Οι φρουροί στη Λιβύη έγιναν κρατούμενοι Δεσμοφύλακες στο έλεος πρώην κρατουμένων

Τετάρτη, 16 Μαΐου 2012

Οι φρουροί στη Λιβύη έγιναν κρατούμενοι Δεσμοφύλακες στο έλεος πρώην κρατουμένων

ΤΟΥRΟΒΕRΤ F. WΟRΤΗ*

Μια νύχτα του περασμένου Σεπτεμβρίου ένας κρατούμενος ονόματι Νατζί Νατζάρ μεταφέρθηκε με χειροπέδες και κλειστά μάτια σε μια εγκαταλειμμένη στρατιωτική βάση στα προάστια της Τρίπολης. Νεαροί με στολές καμουφλάζ τον έσπρωξαν σε ένα σκοτεινό δωμάτιο ανάκρισης και τον ανάγκασαν να γονατίσει. Ο επικεφαλής τους, ένας εύσωμος άνδρας με ανακατεμένα μαλλιά, στάθηκε πίσω από τον Νατζάρ. «Τι θέλεις;», ρώτησε ο διοικητής κρατώντας ένα σωλήνα.
«Τι εννοείς;», ρώτησε ο κρατούμενος. «Τι προτιμάς;», επανέλαβε ο επικεφαλής. «Δεν θυμάσαι;» Φυσικά και θυμόταν ο Νατζάρ. Μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες ήταν ο πλέον διαβόητος φρουρός σε μια από τις φυλακές του Μουαμάρ Καντάφι. Μετά η Τρίπολη έπεσε και οι άνδρες τους οποίους ξυλοκοπούσε επί πολύ καιρό, τον εντόπισαν στο σπίτι της αδελφής του και τον έσυραν στη βάση του. Έτσι τώρα μιμούνταν τις δικές του σαδιστικές συνήθειες. Κάθε μέρα ο Νατζάρ χαιρετούσε τους κρατουμένους με την ερώτηση: «Τι θέλεις;», αναγκάζοντάς τους να παρακαλάνε να τους χτυπήσει με τον σωλήνα για να μην τους ξυλοκοπήσει πολύ χειρότερα. Ο επικεφαλής των ανταρτών που τώρα βρισκόταν πίσω του, ο Τζαλάλ Ραγκάι, ήταν ένα από τα «αγαπημένα» θύματά του. «Τι θέλεις;», τον ρώτησε ο Ραγκάι για τελευταία φορά, κρατώντας τον ίδιο σωλήνα που χρησιμοποιούσε και εκείνος. «Αυτό που κρατάς», φώναξε ο Νατζάρ, ενώ το πρώην θύμα του κατάφερνε το πρώτο χτύπημα στα πλευρά του. Την ιστορία μού τη διηγήθηκε ο ίδιος ο Νατζάρ που κρατείται ακόμα από την πολιτοφυλακή μαζί με άλλους 11 άνδρες του Καντάφι, οι οποίοι είχαν σκοτώσει και βασανίσει διαφωνούντες.

Η Λιβύη δεν έχει στρατό ούτε κυβέρνηση. Όλα αυτά υπάρχουν στα χαρτιά, αλλά στην πράξη η χώρα δεν έχει συνέλθει ακόμα. Το πετρέλαιο μπορεί να αντλείται και πάλι, δεν υπάρχουν όμως βουλευτές, κυβερνήτες, συνδικάτα, καλά καλά ούτε αστυνομικοί. Αυτό που διαθέτει η Λιβύη είναι πολιτοφυλακές, περισσότερες από 60, επανδρωμένες από αντάρτες χωρίς καμία στρατιωτική εκπαίδευση όταν ξέσπασε η εξέγερση πριν από 15 μήνες. Προτιμούν την ονομασία κατίμπας, δηλαδή ταξιαρχίες. Εκεί όπου μένουν - συνήθως παλιά σχολεία, αστυνομικά τμήματα ή κέντρα ασφαλείας - οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί εντελώς: οι φρουροί έγιναν κρατούμενοι και οι κρατούμενοι φρουροί.
 

 Στο χολ του δεύτερου ορόφου της βάσης του Ραγκάι κρέμονται φωτογραφίες κρατουμένων από τη στρατιωτική βάση Γιαρμούκ, εκεί όπου στις 23 Αυγούστου οι στρατιώτες του Καντάφι σκότωσαν 100 φυλακισμένους και έκαψαν τα πτώματά τους. Ένα από τα θύματα ήταν ο 42χρονος γιατρός Ομάρ Σαλχόμπα. Πολλοί από τους σημερινούς πολιτοφύλακες ήταν πρώην κρατούμενοι στο Γιαρμούκ ή συγγενείς των δοοφονηθέντων. Ο Νάσερ, μεγάλος αδελφός του Ομάρ, είναι ο κύριος ανακριτής της ταξιαρχίας σήμερα. Όταν ξέσπασε η εξέγερση, ο Ομάρ έδωσε ιατρικές προμήθειες αξίας πολλών χιλιάδων δολαρίων στους αντάρτες. Οι άνδρες του Καντάφι τον συνέλαβαν και βρήκε τον θάνατο στη σφαγή του Γιαρμούκ.
 

Οι υπεύθυνοι για τον θάνατό του βρίσκονται τώρα στις φυλακές του Ραγκάι. Όταν ρωτώ τον Νάσερ πώς αισθάνεται να ανακρίνει τους ανθρώπους που σκότωσαν τον αδελφό του, φέρνει έναν από αυτούς μπροστά μου. «Ενα είναι ξεκάθαρο», μου λέει ο 28χρονος Μαρουάν Γκντούρα. «Οταν είσαι στρατιώτης, πρέπει να υπακούς σε διαταγές. Εκείνη τη στιγμή εάν πεις όχι, θα θεωρηθείς προδότης και θα γίνεις κι εσύ θύμα. Εάν δεν εκτελέσεις εσύ τους κρατούμενους, κάποιος άλλος θα το κάνει».
*ΤΗΕ ΝΕW ΥΟRΚΤΙΜΕS