Η
σεξουαλική σχέση ενός παντρεμένου ατόμου με άτομο διαφορετικό από τον ή
την σύζυγό του είναι μοιχεία ή όπως την ορίζουν οι νομικοί η παράβαση
της συζυγικής πίστης που συνίσταται στην εξώγαμη κατά φύση συνουσία
μεταξύ δύο ετεροφύλων προσώπων τα οποία το ένα τουλάχιστον είναι έγγαμο.
Η μοιχεία είναι τόσο παλιά όσο και ο θεσμός του γάμου και της
οικογένειας. Η κοινωνική της απαξία ποικίλλει από εποχή σε εποχή, από
κοινωνία σε κοινωνία και από πολιτισμό σε πολιτισμό.
Ο κώδικας του
Χαμουραμπί (18ος αιώνας π.Χ.) στη Βαβυλώνα προέβλεπε για τη μοιχεία την
ποινή του θανάτου με πνιγμό. Οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι τιμωρούσαν
ακόμη και με την ποινή τον θανάτου τη μοιχαλίδα, ενώ η ποινή για τον
μοιχό δεν ήταν αυστηρή.
Οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες
(Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός, Μουσουλμανισμός) είναι κατηγορηματικές στην
καταδίκη της μοιχείας, υπακούοντας στην έβδομη εντολή που έδωσε ο Θεός
στον Μωυσή: Ου μοιχεύσεις. Κι ενώ Ιουδαϊσμός και Χριστιανισμός αρκούνται
σε εκκλησιαστικά επιτίμια, στα κράτη όπου εφαρμόζεται η Σαρία
(ισλαμικός θρησκευτικός νόμος), οι ποινές είναι ιδιαίτερα απάνθρωπες,
κυρίως για τις γυναίκες (ραβδισμοί ή λιθοβολισμός).
Πιο ανεκτικοί
εμφανίζονται οι Ινδουιστές, οι Εσκιμώοι και ορισμένοι λαοί της Αφρικής
και της Πολυνησίας. Στην Ευρώπη και την Αμερική η μοιχεία αποτελούσε ή
και εξακολουθεί να αποτελεί λόγο διαζυγίου. Η γενικότερη τάση για
ισότητα των δύο φύλων έχει οδηγήσει σχεδόν σε όλες τις χώρες αυτών των
περιοχών σε αποποινικοποίηση της μοιχείας.
Σκηνή από τη Βίλα των Οργίων
Στη
χώρα μας, η μοιχεία ήταν ποινικό αδίκημα σχεδόν από τη σύσταση του
νεοελληνικού κράτους. Σύμφωνα με το άρθρο 286 του Ποινικού Νόμου της
Βαυαροκρατίας που ίσχυσε έως τις 31 Δεκεμβρίου
1950, η διάπραξη μοιχείας χαρακτηριζόταν ως πλημμέλημα. Παρέμεινε ως
πλημμέλημα και με τον νέο Ποινικό Κώδικα που ίσχυσε από την 1η Ιανουαρίου
1951. Στο άρθρο 357 προβλεπόταν ποινή ενός έτους για τους μοιχούς, ενώ
το έγκλημα εδιώκετο μόνο με έγκληση του παθόντος συζύγου. Η μοιχεία
κρινόταν ατιμώρητη όταν υπήρχε διάσταση των συζύγων ή ανοχή του παθόντος
συζύγου. Οι δράστες έπρεπε να συλληφθούν επ' αυτοφώρω για να
στοιχειοθετηθεί ευκολότερα η κατηγορία, γι' αυτό συνέβαιναν
κωμικοτραγικές σκηνές κατά τη διαπίστωση του εγκλήματος (χαρακτηριστική
είναι η κωμωδία του Ντίνου Δημόπουλου Η βίλα των οργίων, παραγωγής 1964, με πρωταγωνιστές τους Λάμπρο Κωνσταντάρα και Διονύση Παπαγιαννόπουλο).Η μοιχεία αποποινικοποιήθηκε στη χώρα μας από την κυβέρνηση της Αλλαγής,
στο πλαίσιο της φιλελευθεροποίησης του πλέγματος των διατάξεων που
αφορούσαν το Οικογενειακό Δίκαιο. Η Εκκλησία της Ελλάδος αντέδρασε,
υποστηρίζοντας ότι «η αποποινικοποίηση της μοιχείας θα κλονίσει τα
θεμέλια της οικογένειας και του γάμου» (21 Ιανουαρίου
1982). Η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου δεν έκανε πίσω και κατάργησε
το άρθρο 357 του Ποινικού Κώδικα με το άρθρο 8 του Νόμου 1272/82, που
δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 20 Αυγούστου 1982.
Όσον
αφορά στις αστικές συνέπειες, με το Νόμο 1329/1983 η μοιχεία έπαψε να
αποτελεί απόλυτο λόγο διαζυγίου. Μπορεί, όμως, να επιφέρει τη λύση του
γάμου μόνο αν κριθεί ότι από αυτή έχουν διαταραχθεί τόσο σοβαρά οι
συζυγικές σχέσεις, ώστε βάσιμα η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης να
είναι αφόρητη για τον ενάγοντα (άρθρο 1439 Α.Κ).
Σε ορισμένες μουσουλμανικές χώρες, το αδίκημα της μοιχείας τιμωρείται ακόμα και με θάνατο!
Σκηνή από τη Βίλα των Οργίων
