Συντελεστής οπισθέλκουσας…

by EMMANOUHL ARKAS

Η  Arlie Russell Hochschild  είναι Αμερικανίδα, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Berkeley.  Στο βιβλίο της ‘’The Time Bind: WhenWork Becomes Home and HomeBecomes Work’’, περιγράφει την κατάργηση των ορίων μεταξύ του εργάσιμου και του ελεύθερου χρόνου με την εμπέδωση των νέων εργασιακών σχέσεων.

Σε μια στιγμή πλήρους σχεδόν απορρύθμισης των όρων εργασίας στην εποχή του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, αξίζει να σταθούμε σε μια επισήμανσή της. Ήθελε να μιλήσει για την  ισχυρή προτίμηση των εργοδοτών  για ελεύθερα αιωρούμενους, χωρίς δεσμεύσεις, ευέλικτους, «γενικής χρήσης» και τελικά εύκολους προς αποβολή  υπαλλήλους (τύπου πολυτεχνίτη κι ερημοσπίτη», μάλλον, παρά ειδικευμένους και φορείς μια στενά εστιασμένης κατάρτισης). Να πως το συμπύκνωσε:

«Από το 1997, ένας νέος όρος -«μηδενική οπισθέλκουσα» (zero drag)-άρχισε να κυκλοφορεί σιωπηλά στη Σίλικον Βάλεϊ, την κοιτίδα της επανάστασης των υπολογιστών στην Αμερική. Αρχικά σήμαινε την ανεμπό­διστη κίνηση ενός φυσικού αντικειμένου μέσα σε ρευστό. Έπειτα εφαρ­μόστηκε στους υπαλλήλους οι οποίοι, ανεξάρτητα από οικονομικά κίνη­τρα, εγκατέλειπαν εύκολα τη μια δουλειά για μια άλλη. Πιο πρόσφατα, κατέληξε να σημαίνει «χωρίς δεσμεύσεις» ή «χωρίς υποχρεώσεις». Ένας διαδικτυακός εργοδότης μπορεί να πει επιδοκιμαστικά για έναν υπάλληλο ότι «είναι μηδενική οπισθέλκουσα», εννοώντας ότι είναι διατεθειμένος να αναλάβει επιπλέον εργασίες, να ανταποκριθεί σε επείγουσες κλήσεις ή να μετακομίσει ανά πάσα στιγμή. Σύμφωνα με τον Ρο Bronson, ερευνητή της κουλτούρας της Σίλικον Βάλει:’’Η μηδενική οπισθέλκουσα είναι το ιδανικό. Για κάμποσο καιρό θα ρωτούν χαριτολογώντας τους νέους αιτού­ντες για εργασία σχετικά με τον “συντελεστή οπισθέλκουσας” τους».

Ο Zygmunt Bauman, στο βιβλίο του Ζωή για κατανάλωση, εκδόσεις Πολύτροπον,  αναλαμβάνει να επεξηγήσει:

«Αν ένας αιτών (εργασία), ζει σχετικά μακριά από τη Σίλικον Βάλεϊ, ή τον βαρύνει μια σύζυγος ή ένα παιδί, ο «συντελεστής οπισθέλκουσάς» του αυξάνεται και οι πιθανότητες πρόσληψής του μειώνονται. Οι εργοδότες προτιμούν οι μελλοντικοί υπάλληλοί τους να κολυμπούν αντί να περπατούν και να σερφάρουν αντί να κολυμπούν. Ο ιδα­νικός υπάλληλος θα ήταν ένα πρόσωπο χωρίς πρότερους δεσμούς, χωρίς προηγούμενες δεσμεύσεις, υποχρεώσεις ή συναισθηματι­κές προσδέσεις και απρόθυμο να εμπλακεί σε νέες· ένα πρόσωπο έτοιμο να αναλάβει όποιο καθήκον παρουσιαστεί και πρόθυμο να αναπροσαρμόσει και να επανεστιάσει αυτοστιγμεί τις προτιμήσεις του, υιοθετώντας νέες προτεραιότητες κι εγκαταλείποντας πάραυτα όσες είχε μέχρι πρότινος- ένα πρόσωπο εξοικειωμένο με ένα περι­βάλλον όπου η «εξοικείωση» ως τέτοια -με μια δουλειά ή μια δεξι­ότητα ή έναν τρόπο δράσης- είναι ανεπιθύμητη και ως εκ τούτου παράτολμη. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, ένα πρόσωπο που θα εγκαταλείπει μια εταιρεία, όταν δεν θα τον χρειάζονται πλέον, χωρίς διαμαρτυρίες ή αντιδικίες. Ένα πρόσωπο, επίσης, που θεωρεί τις μακροπρόθεσμες προοπτικές, την απαρέγκλιτη σταδιοδρομία και κάθε είδος σταθερότητες πιο απεχθείς και πιο τρομακτικές από την απουσία τους».

Ο  Μάρξ επέμενε στην εποχή του  να τονίζει ότι τα εμπορεύματα ούτε γεννιούνται ούτε συναντούνται στην ‘’αγορά’’ από μόνα τους, αλλά μεσολαβεί η ανθρώπινη εργασία και αλληλεπίδραση και πως αυτή η μεσολάβηση γίνεται με την πώληση του εμπορεύματος που λέγεται ‘’εργατική δύναμη’’.

Σήμερα το εμπόρευμα αυτό γίνεται …τέλειο. Οι εύηχες λέξεις κρύβουν συχνά τη φρίκη των νοημάτων και την αποκρουστικότητα της πραγματικότητας. Μας κάνουν τελικά να συνηθίζουμε και να ξεχνιόμαστε… Η περιλάλητη ‘’αγορά εργασίας’’ που τόσο ουδέτερα μιλάμε για αυτήν και εμείς οι ίδιοι, σαν τον εγχειρισμένο που μιλάει για το ‘’πόδι’’, ξεχνώντας ότι είναι το δικό του πόδι, αναπόσπαστο μέρος του,  είναι και αυτή  μία από τις πολλές αγορές εμπορευμά­των.

Η ”τελειότητα”  συνίσταται ακριβώς στην έλλειψη δεσμεύσεων και σταθερών, στην αναντίρρητη χρήση, καθώς και  στη διαθεσιμότητα απόρριψης όπως η παλιά συσκευή κινητού.

Η  αγοραία τιμή της εργασίας είναι μόνο μία από τις πολλές αγοραίες τιμές που πρέπει να παρακολουθούνται, να εποπτεύονται και να υπολογίζονται στις επιδιώξεις της ζωής των ατόμων.

Σε όλες τις αγορές, όμως. ισχύουν οι ίδιοι κανόνες.

Ας τους θυμηθούμε:

Πρώτον, ο απώτατος προορισμός όλων των  εμπορευμάτων που παρέχονται προς πώληση είναι η κατανάλωσή τους από αγοραστές.

Δεύτερον, οι αγοραστές θα θελήσουν να αποκτήσουν εμπορεύματα για κατανάλωση, αν και μόνο αν η κατανάλωση τους υπόσχεται ικανοποίηση των επιθυμιών τους.

Τρίτον, η τιμή την οποία είναι πρόθυ­μος να πληρώσει ο επίδοξος καταναλωτής που επιζητεί ικανοποίηση για τα προσφερόμενα εμπορεύματα θα εξαρτάται από την αξιοπιστία αυτής της υπόσχεσης και την ένταση των επιθυμιών του.

Και ας σκεφτούμε ότι οι κανόνες αυτοί εφαρμόζονται για κάθε εργαζόμενο: Είναι για κατανάλωση όπως όλα τα εμπορεύματα, στο βαθμό που ικανοποιούν επιθυμίες και γούστα των πελατών, σε μια τιμή ανάλογη.

ΥΓ: Καλό είναι να κάνει κανείς ένα υπολογισμό του ‘’συντελεστή οπισθέλκουσάς’’ του. Δε χρειάζονται μαθηματικοί τύποι, παρά μόνο μια προσεκτική ανάγνωση του προσωπικού πωλητηρίου του που λέγεται ‘’βιογραφικό’’.

Η Ελένη Βιτάλη τα είχε τραγουδήσει αυτά με κάποιο τρόπο.

Η κιβωτός – 1989

Στίχοι:

Ελένη Βιτάλη

Μουσική:

Ελένη Βιτάλη

Γεννήθηκα στην Κιβωτό
μαζί με τ’ άλλα ζωα
και τώρα εδώ σας τραγουδώ
δαιμόνια κι αθώαΓεννήθηκα και μου `δωσαν
για προίκα μια μαγκούρα
να τη βαράω με δύναμη
στου νου την καμπούραΕίμαι εξάρτημα εγώ της μηχανής σας
κι ο γιος μου τ’ ανταλλακτικό
θα `ναι εντάξει μια ζωή στη δούλεψή σας
είναι από άριστο υλικόΓεννήθηκα με ένα γιατί
μες την καρδιά κρυμμένο
ποιους μάγκες εξυπερετώ
ποιοι μ’ έχουν κουρδισμένοΜε φέρανε και μου `πανε
ποτέ μιλιά μη βγάλω
πως είναι που γεννήθηκα
προνόμιο μεγάλο
Είμαι εξάρτημα εγώ της μηχανής σας…
Γεννήθηκα στην Κιβωτό
εννιά και δεκατρία
την ώρα που οι πλανήτες μου
βαράγαν μα…
Μαρία με τα κίτρινα
με βάση τα δεδόμενα
εδώ ο πλανήτης χάνεται
κι εσύ το παίζεις γκόμενα
Είμαι εξάρτημα εγώ της μηχανής σας…

 ———————————————————-

Σύντομη Περιγραφή

σημειώσεις:

Σήμερα το εμπόρευμα εργατική δύναμη, γίνεται …τέλειο. Οι εύηχες λέξεις κρύβουν συχνά τη φρίκη των νοημάτων και την αποκρουστικότητα της πραγματικότητας. Η περιλάλητη ‘’αγορά εργασίας’’ που τόσο ουδέτερα μιλάμε για αυτήν και εμείς οι ίδιοι, σαν τον εγχειρισμένο που μιλάει για το ‘’πόδι’’, ξεχνώντας ότι είναι το δικό του πόδι, αναπόσπαστο μέρος του,  είναι και αυτή  μία από τις πολλές αγορές εμπορευμά­των. Η ”τελειότητα”  συνίσταται ακριβώς στην έλλειψη δεσμεύσεων και σταθερών, στην αναντίρρητη χρήση, καθώς και  στη διαθεσιμότητα απόρριψης όπως η παλιά συσκευή κινητού.

Πηγή.http://aristeroblog.gr/node/2743