Ο Πιότρ Στολίπιν (1862-1911), μεταρρυθμιστής πρωθυπουργός της τσαρικής Ρωσίας, ήταν γνήσιος ευρωπαίος. Γεννήθηκε στη Δρέσδη, ζούσε στη Λιθουανία, πήγαινε για διακοπές στην Ελβετία. Ένας ψηλός και κομψός άντρας. Εργασιομανής (κοιμόταν τέσσερις ώρες την ημέρα). Άρεσε στις γυναίκες, αλλά ήταν και καλός οικογενειάρχης. Είχε πέντε κόρες και έναν γιο.
Όταν ξεκίνησε η επανάσταση του 1905, ήταν κυβερνήτης του Σαράτοφ. Ο Στολίπιν κυκλοφορούσε στις εξεγερμένες περιοχές χωρίς φρουρά και χωρίς όπλο. Σ' ένα από τα ταξίδια του, του πέταξαν μια βόμβα κάτω από τα πόδια. Πέθανε κόσμος, αλλά ο Στολίπιν έμεινε ζωντανός. Σώθηκαν δύο φωτογραφίες από εκείνα τα χρόνια. Σε μία απ' αυτές οι εξεγερθέντες απειλούν τον κυβερνήτη με γροθιές και ξύλα, ενώ στην άλλη είναι οι ίδιοι που του ζητούν συγνώμη γονατιστοί...
Ο τσάρος τον όρισε υπουργό Εσωτερικών, και κατόπιν πρωθυπουργό. Στην τότε κυβέρνηση, ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που ήταν σε θέση να οδηγήσει τη χώρα. Ο ίδιος ο τσάρος ήταν άτομο άβουλο. Οι αξιωματικοί νοιάζονταν μόνο για το προσωπικό τους συμφέρον. Οι πολιτικοί της Δούμας λογομαχούσαν  μέχρι να βραχνιάσουν, αλλά δεν μπορούσαν να φέρουν αποτελέσματα.

Εξεγερμένοι με δυναμίτη
Στο μεταξύ, η κατάσταση ήταν ιδιαίτερα περίπλοκη. Η Ρωσία μόλις είχε υποστεί ντροπιαστική ήττα από την Ιαπωνία. Η μία πολιτική κρίση εναλλασσόταν με  άλλη. Στις πόλεις γίνονταν εμπρησμοί και πογκρόμ. Παντού διεξαγόταν ο «πόλεμος του δυναμίτη» (κυνηγούσαν τους ανώτερους αξιωματικούς του κράτους).
Το εξοχικό του Στολίπιν έγινε ερείπιο από ένα ισχυρό φορτίο δυναμίτη. Τραυματίστηκαν οι κόρες του πρωθυπουργού, σκοτώθηκαν 30 άτομα από το προσωπικό και τους προσκεκλημένους. Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή που σε ένα κτίριο το οποίο βρισκόταν στην άλλη όχθη του ποταμού, έσπασαν τα τζάμια. Όταν ο τσάρος προσέφερε στον Στολίπιν μια αποζημίωση για τη θεραπεία των θυγατέρων του, εκείνος απάντησε: “Μεγαλειότατε, δεν πωλώ το αίμα των παιδιών μου”.
Οπως ο Πινοτσέτ;

Η πρώτη του ενέργεια ήταν η ίδρυση στρατοδικείων και η αναγγελία της αγροτικής μεταρρύθμισης. Έδωσε, δηλαδή γη στους αγρότες. Ακριβώς αυτό υποσχέθηκε στον λαό το 1917 ο Λένιν. Καταλάβαινε ότι όταν ο χωρικός μεταβληθεί σε ιδιοκτήτη, ο κίνδυνος της επανάστασης θα μειωθεί. Στηρίχθηκε στον οικονομικό φιλελευθερισμό και στην επιβολή. Περίπου το ίδιο επιχείρησε ο Πινοσέτ στη Χιλή, πολλά χρόνια αργότερα. Έχοντας διεισδύσει στην ουσία των μεταρρυθμίσεων του Στολίπιν, ο Γερμανός Κάιζερ Γουλιέλμος Β' δήλωσε ότι πρέπει το συντομότερο δυνατόν να κηρυχθεί ένας πόλεμος κατά της Ρωσίας - αλλιώς θα είναι ανίκητη.
Η μεταρρύθμιση του Στολίπιν είχε στόχο να δώσει στους αγρότες αυτό που δεν τους είχε δώσει η κατάργηση της δουλοπαροικίας το 1861. Τότε όλοι οι δουλοπάροικοι απελευθερώθηκαν χωρίς να πάρουν γη. Έγιναν απελεύθεροι, αλλά δεν έγιναν ιδιοκτήτες γης. Και ο Στολίπιν ήθελε να μετατρέψει την κοινοτική Ρωσία σε Ρωσία των αγροκτημάτων. Όπως στην Αμερική, όπως στις χώρες της Βαλτικής, όπως σ' όλες σχεδόν τις Δυτικές χώρες. Εκεί το αγρόκτημα αποτελούσε τη βάση της εθνικής γεωργίας. Ένας από τους βοηθούς του Στολίπιν έγραψε: “Η τραγωδία της Ρωσίας έγκειται στο ότι δεν ξεκίνησε η διανομή της γης αμέσως μετά την απελευθέρωση... Αν δεν αναπτύχθηκε (και δεν θα αναπτυχθεί) ο μπολσεβικισμός στη Δυτική Ευρώπη, αυτό έγινε επειδή η αγροτική ζωή του Γάλλου, του Γερμανού, του Αγγλου, του Ιταλού αγρότη, είναι οργανωμένη εδώ και πολύ καιρό”.
Τολστόϊ κατά Στολίπιν

Αλλά η χρόνος χάθηκε. Η κοινωνία δεν δέχτηκε τη μεταρρύθμιση. Ιδιαίτερα δυσαρεστημένος ήταν ο Τολστόι. Απευθύνθηκε άμεσα στον Στολίπιν: “Σταματήστε τη φοβερή σας δραστηριότητα! Φτάνει το βλέμμα στην Ευρώπη, ήρθε η ώρα να τα βγάλουμε πέρα με το δικό μας μυαλό!”  Γι' αυτό διαφωνούσε συχνά ο Τολστόι με τον Ντοστογιέφσκι. Ο Ντοστογιέφσκι επίσης υποστήριζε την ιδέα της ατομικής ιδιοκτησίας της γης. Έγραψε: “Αν επιθυμείτε να μεταμορφώσετε την ανθρωπότητα προς το καλύτερο, αν δημιουργήσετε ανθρώπους από τα ζώα, δώστε τους γη – και θα καταφέρετε τον στόχο σας”.
Η μεταμόρφωση προς το καλύτερο γινόταν με αίμα. Με τα διατάγματα των στρατοδικείων του Στολίπιν εκτελέστηκαν πάνω από χίλιοι “τρομοκράτες”. Σε μία από τις συνεντεύξεις του, ο Στολίπιν δήλωσε: “Έπιασα την επανάσταση από τον λαιμό, και θα την πνίξω στο τέλος, εάν.. και ο ίδιος μείνω ζωντανός”. Η μεταρρύθμιση, όμως, αντιμετώπιζε εμπόδια. Οι γαιοκτήμονες φοβούνταν για τις περιουσίες τους. Οι σοσιαλιστές συνειδητοποιούσαν ότι αν πετύχει η μεταρρύθμιση, οι ίδιοι θα χάσουν την υποστήριξη του λαού. Και ο λαός δεν είχε μεγάλη όρεξη να αποκτήσει γη. Οι νέοι γαιοκτήμονες συγκεντρώνονταν με τη βία, στα περίφημα τρένα του Στολίπιν. Αλλά το αποτέλεσμα μετρούσε. Πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ρωσία είχε θετικούς όλους του οικονομικούς δείκτες.
Ερώτημα η εκτέλεση
Ωστόσο, ο Στολίπιν δεν έζησε μέχρι αυτή τη στιγμή. Το ότι θα δολοφονηθεί, το γνώριζαν όλοι. Και ο ίδιος, και η Αστυνομία. Συνέβη στο θέατρο. Στην παράσταση της όπερας του Ρίμσκι-Κόρσακοφ “Παραμύθι για τον τσάρο Σαλτάν”. Μετά το περίφημο “Πέταγμα της αγριομέλλισας”, ένας άγνωστος νεαρός άντρας πλησίασε τον Στολίπιν και πυροβόλησε δύο φορές. Ο υπουργός ξεκούμπωσε τη ρεντιγκότα, είδε το γιλέκο του γεμάτο αίματα, κατέβηκε στην καρέκλα και είπε: “Είμαι ευτυχισμένος που πεθαίνω για τον τσάρο!” Ο τσάρος ήταν παρών. Και αυτό έχει σημασία. Επιτέθηκαν στον Στολίπιν  παρουσία  του ανώτατου άρχοντα του κράτους. Ήταν γι' αυτούς ο πιο επικίνδυνος.
Όπως εξακριβώθηκε αργότερα, ο δολοφόνος ήταν κάποιος Μπογκρόφ, επαναστάτης και ταυτόχρονα … πράκτορας της Αστυνομίας. Πέρασε από συνοπτική δίκη και εκτελέστηκε δι' απαγχονισμού. Ποιος κρυβόταν πίσω απ' αυτή τη δολοφονία, δεν μαθεύτηκε ποτέ. Ένα είναι σαφές: Ο Στολίπιν ήταν μισητός σε όλους. Και για την εξουσία, και για τον λαό. Για όλη την χώρα, την οποία πάσχιζε, παρά την βούλησή της, να την βάλει στον εικοστό αιώνα.