12.10.2013
«Ω
θάμα! Οι πόνοι εβαλσαμώθηκαν / κ’ εσώπασαν με μιας οι θρήνοι / κι’
απλώθηκε στα κρύα χαλάσματα / μια ουρανογέννητη χαρά»: Αυτή ήταν η πρώτη
αντίδραση του ποιητή μας Γεωργίου Δροσίνη, ο οποίος την ημέρα
απελευθέρωσης των Αθηνών έγραφε το ποίημά του «12 Οκτωβρίου 1944».
Ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους πανηγυρίζοντας και οι καμπάνες ηχούσαν ασταμάτητα. Στην Αθήνα είχαν φτάσει οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, η οποία βρισκόταν ακόμη στην Καζέρτα της Ιταλίας. Ηταν οι Φίλιππος Μανουηλίδης, Ιωάννης Ζεύγος και Θεμιστοκλής Τσάτσος και είχαν αναλάβει να προετοιμάσουν το έδαφος για την ασφαλή άφιξη της κυβέρνησης και την τήρηση της τάξης. Από τα χαράματα της 12ης Οκτωβρίου οι τρεις τους είχαν εγκατασταθεί στα παλαιά ανάκτορα -σήμερα Βουλή των Ελλήνων- και συντόνιζαν τις εξελίξεις σε συνεργασία με τον αντιστράτηγο Παναγιώτη Σπηλιωτόπουλο, ο οποίος ανέλαβε στρατιωτικός διοικητής Αθηνών, τον συνταγματάρχη Παυσανία Κατσώτα και τον αστυνομικό διευθυντή Αγγελο Εβερτ.
«Ο βραχνάς της σκλαβιάς ετελείωσε στην Αθήνα. Ο Λαός, ο ηρωικός Λαός των Αθηνών, γιορτάζει αδελφωμένος τη λευτεριά του» έγραφε η Τριμελής Επιτροπή στο πρώτο τηλεγράφημά της προς την κυβέρνηση. Περίπου στις 10 το πρωί παρακολουθούσαν τους Γερμανούς μπροστά στον Αγνωστο Στρατιώτη να δίνουν την τελευταία παράστασή τους, με τελετάρχη τον στρατηγό Φέλμυ, ενώ την ίδια ώρα ένα άλλο γερμανικό απόσπασμα κατέβαζε τη γερμανική σημαία που μόλυνε την Ακρόπολη σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής. Γερμανός υπαξιωματικός κατέβασε τον αγκυλωτό σταυρό από τον ιστό, δίπλωσε τη σημαία, την τοποθέτησε υπό μάλης και έφυγε με γρήγορα βήματα. Προτού κατέβει από τον βράχο, δεκάδες άνθρωποι ανέβαιναν στην Ακρόπολη ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο. Αυθόρμητα και χωρίς τελετές. Σε λίγο όλοι παρακολουθούσαν έναν νεαρό, ο οποίος με ένα μικρό τσεκούρι κατέρριπτε και το γυμνό κοντάρι, γιατί κι εκείνο είχε μολυνθεί.
Δεν έχει τονιστεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι την ίδια ημέρα, στις 12 Οκτωβρίου 1944, την ώρα που η πόλη των Αθηνών παραδινόταν στους ξέφρενους πανηγυρισμούς, ο υπουργός των Οικονομικών της εξόριστης κυβέρνησης Αγγελος Αγγελόπουλος βρισκόταν στο Λονδίνο και συμμετείχε στην πρώτη σύσκεψη με θέμα την ανοικοδόμηση και ανόρθωση της Ελλάδας. Ηδη από την προηγουμένη ο Βρετανός υπουργός Στρατιωτικών Χέντερσον είχε κάνει ανακοινώσεις στη Βουλή των Κοινοτήτων. Ανέφερε ότι η Αγγλία και η Αμερική, σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση, κατάρτιζαν σχέδια για την όσο το δυνατόν ταχύτερη παροχή τροφίμων, ενδυμάτων και φαρμάκων στην Ελλάδα. Αλλά, όπως επισήμαινε ο Αγγελόπουλος στον Αγγλο υπουργό των Οικονομικών, σερ Τζέιμς Αντερσον και στον υφυπουργό των Εξωτερικών Λω, οι πληγές που είχαν ανοίξει στο κορμί της χώρας φάνταζαν αγιάτρευτες. Οι δηλώσεις του Ελληνα υπουργού στον βρετανικό Τύπο ξεχείλιζαν από αγανάκτηση, ενώ ήταν και εμφανής η προσπάθειά του να πείσει τους συμμάχους για την ενότητα της ελληνικής και την ομόθυμη απόφαση όλων των δυνάμεων της χώρας να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις.
Οι καταστροφές που υπέστη η Ελλάδα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με καμιάς άλλης χώρας. Θλιβερές πρωτιές και αιματηρές θυσίες. Σε αυτές κατατάχθηκε πρώτη με 7%, ενώ ακολούθησαν η Ρωσία με 2,8%, η Ολλανδία με 2,2%, η Γαλλία με 2%, η Πολωνία με 1,8%, η Γιουγκοσλαβία με 1,7% και το Βέλγιο με 1,5%. Ο πληθυσμός της Ελλάδας ανερχόταν το 1939 σε 7.335.000 κατοίκους και στο τέλος του 1944 σε 6.815.000 κατοίκους. Ο Αξονας εφήρμοσε ειδικό πρόγραμμα για την εξόντωση του ελληνικού λαού. Η Ελλάδα κατατεμαχίστηκε σε πολλά μικρά τμήματα, τα οποία χώριζαν «οικονομικά σύνορα». Στον κάμπο της Θεσσαλονίκης περίσσευε το σιτάρι, ενώ στην Πίνδο ήταν δυσεύρετο. Στα νησιά του Αιγαίου περίσσευε το λάδι, ενώ στην Αθήνα δεν υπήρχε καθόλου. Στην Πελοπόννησο σάπιζαν οι σταφίδες, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα έλειπαν. Η κυκλοφορία των αγαθών ήταν αδύνατη. Η παραγωγή εκμηδενίσθηκε, οι συγκοινωνίες εξαρθρώθηκαν. Εξαρθρώθηκε το οδικό δίκτυο, το 65% των αυτοκινήτων είχε επιταχθεί και το 70% του σιδηροδρομικού δικτύου ήταν κατεστραμμένο. Το 70% των ελληνικών πλοίων είχε χαθεί και η πολιτική αεροπορία εξαφανίστηκε (απώλεια 100%).
Πείνα, ασθένειες, θάνατοι
Οι Γερμανοί λεηλάτησαν αποθέματα, παραγωγικό πλούτο, ζώα, μεταφορικά μέσα και μηχανήματα. Τύπωναν χαρτονομίσματα, αγόραζαν είδη σε φαινομενικά υψηλές τιμές, ανεβάζοντας τον πληθωρισμό σε αφάνταστα ύψη. Το τελευταίο χαρτονόμισμα έφερε ουσιαστική αξία 100 δισεκατομμυρίων δραχμών και απαιτούνταν πέντε τέτοια για να αγοραστεί μία εφημερίδα. Τα αποτελέσματα ήταν τραγικά. Πείνα, ασθένειες, θάνατοι. Η Ελλάδα μεταβλήθηκε σε απονεκρωμένο σώμα. Ολα τα μέλη του ασθενούσαν. Οι άνεργοι ανέρχονταν σε εκατοντάδες χιλιάδες, τα χωράφια ήταν χορταριασμένα, οι μηχανές και τα ζώα ανύπαρκτα, οι ψαράδες χωρίς καΐκια και οι ναυτικοί αραγμένοι στα μουράγια.
Ελευθέριος Σκιαδάς
Ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους πανηγυρίζοντας και οι καμπάνες ηχούσαν ασταμάτητα. Στην Αθήνα είχαν φτάσει οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, η οποία βρισκόταν ακόμη στην Καζέρτα της Ιταλίας. Ηταν οι Φίλιππος Μανουηλίδης, Ιωάννης Ζεύγος και Θεμιστοκλής Τσάτσος και είχαν αναλάβει να προετοιμάσουν το έδαφος για την ασφαλή άφιξη της κυβέρνησης και την τήρηση της τάξης. Από τα χαράματα της 12ης Οκτωβρίου οι τρεις τους είχαν εγκατασταθεί στα παλαιά ανάκτορα -σήμερα Βουλή των Ελλήνων- και συντόνιζαν τις εξελίξεις σε συνεργασία με τον αντιστράτηγο Παναγιώτη Σπηλιωτόπουλο, ο οποίος ανέλαβε στρατιωτικός διοικητής Αθηνών, τον συνταγματάρχη Παυσανία Κατσώτα και τον αστυνομικό διευθυντή Αγγελο Εβερτ.
«Ο βραχνάς της σκλαβιάς ετελείωσε στην Αθήνα. Ο Λαός, ο ηρωικός Λαός των Αθηνών, γιορτάζει αδελφωμένος τη λευτεριά του» έγραφε η Τριμελής Επιτροπή στο πρώτο τηλεγράφημά της προς την κυβέρνηση. Περίπου στις 10 το πρωί παρακολουθούσαν τους Γερμανούς μπροστά στον Αγνωστο Στρατιώτη να δίνουν την τελευταία παράστασή τους, με τελετάρχη τον στρατηγό Φέλμυ, ενώ την ίδια ώρα ένα άλλο γερμανικό απόσπασμα κατέβαζε τη γερμανική σημαία που μόλυνε την Ακρόπολη σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής. Γερμανός υπαξιωματικός κατέβασε τον αγκυλωτό σταυρό από τον ιστό, δίπλωσε τη σημαία, την τοποθέτησε υπό μάλης και έφυγε με γρήγορα βήματα. Προτού κατέβει από τον βράχο, δεκάδες άνθρωποι ανέβαιναν στην Ακρόπολη ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο. Αυθόρμητα και χωρίς τελετές. Σε λίγο όλοι παρακολουθούσαν έναν νεαρό, ο οποίος με ένα μικρό τσεκούρι κατέρριπτε και το γυμνό κοντάρι, γιατί κι εκείνο είχε μολυνθεί.
Δεν έχει τονιστεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι την ίδια ημέρα, στις 12 Οκτωβρίου 1944, την ώρα που η πόλη των Αθηνών παραδινόταν στους ξέφρενους πανηγυρισμούς, ο υπουργός των Οικονομικών της εξόριστης κυβέρνησης Αγγελος Αγγελόπουλος βρισκόταν στο Λονδίνο και συμμετείχε στην πρώτη σύσκεψη με θέμα την ανοικοδόμηση και ανόρθωση της Ελλάδας. Ηδη από την προηγουμένη ο Βρετανός υπουργός Στρατιωτικών Χέντερσον είχε κάνει ανακοινώσεις στη Βουλή των Κοινοτήτων. Ανέφερε ότι η Αγγλία και η Αμερική, σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση, κατάρτιζαν σχέδια για την όσο το δυνατόν ταχύτερη παροχή τροφίμων, ενδυμάτων και φαρμάκων στην Ελλάδα. Αλλά, όπως επισήμαινε ο Αγγελόπουλος στον Αγγλο υπουργό των Οικονομικών, σερ Τζέιμς Αντερσον και στον υφυπουργό των Εξωτερικών Λω, οι πληγές που είχαν ανοίξει στο κορμί της χώρας φάνταζαν αγιάτρευτες. Οι δηλώσεις του Ελληνα υπουργού στον βρετανικό Τύπο ξεχείλιζαν από αγανάκτηση, ενώ ήταν και εμφανής η προσπάθειά του να πείσει τους συμμάχους για την ενότητα της ελληνικής και την ομόθυμη απόφαση όλων των δυνάμεων της χώρας να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις.
Οι καταστροφές που υπέστη η Ελλάδα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με καμιάς άλλης χώρας. Θλιβερές πρωτιές και αιματηρές θυσίες. Σε αυτές κατατάχθηκε πρώτη με 7%, ενώ ακολούθησαν η Ρωσία με 2,8%, η Ολλανδία με 2,2%, η Γαλλία με 2%, η Πολωνία με 1,8%, η Γιουγκοσλαβία με 1,7% και το Βέλγιο με 1,5%. Ο πληθυσμός της Ελλάδας ανερχόταν το 1939 σε 7.335.000 κατοίκους και στο τέλος του 1944 σε 6.815.000 κατοίκους. Ο Αξονας εφήρμοσε ειδικό πρόγραμμα για την εξόντωση του ελληνικού λαού. Η Ελλάδα κατατεμαχίστηκε σε πολλά μικρά τμήματα, τα οποία χώριζαν «οικονομικά σύνορα». Στον κάμπο της Θεσσαλονίκης περίσσευε το σιτάρι, ενώ στην Πίνδο ήταν δυσεύρετο. Στα νησιά του Αιγαίου περίσσευε το λάδι, ενώ στην Αθήνα δεν υπήρχε καθόλου. Στην Πελοπόννησο σάπιζαν οι σταφίδες, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα έλειπαν. Η κυκλοφορία των αγαθών ήταν αδύνατη. Η παραγωγή εκμηδενίσθηκε, οι συγκοινωνίες εξαρθρώθηκαν. Εξαρθρώθηκε το οδικό δίκτυο, το 65% των αυτοκινήτων είχε επιταχθεί και το 70% του σιδηροδρομικού δικτύου ήταν κατεστραμμένο. Το 70% των ελληνικών πλοίων είχε χαθεί και η πολιτική αεροπορία εξαφανίστηκε (απώλεια 100%).
Πείνα, ασθένειες, θάνατοι
Οι Γερμανοί λεηλάτησαν αποθέματα, παραγωγικό πλούτο, ζώα, μεταφορικά μέσα και μηχανήματα. Τύπωναν χαρτονομίσματα, αγόραζαν είδη σε φαινομενικά υψηλές τιμές, ανεβάζοντας τον πληθωρισμό σε αφάνταστα ύψη. Το τελευταίο χαρτονόμισμα έφερε ουσιαστική αξία 100 δισεκατομμυρίων δραχμών και απαιτούνταν πέντε τέτοια για να αγοραστεί μία εφημερίδα. Τα αποτελέσματα ήταν τραγικά. Πείνα, ασθένειες, θάνατοι. Η Ελλάδα μεταβλήθηκε σε απονεκρωμένο σώμα. Ολα τα μέλη του ασθενούσαν. Οι άνεργοι ανέρχονταν σε εκατοντάδες χιλιάδες, τα χωράφια ήταν χορταριασμένα, οι μηχανές και τα ζώα ανύπαρκτα, οι ψαράδες χωρίς καΐκια και οι ναυτικοί αραγμένοι στα μουράγια.
Ελευθέριος Σκιαδάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου