ΝΕΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ : ΣΠΑΝΙΟΣ ΤΡΙΠΛΟΣ ΚΡΑΤΗΡΑΣ ΣΤΟΝ ΑΡΗ (Α) -Ο ΠΙΟ ΜΙΚΡΟΣ ΕΞΩΠΛΑΝΗΤΗΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΑ ΜΑΣ (Β) (ΜΙΚΡΗ ΣΥΛΟΓΗ ΑΡΘΡΩΝ)

 

(Α)Έναν σπάνιο τριπλό κρατήρα φωτογράφισε στον Άρη το Mars Express

Ο ‘Αρης διαθέτει πολλούς κρατήρες στην επιφάνεια του, απομεινάρια από παλαιές πτώσεις αστεροειδών και κομητών. Το σκάφος Mars Express του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), το οποίο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον γειτονικό πλανήτη εδώ και χρόνια, ανακάλυψε ένα εντυπωσιακό ασυνήθιστο τριπλό κρατήρα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για τρεις κρατήρες που εν μέρει αλληλεπικαλύπτονται.

Ο τριπλός κρατήρας, ο οποίος βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα αρχαία τοποθεσία (Noachis Terra) στο νότιο ημισφαίριο του ‘Αρη, εκτιμάται ότι δημιουργήθηκε πριν περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο «κόκκινος» πλανήτης βομβαρδίστηκε από τεράστιους αριθμούς αστεροειδών και κομητών. Μερικά ίχνη εκείνου του μακρινού βίαιου παρελθόντος διατηρούνται ακόμη στην επιφάνεια του πλανήτη.

Ο τριπλός κρατήρας, που βρίσκεται ανατολικά του γνωστότερου κρατήρα Λε Βεριέ (διαμέτρου 140 χιλιομέτρων), αποτελείται από τρεις επιμέρους κρατήρες, εκ των οποίων ο μεγαλύτερος έχει διάμετρο 45 χιλιομέτρων και ο μικρότερος 28 χλμ. Μια πιθανή εξήγηση για τη δημιουργία του τριπλού κρατήρα είναι ότι ένα ουράνιο σώμα, καθώς έπεφτε στον ‘Αρη, διασπάστηκε σε τρία κομμάτια πριν φθάσει στο έδαφος. Μια άλλη εξήγηση είναι η καθαρή σύμπτωση: σε διαφορετικές χρονικές περιόδους τρία διαφορετικά σώματα (πιθανώς αστεροειδείς) έπληξαν στον ‘Αρη περίπου στο ίδιο σημείο.

Αν ισχύει η πρώτη εξήγηση και το προσπίπτον σώμα κόπηκε στα τρία λόγω τριβής στην αρειανή ατμόσφαιρα, αυτό σημαίνει ότι η τελευταία ήταν πολύ πυκνότερη και δυσκολότερο να διαπεραστεί στο μακρινό παρελθόν. Κάτι που ενισχύει την άποψη πολλών επιστημόνων ότι κάποτε ο ‘Αρης είχε πολύ θερμότερο και πιο υγρό κλίμα, με άφθονα νερά να κυλάνε στην επιφάνεια του.

Φωτογραφία: ESA DLR FU Berlin

ΑΠΕ-ΜΠΕ

=======================================================

(B) Ανακαλύφθηκε ο μικρότερος εξωπλανήτης, που κυκλοφορεί «ξέμπαρκος» στον γαλαξία μας

Μία διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε τον μικρότερο «ξέμπαρκο» εξωπλανήτη, με μέγεθος περίπου ανάλογο της Γης, ο οποίος περιφέρεται στον γαλαξία μας μόνος του, χωρίς να ανήκει σε κάποιο ηλιακό σύστημα. Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ο γαλαξίας μας μπορεί να βρίθει από τέτοιους εξωπλανήτες, που δεν είναι βαρυτικά προσδεμένοι σε κάποιο άστρο, όπως είναι η Γη στον Ήλιο.

Μέχρι στιγμής έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη σχεδόν 4.300 εξωπλανητών. Αν και πολλοί δεν μοιάζουν με τους πλανήτες του ηλιακού συστήματός μας, έχουν όλοι κάτι κοινό: Βρίσκονται σε τροχιά γύρω από κάποιο μητρικό άστρο.

Αυτήν τη φορά, οι αστρονόμοι, με επικεφαλής Πολωνούς ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Journal Letters», ανακάλυψαν τον μικρότερο αδέσμευτο πλανήτη που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στον δικό μας γαλαξία.

Η ανίχνευση των αδέσμευτων πλανητών γίνεται με τη μέθοδο του λεγόμενου «βαρυτικού μικροφακού», σύμφωνα με την οποία -όπως προβλέπει η γενική θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν- ένα μεγάλης μάζας αντικείμενο στο διάστημα (ο φακός) μπορεί να καμπυλώσει το φως ενός αντικειμένου στο υπόβαθρο (η πηγή). Η βαρύτητα του φακού (ο οποίος μπορεί να είναι κάποιο κοντινό άστρο ή πλανήτης) δρα ως τεράστιος μεγεθυντικός φακός, που αφενός καμπυλώνει και αφετέρου μεγεθύνει το φως των μακρινών άστρων.

Η ανακάλυψη του αδέσμευτου εξωπλανήτη έγινε από την ερευνητική ομάδα OGLE με τη βοήθεια του διαμέτρου 1,3 μέτρων Τηλεσκοπίου της Βαρσοβίας, το οποίο βρίσκεται στο Παρατηρητήριο Λας Καμπάνας στη Χιλή.

Οι αδέσμευτοι εξωπλανήτες εκτιμάται ότι αρχικά σχηματίστηκαν σε πρωτοπλανητικούς δίσκους γύρω από άστρα, αλλά κάποια στιγμή εκτινάχθηκαν μακριά από το μητρικό σύστημά τους, πιθανώς μετά από ισχυρή βαρυτική αλληλεπίδραση με άλλους πλανήτες στη γειτονιά τους.

Πόσοι κατοικήσιμοι πλανήτες υπάρχουν εκεί έξω;

Οι επιστήμονες της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) και του αμερικανικού Ινστιτούτου Αναζήτησης Εξωγήινης Νοημοσύνης (SETI) ανακοίνωσαν ότι, με βάση νεότερους υπολογισμούς τους, στον γαλαξία μας μπορεί να υπάρχουν έως 300 εκατομμύρια εξωπλανήτες δυνητικά φιλόξενοι για ζωή. Από αυτούς, τέσσερις βρίσκονται σε απόσταση έως μόνο 30 ετών φωτός από τη Γη, με τον κοντινότερο στα περίπου 20 έτη φωτός.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Στιβ Μπράισον του ερευνητικού κέντρου Ames της NASA, έκαναν σχετική προδημοσίευση στο arXiv, ενώ θα ακολουθήσει δημοσίευση στο περιοδικό Αστρονομίας Astronomical Journal. «Είναι η πρώτη φορά που όλα τα κομμάτια του παζλ συνδυάστηκαν για να παρέχουν μία αξιόπιστη μέτρηση του αριθμού των εν δυνάμει κατοικήσιμων πλανητών στον γαλαξία μας», δήλωσε ο Τζεφ Κάφλιν του SETI.

Οι επιστήμονες εστιάστηκαν σε πλανήτες μεγέθους παρόμοιου με τη Γη (με ακτίνα 0,5 έως 1,5 φορές σε σχέση με εκείνη του δικού μας πλανήτη), οι οποίοι συνεπώς είναι πιθανότερο να είναι βραχώδεις, καθώς και σε άστρα σαν τον Ήλιο, που έχουν περίπου την ίδια ηλικία και θερμοκρασία με αυτόν. Επίσης, βασικές παράμετροι ήταν αφενός κατά πόσο ένας πλανήτης μπορεί να βρίσκεται σε κατάλληλη απόσταση από το άστρο του, ώστε να διαθέτει νερό σε υγρή μορφή, αφετέρου πόση ακτινοβολία δέχεται ο πλανήτης από το άστρο του. Εκτιμάται ότι περίπου τα μισά άστρα σαν τον Ήλιο μπορεί να διαθέτουν γύρω τους βραχώδεις δυνητικά φιλόξενους για ζωή εξωπλανήτες.

Μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη περίπου 4.300 εξωπλανητών. Μέχρι οι αστρονόμοι να βρουν και τα 300 εκατομμύρια, έχουν πολύ καιρό!

Φωτογραφία: Skowron Astronomical Observatory – University of Warsaw

ΑΠΕ-ΜΠΕ