15η Ιουλίου 1974 - Αντίσταση και σήμερα

Του Γιαννάκη Ομήρου

Σε αυτή την ετήσια ανεπούλωτη ρωγμή του χρόνου, η αναδρομή στην εφιαλτική ημέρα του πραξικοπήματος είναι επιτακτική πράξη ιστορικού χρέους. Ημέρα φοβερή και επαίσχυντη. Ημέρα που μας σημάδεψε για πάντα. Ακόμα χειρότερο, σημάδεψε και ακρωτηρίασε το σώμα και την ψυχή της ίδιας της Κύπρου. 
Όσο κι αν κάποιοι θέλησαν τη λήθη και όσο κι αν φρόντισαν να σκεπάσουν με τη σιωπή το στυγερό έγκλημα του πραξικοπήματος και τα όσα προηγήθηκαν, η κραυγή της ιστορίας είναι τόσο διαπεραστική που δεν επιτρέπει ήσυχο ύπνο στους εφιάλτες της προδοσίας.

Θυμάμαι τις ανώμαλες, ανατρεπτικές, σχεδόν επαναστατικές συνθήκες, που χαρακτήριζαν την εποχή προ του 1974. Στην Αθήνα η δικτατορία με την ανοχή μεγάλου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας. Το Φοιτητικό Κίνημα να αποτελεί το ξυπνημένο κομμάτι της που βαθμιαία μπαίνει στην πρωτοπορία της αντιδικτατορικής πάλης. Η Νομική και το Πολυτεχνείο. Ο Παναγούλης, ο Μουστακλής, ο Μήνης. Η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, οι συναυλίες του Γιάννη Μαρκόπουλου στη «Λήδρα» με τον Νίκο Ξυλούρη. Η χουντοκρατούμενη ΕΦΕΚ, ενώ οι Κύπριοι φοιτητές Άρης Μαυροσκούφης και Πέτρος Δημητρίου είναι στα κάτεργα της χούντας για αντιδικτατορική δράση. Και ο επίσης Κύπριος Φοιτητής Γεώργιος Ξάνθος Τσικκουρής θυσιάζεται για τη δημοκρατία.

Στην Κύπρο η σταδιακή άλωση του δημοκρατικού και πολιτειακού ιστού. Αστυνομία, Εθνική Φρουρά, Σχολεία, Δημόσια Υπηρεσία, περνούν σταδιακά στην αράχνη της χουντικής διείσδυσης. Οι «καθώς πρέπει» της κυπριακής κοινωνίας γιορτάζουν έμπλεοι εθνικοφροσύνης την εθνοσωτήριον επέτειον της 21ης Απριλίου. Το λαϊκό κίνημα υπεράσπισης του Μακαρίου απέναντι σε μια αδίστακτη ΕΟΚΑ Β’ υπό την άμεση καθοδήγηση, ενίσχυση, χρηματοδότηση της χούντας.

Το πραξικόπημα, η αντίσταση, ηρωική πλην απελπιστικά ανοργάνωτη στις πλείστες περιοχές και ανέτοιμη να αντιμετωπίσει ένα κίνημα στρατιωτικό, η διαφυγή του Μακαρίου. Η δεύτερη φάση του διπλού εγκλήματος, η τουρκική εισβολή, η κορύφωση της τραγωδίας. Η χούντα επιτέλεσε την αποστολή της. Καταρρέει(;) υπό το βάρος των ανομημάτων της. Η μεταπολίτευση. Στην Κύπρο οι άθλιοι πραξικοπηματίες συνεχίζουν το προδοτικό τους έργο. Εκβιάζουν, δολοφονούν, εμποδίζουν την επιστροφή του Μακαρίου. Που γυρίζει «περίλυπος άχρι θανάτου» στη γη της συμφοράς.
Και σήμερα; 38 χρόνια μετά, 15 Ιουλίου 2012, δεν αρκούν ούτε οι ιστορικές αναδρομές, ούτε οι συγκινησιακοί εγκλεισμοί σε λόγους επετειακούς και σε εύκολες ρητορικές εξάρσεις.
Το ζητούμενο ως επιταγή της ιστορίας, ως διδαχή των τότε δραματικών γεγονότων και ως επιβαλλόμενη στάση απέναντι στο συνεχιζόμενο ακρωτηριασμό της πατρίδας μας είναι η αντίσταση και σήμερα. Αντίσταση στη βία, την αυθαιρεσία και την επιδρομική συμπεριφορά της Τουρκίας. Αντίσταση στον εφησυχασμό και την επανάπαυση που καλλιεργούν οι σειρήνες μιας κοινωνικής αντίληψης περί άλλων τυρβάζουσας. Αντίσταση στους κακούς εαυτούς μας που ρέπουν στην προσαρμογή, στη λήθη και την αμνησία.

Απλό το μήνυμα της επετείου. Αντίσταση τότε, αντίσταση σήμερα. Το καλύτερο μνημόσυνο. * Ο Γιαννάκης Λ. Ομήρου είναι Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων και πρόεδρος του Κ.Σ. ΕΔΕΚ.