Ο Ρέι Ντάγκλας Μπράντμπερι (Ray Douglas Bradbury) γεννήθηκε στις 22 Αυγούστου 1920 στο Γουόκιγκαν του Ιλινόις. Ο πατέρας του ήταν εναερίτης στην τοπική εταιρία ηλεκτρισμού και η μητέρα του μετανάστρια από τη Σουηδία. Από τα μικράτα του άρχισε να διαβάζει συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, όπως οι Έντγκαρ Άλαν Πόε, Χέρμπερτ Γουέλς, Ιούλιος Βερν και Έντγκαρ Ράις Μπάροους.
Το 1926 η οικογένεια Μπράντμπερι μετακόμισε στο Τούσον της Αριζόνα και το 1932 εγκαταστάθηκε οριστικά στο Λος Άντζελες. Ο Ρέι αποφοίτησε από το Λύκειο του Λος Άντζελες το 1938, αλλά, ελλείψει χρημάτων, δεν συνέχισε στο κολλέγιο. Έπιασε δουλειά ως εφημεριδοπώλης και τις ελεύθερες ώρες του χανόταν στις βιβλιοθήκες. Είπε σε κάποια συνέντευξή του: «Οι βιβλιοθήκες με μεγάλωσαν. Δεν πιστεύω στα κολλέγια και τα πανεπιστήμια. Πιστεύω στις βιβλιοθήκες, επειδή οι πιο πολλοί φοιτητές δεν έχουν λεφτά. Όταν αποφοίτησα από το Λύκειο, ήταν η εποχή της Μεγάλης Ύφεσης (Κραχ) και δεν είχαμε λεφτά. Δεν μπορούσα να πάω στο κολλέγιο, έτσι πήγαινα στη βιβλιοθήκη τρεις φορές την εβδομάδα για 10 χρόνια.»
Έχοντας απαλλαγεί από τη στρατιωτική θητεία λόγω προβλημάτων οράσεως, άρχισε να γράφει ιστορίες επιστημονικής φαντασίας σε διάφορα αυτοσχέδια περιοδικά (fanzine), επηρεασμένος από ήρωες όπως ο Φλας Γκόρντον και ο Μπακ Ρότζερς. Το 1939 εξέδωσε το δικό του φανζίν, με τίτλο Futuria Fantasia και τιράζ 100 αντιτύπων ανά τεύχος. Από το 1941 έως το 1947 δούλεψε στο κινηματογραφικό περιοδικό Script. Το 1947 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, μία συλλογή διηγημάτων με τίτλο Dark Carnival. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τη Μάργκεριτ Μακ Κλιουρ (1922-2003), με την οποία απέκτησε τέσσερις κόρες.
Η δεκαετία του '50 ήταν η πιο παραγωγική για το Ρέι Μπράντμπερι, αφού μας έδωσε τα δυο πιο γνωστά βιβλία του επιστημονικής φαντασίας, Τα Χρονικά του Άρη και το Φαρενάιτ 451. Το 1950 κυκλοφόρησε το σπονδυλωτό μυθιστόρημα Τα χρονικά του Άρη, που περιγράφει την εισβολή των γήινων στον Άρη και την καταστροφή ενός ειδυλλιακού πολιτισμού, που είχε αναπτύξει οι ντόπιοι στον Κόκκινο Πλανήτη. Το βιβλίο μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες κι έγινε τηλεοπτική σειρά.
Το γνωστότερο έργο του Μπράντμπερι είναι το δυστοπικό μυθιστόρημα Φαρενάιτ 451, που κυκλοφόρησε το 1953. Αναφέρεται σε μία κοινωνία, όπου τα βιβλία είναι απαγορευμένα, η μνήμη και η γνώση αποτελούν έγκλημα και η αποχαύνωση του μέσου πολίτη στην τηλεθέαση είναι το υπέρτατο αγαθό που θα πρέπει η κοινωνία να προφυλάξει. Είναι μια εποχή που δεν υπάρχουν πυροσβέστες, αλλά πυροδότες, άνθρωποι που έχουν ταχθεί να «προφυλάσσουν» την κοινωνία, καίγοντας τα βιβλία (οι 451 βαθμοί Φαρενάιτ, ή 232 βαθμοί Κελσίου, υποτίθεται ότι είναι η θερμοκρασία στην οποία καίγεται το χαρτί). Ο ήρωας, ένας από τους πυροδότες, μέσα από την προσωπική του κρίση αφήνει στην αισιοδοξία μια ευκαιρία: Όσο θα υπάρχουν ανήσυχες συνειδήσεις, η ελπίδα θα παραμένει.
Το Φαρενάιτ 451 μαζί με το 1984 του Όργουελ και το Θαυμαστό Νέο Κόσμο του Χάξλεϊ, αποτελούν μία άτυπη τριλογία, που αναφέρεται στον ολοκληρωτισμό ενός μέλλοντος ελεγχόμενου από τα τηλεοπτικά μέσα και μια κατασταλτική πολιτική στο όνομα του «κοινού καλού». Το μυθιστόρημα έγινε ευρύτερα γνωστό όταν μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον γάλλο σκηνοθέτη Φρανσουά Τρυφώ το 1966. Ο Μπράντμπερι υποστήριζε ότι το Φαρενάιτ 451 ήταν το μόνο του βιβλίο στο χώρο της επιστημονικής φαντασίας, επιμένοντας ότι ο κύριος όγκος του έργου του ήταν κυρίως «φαντασία» (fantasy).
Εκτός από το λογοτεχνικό του έργο, ο Μπράντμπερι έγραψε δοκίμια για την τέχνη και τον πολιτισμό, σενάρια για το κινηματογράφο (Μόμπι Ντικ του Τζον Χιούστον) και την τηλεόραση (Η Ζώνη του Λυκόφωτος), καθώς και θεατρικά έργα.
Παρά τις πολλές και συχνά ακριβείς τεχνολογικές του προβλέψεις στα έργα του, ο ίδιος εξέφραζε τον σκεπτικισμό του για την αξία του Ίντερνετ, επειδή « μειώνει την ικανότητα του ανθρώπου να επικοινωνεί με τους γύρω του», αλλά και των ηλεκτρονικών βιβλίων (e-books). «Έχουμε τόσα πολλά κινητά. Έχουμε πολύ Ίντερνετ. Πρέπει να απαλλαγούμε από αυτές τις μηχανές. Έχουμε πάρα πολλές μηχανές στην εποχή μας» έλεγε.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Ρέι Μπράντμπερι χρησιμοποιούσε αναπηρική καρέκλα, λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου. Παρέμενε, όμως, δραστήριος και εμφανιζόταν τακτικά σε λογοτεχνικές εκδηλώσεις στο Λος Άντζελες. Πέθανε στο Λος Άντζελες στις 5 Ιουνίου 2012, σε ηλικία 91 ετών. Είχε επιλέξει το κοιμητήριο που θα ταφεί (Westwood Village Memorial Park Cemetery του Λος Άντζελες), ακόμη και την επιγραφή στην επιτύμβια στήλη, που γράφει «Ο συγγραφέας του Φαρενάιτ 451». Ο γνωστός σκηνοθέτης Στίβεν Σπίλμπεργκ, μόλις πληροφορήθηκε τον θάνατό του Ρέι Μπράντμπερι, δήλωσε: «Ήταν η μούσα μου για το μεγαλύτερο μέρος του έργου μου… Στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας είναι αθάνατος.»
Βιβλία του Μπράντμπερι στα Ελληνικά
- Κάτι κολασμένο έρχεται προς τα δω («Αίολος»)
- Κρασί από πικραλίδα («Καστανιώτης»)
- Ο εικονογραφημένος άνθρωπος («Απόπειρα»)
- Ο θάνατος είναι μοναχική υπόθεση («Απόπειρα»)
- Πέθανε ο σκύλος, κατά τ άλλα όλα καλά («Αγρα»)
- Στα χρόνια των πυραύλων («Συμπαντικές Διαδρομές»)
- Τα χρονικά του Άρη («Αγρα»)
- Το δέντρο των Αγίων Πάντων («Μαγικό κουτί & Fata Morgana»)
- Το μεγάλο ταξίδι στο χρόνο («Θύραθεν»)
- Φαρενάιτ 451 («Παρά-πέντε»)
- Φαρενάιτ 451 - Graphic novel («Μεταίχμιο»)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου