. Μια συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες παραμένει ζωτικής σημασίας, αλλά δεν είναι αρκετή. Από την πλευρά του Τόκιο, η ενίσχυση των δεσμών της Ιαπωνίας με το στρατηγικό εταίρο της Κίνας καθώς και όμορης χώρας της είναι μια απόλυτα λογική κίνηση. Ωστόσο όμως είναι εξίσου σαφές για τους Ρώσους ότι δεν μπορεί να υπάρξει θέμα συμπαιγνίας με τους Ιάπωνες πίσω από την πλάτη της Κίνας. Όπως το έθεσε ο υπουργός Εξωτερικών, Sergei Lavrov, «δεν κάνουμε φίλους εις βάρος κανενός». Ο σχολιασμός αυτού του θέματος  από τους Global Times του Πεκίνου την περασμένη Δευτέρα, πρόδωσε την νευρικότητα της Κίνας για την ρωσο-ιαπωνική προσέγγιση, αλλά αμέσως διαβεβαίωσαν τους αναγνώστες τους ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να προδώσει την Κίνα. Αυτή είναι μια ορθή εκτίμηση: εφ ΄όσον το Πεκίνο συνεχίσει να διατηρεί φιλικές σχέσεις με τη Μόσχα, η Ρωσία δεν θα κάνει κάποια κίνηση που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις σχέσεις της με την Κίνα.

Οπότε πού βρίσκεται η ουσία των ρωσω-ιαπωνικών συναντήσεων 2 +2; Δεν μπορεί να είναι η συζήτηση του ζητήματος της συνεργασίας ΗΠΑ-Ιαπωνίας για την πυραυλική άμυνα. Ανεξάρτητα από τις πρόσφατες επικρίσεις του BMD στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού από το Ρώσο υπουργό Άμυνας Sergei Shoigu, η Μόσχα έχει λίγους λόγους ανησυχίας για τη συμμετοχή της Ιαπωνίας στο εν λόγω έργο, το οποίο έχει ως στόχο του τη Βόρεια Κορέα (φανερά) και την Κίνα (σε μικρότερο βαθμό), αλλά δεν μπορεί να απειλήσει ρωσικούς στρατιωτικούς στόχους. Υπάρχουν ορισμένοι τομείς, όμως, όπου η συνεργασία μπορεί να έχει κυρίως ψυχολογική και όχι στρατηγική αξία. Καθώς η Ρωσία και η Ιαπωνία ξεκινούν προσεκτικά μια νέα προσπάθεια πλήρους εξομάλυνσης των σχέσεών τους, οι στενότερες και πιο τακτικές επαφές στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και  στον τομέα της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων και των στρατιωτικών ασκήσεων, μπορεί να αποδειχτούν χρήσιμες στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Επομένως, ο πραγματικός στρατηγικός στόχος, την επίτευξη του οποίου επιδιώκουν οι ηγέτες στη Μόσχα και στο Τόκιο, μπορεί  να είναι η διεύρυνση του κύκλου των ενδιαφερομένων για μια ισχυρότερη και θετικότερη ρωσο-ιαπωνική σχέση.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=53642


Πηγή:www.capital.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου