Δύο θέματα κυριαρχούν την περίοδο αυτή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το πρώτο είναι ο απόηχος της θριαμβευτικής επανεκλογής του Προέδρου Ομπάμα στο προεδρικό θώκο και ότι αυτό συνεπάγεται για τις εσωτερικές και ισορροπίες και πολιτικές, και βέβαια την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Το δεύτερο, το οποίο έστω και για σύντομο χρονικό διάστημα φαίνεται να επισκιάζει τη νίκη του Ομπάμα, είναι η αναπάντεχη παραίτηση από την αρχηγία της ΣΙΑ του Στρατηγού Ντέιβιντ Πετρέους, του πιο πολυσυζητημένου Αμερικανού Στρατηγού της μεταπολεμικής Αμερικής, μετά τον Ντάγκλας Μακάρθουρ, ήρωα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του πολέμου της Κορέας.
Η παραίτηση του Πετρέους κυριαρχεί για ευνόητους λόγους. Αφορμή, ίσως όχι όμως και αιτία, είναι το σεξ. Και είναι πλέον αποδεδειγμένο πέρα ως πέρα ότι τίποτα, εκτός από τη Δευτέρα Παρουσία, δεν μπορεί να σταθεί ανταγωνιστικά σε επίπεδο δημοσιότητας από μια ιστορία σεξ και δράματος που να εμπλέκει «διάσημους και ωραίους» πόσω δε μάλλον όταν στην συγκεκριμένη περίπτωση ο πρωταγωνιστής είναι ή ήταν ένας από τους ισχυρότερους θεσμικούς άντρες στις ΗΠΑ και όχι μόνο.
Όπως είναι πλέον παγκοσμίως γνωστό, ο Στρατηγός Πετρέους έδωσε την παραίτησή του στον Ομπάμα, αφού παραδέχθηκε δημόσια ότι αφότου ανέλαβε την αρχηγεία της ΣΙΑ το 2011, άρχισε εξωσυζυγικό δεσμό με τη βιογράφο του, επίσης παντρεμένη και πρώην αξιωματούχο των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η αποκάλυψη της εξωσυζυγικής σχέσης του Πετρέους προέκυψε ως συνέπεια έρευνας της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας FBI, ότι μη εξουσιοδοτημένα άτομα και πιθανόν ξένες υπηρεσίες, κατάφεραν να έχουν πρόσβαση στον προσωπικό ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του Στρατηγού, δηλαδή του Αρχηγού της ΣΙΑ. Εδώ, βέβαια, έχουμε και την απόλυτη ειρωνεία. Από τον Μάιο, τουλάχιστον, η FBI παρακολουθούσε νόμιμα τον Αρχηγό της ΣΙΑ, που με την σειρά του παρακολουθεί σχεδόν τον κόσμο ολόκληρο, με τον τελευταίο να είναι αχάπαρος. Το ζητούμενο για την FBI ήταν εάν από το γεγονός προέκυψαν διαρροές που έθεταν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια της χώρας. Η FBI έμεινε ικανοποιημένη ότι κάτι τέτοιο δεν προέκυψε. Και με κάποια σημαντική καθυστέρηση, όπως φαίνεται για να μην επηρεασθούν οι προεδρικές εκλογές, τα πράγματα πήραν το δρόμο τους, για να καταλήξουν στην τελική παραίτηση του Πετρέους.
Αυτή είναι η πιο διαδεδομένη εκδοχή. Ο Στρατηγός επέδειξε ανάρμοστη συμπεριφορά, παραδέχθηκε ενοχή, το σύστημα – θεσμικά και κοινωνικά- δεν συγχωρούσε και ο Πρόεδρος αποδέχθηκε την παραίτηση. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες αναγνώσεις, τρείς τουλάχιστον, που είναι πιο σύνθετες και «συνομωσιακές». Οι δυο κυρίαρχες αλληλοσυγκρούονται και άπτονται άμεσα της εξωτερικής πολιτικής του Ομπάμα, με επίκεντρο το Ισραήλ και τη Μέση Ανατολή – το Ιράν κυρίως.
Η πρώτη θέλει τον Πετρέους σε συνεργασία με την κυβέρνηση, που κράτησε το ζήτημα κρυφό μέχρι και μετά τις εκλογές, να παραιτείται για να αποφευχθεί η κατάθεση/ανάκριση του Πετρέους από το Κογκρέσο για τα γεγονότα στη Βεγγάζη της Λιβύης στις 11 Σεπτεμβρίου 2012. Αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα το λυντσάρισμα του Αμερικανού πρέσβη και τριών άλλων Αμερικανών, με δράστες τους πριν από λίγο καιρό «απελευθερωθέντες», με τη βοήθεια των Αμερικανών, Λίβυους «επαναστάτες».
Κατά την εκδοχή αυτή, μια κατάθεση του Πετρέους σε ένα Κογκρέσο που ήθελε να μάθει γιατί δολοφονήθηκε ο Πρέσβης, θα εξέθετε την ανεπάρκεια και ανικανότητα της κυβέρνησης Ομπάμα να προστατεύσει τους δολοφονηθέντες. Επιπλέον, η κατάθεση / ανάκριση πιθανότατα θα αποκάλυπτε τη συνεργασία των ΗΠΑ μέσω του δολοφονηθέντος πρέσβη, με την Αλ Κάιντα και της κυβερνήσεις της Αιγύπτου, της Τουρκίας και της Ιορδανίας για τον εξοπλισμό με βαρύ οπλισμό και αντιαεροπορικούς πυραύλους στους αντικαθεστωτικούς της Συρίας (ήδη μέσω πιθανόν διαδικασίας είχε αποπλεύσει τουλάχιστον ένα τουρκικό πλοίο με τέτοιου είδους εξοπλισμό από την Λιβύη με προορισμό τη Συρία).
Για να αποφευχθούν όλα τα παραπάνω -ο ρόλος της ΣΙΑ και της κυβέρνησης Ομπάμα παραιτήθηκε ο Πετρέους. Στη θέση του στο Κογκρέσο θα καταθέσει ο καινούριος αρχηγός της ΣΙΑ που πιθανόν να μη γνώριζε όλα όσα λάμβαναν χώρα στη Βεγγάζη την επίμαχη περίοδο.
Οι άλλες δυο αναγνώσεις είναι αλληλοσυγκρουόμενες. Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι η έρευνα της FBI θα μπορούσε να παραμείνει μυστική εφόσον δεν επηρεάσθηκε η εθνική ασφάλεια. Ωστόσο τα της έρευνας της FBI «διέρρευσαν» από φιλοισραηλινούς κύκλους ώστε να εξαναγκασθεί σε παραίτηση ο Πετρέους; Η αμαρτία του; Είχε καταθέσει παλαιότερα στο Κογκρέσο ως Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων στο Αφγανιστάν ότι η πολιτική του Ισραήλ έναντι των Παλαιστινίων και γενικά των Αράβων τροφοδοτούσε τη βία και την τρομοκρατία στον ισλαμικό κόσμο και έτσι χάνονταν αμερικανικές ζωές. Οι φιλοισραηλινοί, κατά την εκδοχή αυτή, βρήκαν την ευκαιρία να εξαναγκάσουν τον Πετρέους σε παραίτηση, ώστε από την ισχυρή θέση του αρχηγού της ΣΙΑ να μην κάνει περισσότερη ζημιά στο Ισραήλ.
Η άλλη εκδοχή υιοθετεί το αντίθετο αλλά και κάτι επιπλέον. Κατά την εκδοχή αυτή, ο Πετρέους ναι μεν εκφράσθηκε και με αυτόν τον τρόπο κατά του Ισραήλ αλλά μεταμέλησε και μετετράπη σε ισχυρό σύμμαχο του Ισραήλ, ειδικά αναφορικά με το Ιράν. Συμφωνούσε δηλαδή απόλυτα με την ισραηλινή κυβέρνηση του Νετανιάχου ότι το Ιράν επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Συνεπώς το Ιράν, κατά τον Πετρέους, θα πρέπει να τερματίσει το όποιο πυρηνικό του πρόγραμμα αλλιώς η Αμερική (και μαζί της το Ισραήλ) πρέπει να το σταματήσει ακόμα και με τη χρήση βίας.
Κατά την τρίτη αυτή εκδοχή, ο Ομπάμα, υπήρξε ανέκαθεν εναντίον στρατιωτικής επίθεσης κατά του Ιράν κάτι που τον έφερε σε μετωπική σύγκρουση με τον Νετανιάχου και με τους φιλοισραηλινούς Αμερικανούς νεοσυντηρητικούς στη Σχολή των οποίων είχε προσχωρήσει ο Πετρέους. Με την καινούρια του θητεία ο Ομπάμα ήθελε να αρχίσει ένα καινούριο κεφάλαιο με το Ιράν μέσω διαπραγματεύσεων. Αλλά για να πετύχει αυτή η καινούρια προσέγγιση Ομπάμα προϋπόθεση είναι η εξουδετέρωση όλων των φιλοισραηλινών Αμερικανών συμμάχων του Ισραήλ. Και ο Πετρέους θεωρείται πλέον ο σημαντικότερος από αυτούς. Έτσι, ο Ομπάμα ενώ θα μπορούσε δικαιωματικά να μην είχε κάνει αποδεκτή την παραίτηση Πετρέους, όχι μόνο την αποδέχτηκε, αλλά την εκδοχή αυτή την ενεθάρρυνε κιόλας.
Με τον τρόπο αυτό εξουδετερώθηκε ένας ισχυρός πόλος αντίστασης κατά της πιθανής νέας προσέγγισης του Ομπάμα με το Ιράν. Ταυτόχρονα όμως εξουδετερώθηκε από τον Ομπάμα και ένας ισχυρός Ρεπουμπλικανός, ο Πετρέους, πιθανός διεκδικητής της Προεδρίας στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016! Όπως λένε, με ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια.
Ως προς το τι μέλλει γενέσθαι σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής θα πρέπει ο υπόλοιπος κόσμος να αναμένει υπομονετικά. Προτεραιότητα για τους Αμερικανούς την περίοδο αυτή έχουν άλλα ζητήματα, εκ των οποίων μια βασική συνιστώσα είναι και η πουριτανική τους ηθική -υποκριτική ή όχι.
*Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πάντειου Πανεπιστήμιου
http://e-afipnisi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου