Λησμονημένες αξίες

Λησμονημένες αξίες

Αδαμάντιος Κοραής

του Γ. Μαρίνου


Προδότης της πατρίδος λογίζεται, όχι μόνο όστις παραδίδει εις τας χείρας των τυράννων τους αδελφούς του, αλλά και όστις δεν φεύγει τας πλεονεξίας, εκ των οποίων γεννάται η τυραννία » υπογράμμιζε ματαίως ο Αδαμάντιος Κοραής. Και επειδή ο Κοραής δεν είναι απλώς μια πλατεία στο κέντρο της Αθήνας ή ένα μαρμάρινο άγαλμα πρόσφορο για κάθε είδους ασχημία των γραφιτολόγων και των εκ του ασφαλούς αγωνιστών της αναρχίας, καλόν είναι να θυμηθούμε και μερικές ακόμα διαπιστώσεις και συμβουλές του.
Μέγας δάσκαλος του γένους και αποφασιστικός συντελεστής της εθνεγερσίας, της συγκρότησης του νεότερου ελληνικού κράτους και της διάσωσης της γλώσσας, ήταν και ο κυριότερος παιδαγωγός μας στις αξίες του διαφωτισμού (για τις οποίες πλειοδοτούν και σήμερα οι αναθεωρητές της νεότερης ελληνικής ιστορίας και των συνήθως ωφέλιμων μύθων της). Ομως υπήρξε και βαθύτατα θρησκευόμενος (πράγμα που ενοχλεί τους άθεους μαρξιστές και διαφωτιστές), είναι εκείνος που πρώτος παρότρυνε τους ιερείς να αρχίσουν να κηρύττουν και να εξηγούν την Αγία Γραφή μέσα στις εκκλησίες, πράγμα που είναι σήμερα πια καθημερινή πρακτική. 

Καθώς πριν λίγες μέρες γιορτάσαμε (τρόπος του λέγειν) την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, βρίσκω ιδιαίτερα αφυπνιστικές και χρήσιμες για την καταναλωτική και με ασυγκράτητη πλεονεξία κοινωνία μας (που γι΄ αυτό καθιστά διπλά οδυνηρή την βαθιά οικονομική κρίση που ζούμε) μερικές διδαχές του Κοραή, που περιέχονται στη μελέτη του «Το προσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδος του 1822», τις οποίες μου υπενθύμισε ο πολύτιμος φίλος της στήλης κ. Παναγιώτης Καραγεώργος (τα εντός παρενθέσεων σχόλια, δικά μου):
* Η πλάνη, ως επί την ηθικήν, παρόμοια και εις την πολιτικήν,γεννάται από το σκότος,μόνον το φως συνέχει την πολιτείαν, επειδή μόνον αυτό αναιρεί τας υποψίας και συνδέει τους πολίτας ως αδελφούς εις την πολιτικήν κοινωνίαν.Εις εκείνους μόνους συμφέρει το σκότος, όσοι χωρίζουν την πολιτικήν από την ηθικήν και διακρίνουν τα δίκαια από τα συμφέροντα. Δεν έχει να φοβάται το φως, όποιος πιστεύει, ότι δεν είναι καμμία διαφορά μεταξύ δικαίου και συμφέροντος.
* Αι παραβάσεις (των Υπουργών) πρέπει να κολάζονται αδυσωπήτως. Διά να ευκολυνθεί επί πλέον η ευθύνη, πρέπει να απαγορευθεί εις την Νομοτελεστικήν εξουσίαν να εκλέγει λειτουργούς συγγένειαν έχοντας με κανέν αυτής μέλος. ( Κόλαφος για το σημερινό σύστημα της οικογενειοκρατίας ). 
* Επειδή έχει το δίκαιον...να τους εκλέγει, ακολουθεί, ότι έχει και το δίκαιον να αλλάσσει εξ αυτών όντινα κρίνει ηστερημένον της επιστήμης του έργου του, ή κλίνοντα εις κακουργίαν του έργου.Αρκεί μόνον να είναι ορθή η κρίσις και να φανερώνεται εις τας εφημερίδας,ότι η Νομοτελεστική εξουσία απέλυσε τον Λειτουργόν και όχιότι ο Λειτουργός έδωσε την παραίτησίν του. Η τοιαύτη φράσις (παρεκτός αν είναι αληθής παραίτησις δι΄ αρρωστίαν ή άλλην εύλογον αιτίαν) δεν πρέπει να έχει χώραν εις τας ευνομουμένας πολιτείας,διότι κρύπτει ή του λειτουργού την αναξιότητα ή την γενομένην εις αυτόν αδικίαν. (Η αξία αυτής της επισήμανσης έχει επιμελώς ξεχασθεί).
*... ο ακριβής λογαριασμός εσόδων και εξόδων πρέπει να ζητείται και να δίδεται κατά το όνομά του ακριβώς,διότι από την ακρίβειαν ταύτην κρέμεται μάλιστα η ελευθερία του Εθνους. Οι πληρώνοντες τους φόρους πολίται έχουν δίκαιον να ερευνώσιν αδυσωπήτως διά των αντιπροσώπων πού και πώς εξοδεύονται οι φόροι των. (Μια ακόμα αξία του δημοκρατικού συστήματος που έχει βολικά παραμερισθεί και ξεχασθεί από τους ιδιοτελώς νεμόμενους την εξουσία).
Πόσο επίκαιρος και πόσο ενοχλητικός ο κορυφαίος δάσκαλος του γένους. Ισως δεν είναι τυχαίο που έχει παραδοθεί στον εξευτελισμό που του επιβάλλουν καθημερινά οι αναρχικοί και οι λαθρομετανάστες χάρις στο διαβόητο δήθεν πανεπιστημιακό άσυλο.
jmarinos@tovima.gr