Η Γάζα, η Αίγυπτος και ο Ανδρέας Παπανδρέου

Τα πρόσφατα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η αραβοϊσραηλινή σύγκρουση έχει περάσει σε ένα μεταμοντέρνο στάδιο και εμείς ακόμη «βουρούμε» με τις μαντήλες

Πριν χαρακτηριστώ «εβραιόφιλος», «άκρατος νεοφιλελεύθερος» και «σιωνιστικό γεράκι» να τονίσω πως αυτός που έχει πραγματικό πρόβλημα σε αυτό τον κόσμο είναι αυτός ο οποίος βρίσκει πίσω από κάθε συνομωσία «σιωνιστικά λόμπι», ο «σοσιαλιστής» που δεν ξέρει τι εστί Λικούντ, ο «αριστεριστής» (το είχα δει κάποτε στην Αθήνα) που τυπώνει αφίσες με κεντρικό σύνθημα ‘να διαλυθεί τώρα το κράτος του Ισραήλ’ και λοιποί χριστιανοί που πρέπει να θυμούνται τη Σάμπρα και τη Σατίλα, καθώς και τους εμφυλίους πολέμους στη Συρία (που μαίνεται), στη Λιβύη και στη Γάζα (βλέπε Χαμάς).

Φυσικά και σοκάρομαι με τις εικόνες των ισραηλινών επιδρομών και τα δημοσιεύματα με θύματα αμάχους, και δη παιδιά. Οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος αισθάνεται συντριβή απέναντι σε μια ανθρώπινη ζωή που χάνεται, είτε αυτή προέρχεται από τη Λωρίδα της Γάζας, είτε από τη Βοσνία του ’90, είτε από το Ελ Σαλβαδόρ του ’80. Αυτή όμως τη μονομανία, που κυριαρχεί στη κοινή γνώμη της Ελλάδος και της Κύπρου από τις εποχές του ‘τριτοδρομικού ΠΑΣΟΚ’, των ενιαίων αμυντικών δογμάτων Ελλάδος-Κύπρου και της λογικής: το Ισραήλ έχει κατεχόμενες περιοχές, η Τουρκία κατέχει τη μισή μας πατρίδα, τελευταίως Ισραήλ και Τουρκία δεν είναι και οι… καλύτεροι φίλοι άρα πρέπει κάθε φορά που κυριαρχεί ένταση στη περιοχή να φοράμε το παλαιστινιακό μας φουλάρι δεν τη χώνεψα ποτέ. Για την ακρίβεια, η διεθνής διπλωματία και οι έννοιες της ισχύος και του συμφέροντος λειτουργούν διαφορετικά.

Η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς έρχεται σε ένα πολύ ενδιαφέρον σημείο χρονικά. Δεν συνδέεται μόνο με τα μηνύματα της νέας εποχής (κυρίως για την Αίγυπτο, θα εξηγήσουμε στη συνέχεια γιατί) που ακολουθεί της αραβικής άνοιξης αλλά παράλληλα αποτελεί, στο πλαίσιο της γενικευμένης ‘pre-emptive’ αντίληψης του κράτους του Ισραήλ, υπενθύμιση ισχύος αναφορικά με το στρατηγικό του ρόλο στη περιοχή. Σε μια περιοχή που για τους δικούς τους ξεχωριστούς λόγους τα δύο κράτη κλειδιά για τις εξελίξεις στο άμεσο μέλλον εξακολουθούν να είναι το Ιράν και η Σ. Αραβία.

Πάμε τώρα να δούμε συνοπτικά γιατί στη σύγκρουση που παρακολουθούμε εδώ και ημέρες σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η Αίγυπτος (μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές εδώ οι γραμμές, το REUTERS μετάδιδε πληροφορίες για τελεσφόρηση της πρωτοβουλίας της Αιγύπτου για κατάπαυση πυρός μεταξύ Ισραήλ-μαχητών της Λωρίδας της Γάζας).

• Μεγάλο μέρος των πυραύλων που εξαπολύει η Χαμάς μεταφέρονται μέσω Αιγύπτου (η χερσόνησος του Σινά είναι φυσική προέκταση της Λωρίδα της Γάζας) ή τεστάρονται στην έρημο (πρόκειται για το τύπο Fajr 5). Η Χαμάς εξάλλου νιώθει την ανταγωνιστική πίεση από τα δικά της ‘franchise’ εξτρεμιστών τόσο σε αιγυπτιακό έδαφος όσο και στην ίδια τη Γάζα (‘salafis’).

• Η κυβέρνηση Μόρσι φοβάται εξάπλωση της Χαμάς στην Αίγυπτο, στόχος της οποίας θα ήταν η χερσόνησος του Σουέζ (και συγκεκριμένα το κανάλι).

• Η συνολική βοήθεια που λαμβάνει η νέα κυβέρνηση της Αιγύπτου από ΕΕ, ΗΠΑ και ΔΝΤ την ωθεί στο να αναλάβει πρωτοβουλίες για μια εκ νέου προσέγγιση στις συνομιλίες της με το Ισραήλ από την οποία μπορεί να λήξει οριστικά η σύγκρουση με τους μαχητές της Χαμάς.

• Η ως άνω προσέγγιση θα λειτουργήσει ευεργετικά σε σχέση με την Ισραηλινοαιγυπτιακή συνθήκη Ειρήνης του 1979.

• Αποτελεί και ανταπόδοση προς τη κυβέρνηση του επανεκλεγέντα Ομπάμα για τη στήριξη της Αιγύπτου μια διαμεσολαβητική πρωτοβουλία –δικαιολογείται και η άμεση αποστολή της ΥΠΕΞ Χίλαρι Κλίντον στη περιοχή.

• Τέλος, η Αίγυπτος αντιλαμβάνεται ξεκάθαρα ότι στα υπόγεια τούνελ Γάζας-Αιγύπτου διαδραματίζεται ένα παιχνίδι συνολικής αξίας 700 εκατ. δολλαρίων το χρόνο.

Το στρατηγικό σφάλμα της Χαμάς πάντως αυτή τη φορά εδράζεται σε δύο βασικές παρακρούσεις. Αρχικά, νομίζει ότι το περιβάλλον των αραβικών χωρών μετά τα γεγονότα της Άνοιξης έχει αλλάξει δραματικά υπέρ τους. Λάθος. Κατά δεύτερον, πιέζονται από τις επιμέρους μικρότερες εξτρεμιστικές οργανώσεις (‘salafis’).

Ενδεικτικά, κύριοι των blogs και των twitter πριν φορέσετε το παλαιστινιακό σας φουλάρι να σας ενημερώσω ότι η Χαμάς δεν είναι δε και η Ιντιφάντα του Δεκέμβρη του ’87. Επίσης, τον Αύγουστο του 2009, η Χαμάς σκότωσε τον ηγέτη της ‘Jund Ansar Allah’ μιας σαλαφιστικής οργάνωσης για δικούς της ‘αραβικούς’ λόγους. Τέλος, κλείνοντας και πριν μας κυνηγήσει όλους το φάντασμα του Αραφάτ, του Παπανδρέου και του Μακαρίου μαζί οι διεθνείς σχέσεις δουλεύουν ως εξής: Η Χαμάς χτύπησε αυτή τη φορά το Ισραήλ νομίζοντας πως η χερσόνησος του Σινά (η οποία παρεμπιπτόντως μετά την αιγυπτιακή άνοιξη είχε μαζέψει κάθε καρυδιάς καρύδι σε οπλισμό και οργανώσεις που ο αιγυπτιακός στρατός αδυνατεί να ελέγξει) θα λειτουργούσε αποτρεπτικά για μια δυναμική απάντηση από το Ισραήλ προκειμένου να μην διαταράξει τις σχέσεις του με την Αίγυπτο. Τη συνέχεια τη ξέρετε… Αλήθεια, η Κυπριακή Δημοκρατία, ασκώντας μάλιστα τη Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ, πόσες διπλωματικές πρωτοβουλίες πήρε;

Γράφει: Γιάννης Ιωάννου