Η ΘΥΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΒΛΑΧΩΝ ΗΡΩΙΔΩΝ… Γαλακτός Πιερίων 1878

Ο Σταυρός στο χώρο της θυσίας

 

Το γεγονός της θυσίας των επτά Βλάχων γυναικών από το Σέλι.: Οι επτά αυτές γυναίκες θυσιάστηκαν το 1878 στην τοποθεσία «Άγιοι Πάντες», πέφτοντας από το βράχο του Γαλακτού Πιερίων, για να μη συλληφθούν από τους Τούρκους. Η αυταπάρνηση των γυναικών ανακαλεί στη μνήμη μας την ηρωική θυσία των γυναικών  τoυ Πόντου,του Ζαλόγγου και της Αραπίτσας.

Η διαφορά, ωστόσο, είναι ότι, ενώ τα γεγονότα του Ζαλόγγου και της Αράπιτσας είναι και γνωστά σε όλους μας, το γεγονός της θυσίας των Βλάχων γυναικών παραμένει άγνωστο στους περισσότερους παρότι υπάρχουν καταγεγραμμένα σε ένα γραπτό της εφημερίδας ΩΡΑ των Αθηνών του 1878 που έδινε την πληροφορία στους ελεύθερους έλληνες της εποχής εκείνης και σ΄όλο τον κόσμο για τη θυσία που έγινε στις 15 Μαρτίου 1878 κοντά στο Μοναστήρι των Αγίων Πάντων στα Πιέρια Όρη. Τα ονόματα των γυναικών που θυσιάστηκαν αναφέρονται στο παραπάνω έγγραφο που σήμερα έχει σταχέρια του ο ιστορικός ερευνητής από την Αθήνα κ.Ετεοκλής Ι.Γρηγοριάδης και είναι τα παρακάτω.

Μαρία Μητραντώνη (Μητροτόνη), Κυράτσα Μπιντιβάνου, Ελένη Τσούλιου, Βαγγελία Σάντου, Σουλτάνα Μαρίτσα, Μαρία Σούλιου, και Κατερίνα Νιώπα.

Η τελευταία έπεσε στο γκρεμό με τον γιό της  Γιάννη, που τον βρήκαν να θηλάζει από την νεκρή μάνα του, και  ο  οποίος επέζησε του δράματος και πέθανε το 1930 στη Βέροια.
Ακόμα η ίδια εφημερίδα μας δίνει και μια άλλη τρομακτική πληροφορία, άγνωστη σε μας μέχρι σήμερα: Ότι της θυσίας ακολούθησε μια φρικτή σφαγή πολλών Ελλήνων από τους Τούρκους και από τα ασκέρια των αλλόθρησκων που τους ακολουθούσαν. Σφαγή έγινε και μέσα στο δάσος, όπου κρύβονταν οι επαναστάτες με τις οικογένειές τους, αλλά και μέσα στα Παλατίτσια, στο προαύλιο του Κονακιού στο οποίο κατέφυγαν οι Παλατιτσιώτες και όχι μόνον αυτοί, για να προστατευθούν από τους Τούρκους.
Αυτοί που σφαγιάστηκαν ήταν Ρωμέικος κόσμος από τα κοντινά χωριά, που κι αυτά είχαν ξεσηκωθεί το 1878, και κυρίως – όπως είναι γραμμένο στην εφημερίδα – κάτοικοι των Παλατιτσίων, Μελίκης, Προδρόμου κ.λπ.
Υπάρχουν ακόμα δύο, πιστεύουμε, αξιόλογες πληροφορίες σχετικές με το τι διαδραματίσθηκε το Μάρτιο του 1878 στην περιοχή του Μοναστηριού των Αγίων Πάντων. Τις πληροφορίες τις έδωσαν γέροντες Bλάχοι (Αrmãnlji), που σαν κτηνοτρόφοι τότε διαχείμαζαν στα Παλατίτσια, αλλά και από Φυτειώτες οι οποίοι πληροφορήθηκαν τα τότε τεκτενόμενα.
Τη χρονιά εκείνη οι Βλάχοι (Armãnlji) κτηνοτρόφοι, που έφευγαν για τα λιβάδια του Ανατολικού Βερμίου κατά τα μέσα Μαΐου, μετακινήθηκαν κατ’ εξαίρεση μετά τη γιορτή των Αγίων Αποστόλων. Έπρεπε οι γυναίκες τους να υφάνουν ξανά τα ρούχα που διάρπαξαν οι Τούρκοι και όσοι άλλοι τους ακολουθούσαν (Τσάμηδες, Κιρκέζοι κ.λπ.).
Οι Φυτειώτες από τότε, ακόμα και σήμερα, όταν αναφέρονται σε γεγονότα κάποιας σημασίας χρησιμοποιούν τη φράση “Τέρμενο γίνεται στα Παλατίτσια” που σημαίνει γι’ αυτούς μεταφορικά μεγάλη φασαρία, μεγάλο κακό (μεγάλη βαβούρα). Οι Φυτειώτες πληροφορήθηκαν τα όσα συνέβησαν μετά τις 15-3-1878 από τους διαβατάρηδες, κτηνοτρόφους προς τα χορτολίβαδα του Βερμίου.
Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι προηγήθηκαν μεγάλες αγριότητες από την μεριά των Τούρκων για την καταστολή του επαναστατικού κινήματος των Ελλήνων της Κεντρικής Μακεδονίας του 1878 που λειτούργησαν καταλυτικά, στο να πάρουν οι 7 γυναίκες που έπεσαν στα γκρεμό, την απόφασή τους για την υπέρτατη θυσία “κάλλιο νεκρή, παρά ατιμασμένη ή σφαγιασμένη από τους αλλόθρησκους Τούρκους”.
Αυτά όλα δε προσδίδουν ιδιαίτερη ιστορική σημασία καθιστώντας την θυσία ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, και συνάμα  ότι το ηρωικό αυτό ολοκαύτωμα έγινε γνωστό όχι μόνο στους ήδη απελευθερωμένους   Έλληνες της εποχής εκείνης  αλλά  και σε όλη την ανθρωπότητα.
ΠΗΓΗ