Ετικέτες

Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2013

«Οι κόσμοι» του Καντ

Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα άρθρο που μου είχε αφιερώσει ο «Παππούς», ο κ. Σπύρος Πορτινός.

Ο άνθρωπος κινείται στο χώρο ενός υπαρκτού (αισθητού) κόσμου, αλλά συγχρόνως και παράλληλα «μετέχει» και ενός άλλου κόσμου (νοητού), εκείνου της αιωνιότητος.

Ζει το σήμερα αλλά παράλληλα προσβλέπει εις την αιωνιότητα σαν μέλλον, έστω και αν αυτό το μέλλον ταυτίζεται με το αύριο. Ένα αύριο που με βεβαιότητα ξέρει πως θα το ζήσει ο άνθρωπος. Το «αρκετόν το κακόν» του Κυρίου, δίνει ακριβώς αυτή τη διάσταση των δύο κόσμων του Καντ. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για θεώρηση του χθες, αλλά για μνήμη του παρελθόντος. Το σήμερα είναι η πρώτη σελίδα της Γένεσης μιας αιωνιότητας. Κάτι που σημαίνει ότι ο άνθρωπος «υπήρχε» σαν σχεδιασμός προ Δημιουργίας και ότι αποτελεί έκφραση προυπάρχουσας της δημιουργίας του, βούλησης.
Ως προς τον δεύτερο Καντιανό «κόσμο», ο άνθρωπος ζει σ' ένα κόσμο «δουλείας της φθοράς (Ρωμ. 8:21) και πάντα εις φθοράν» (Κολ. 2:22), αλλά παρά ταύτα, ζει πνευματικά και σε ένα δεύτερο, άλλο, διάφορο κόσμο. Τον κόσμο «των νοουμένων»
Βλέπει πέραν των όσων «ορά» με την όρασή του και «γιγνώσκει» αλήθειες των οποίων δεν έχει «υπόσταση» και «ελέγχει» τα μετά σαρκικά του μάτια, «ου βλεπόμενα». Ανήκει σ' ένα κόσμο ο άνθρωπος που φθείρεται αλλά και ανήκει σ' ένα κόσμο που έχει «εγγραφές» γι' αυτόν που δεν τις απέκτησε με «παρατήρηση».
Ο Θεός - εν Χριστώ Ιησού και δι' Αγίου Πνεύματος - μας προίκισε με αντικειμενική και βεβαία αντίληψη του φθειρόμενου κόσμου και παράλληλα - εν όσω ακόμα ζούμε - μετέχουμε ενός υπαρκτού - πέραν των φαινομένων - κόσμου που η πραγματικότητα ύπαρξής του, μας χαρίστηκε πριν από τη γέννησή μας σχεδιαστικά και κατά τη γέννησή μας πραγματιστικά. Ας έχει δόξα ο Θεός.

Σημ.: Ο Καντ υποστηρίζει ότι ο νους δεν έχει τη δύναμη να φτάσει μέσα από καθαρή σκέψη σε αλήθειες, που από την ίδια τους τη φύση δεν μπορούν να είναι αντικείμενα εμπειρίας όπως ο Θεός, η ανθρώπινη ελευθερία και η αθανασία της ψυχής.
Όμως η γνώση πρέπει να βασίζεται σε κρίσεις a priori - έννοιες και κατηγορίες που δεν απορρέουν από την εμπειρία, αλλά μάλλον υπονοούνται σ' αυτήν (είναι a priori και καθαρές σε αντίθεση προς τις εμπειρικές).
Ο Καντ ερμηνεύει την εφαρμογή των a priori αρχών του νου στα αντικείμενα που έτσι προσαρμόζονται προς τον νου. Ο χρόνος λ.χ. και ο χώρος είναι a priori μορφές της ανθρώπινης αισθητικότητας τους που ρυθμίζει κάθε τι που συλλαμβάνεται μέσω των αισθήσεων (εμπειρία). Στη γνωστική διαδικασία δεν είναι ο νους (ο κόσμος των νοουμένων) που προσαρμόζεται στα πράγματα (κόσμος της εμπειρίας) αλλά τα πράγματα που προσαρμόζονται προς το νου. Πιθανώς αυτή η θέση του Καντ συναρτάται με τήν του Παύλου «...... τοις ποιήμασι (πράγματα) νοούμενα καθοράται (προσαρμογή προς το νου)...» προκειμένου ο κόσμος των φαινομένων να συναρτηθεί με τον αόρατο κόσμο του Θεού.




Ο Σπύρος Πορτινός, είναι απ' τους λίγους εν ζωή σημαντικούς πνευματικούς και διανοούμενους ανθρώπους στο χώρο της Εκκλησίας, που τιμούν πραγματικά την έννοια του Χριστιανού, χωρίς φανφάρες και δημοσιότητα, με πλούτο μόρφωσης και ρητορική δεινότητα που σε καθηλώνει όταν τον ακούς και σου κερδίζει τον σεβασμό όταν τον συναντάς. Έχει συγγράψει μια σειρά βιβλίων και ποιητικών συλλογών.



ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

 

ζήσε την αγάπη, αγάπησε την ζωή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου