• Ίσιδα, DaashΠέρα από το δράμα της επίθεσης στο κομπάνι και την προσπάθεια της δυτικής αριστεράς να βρει επιτέλους κάποιους δικούς της σε αυτόν τον πόλεμο, λίγα έχουν αλλάξει από το σεπτέμβρη και περισσότερα έχουν επιβεβαιωθεί. Γνωρίζουμε πια και επίσημα πως το ισραήλ έχει στρατιωτική συμμαχία με τους τζιχαντιστές. Το γεγονός ήταν εμφανές από τον χάρτη, όπου οι τζιχαντιστές δείχνουν να κρατάνε την περιοχή των συνόρων μεταξύ ισραήλ και συρίας (στα υψώματα του γκολάν), αλλά πια έχουμε και επίσημη επιβεβαίωση από τις δυνάμεις του ΟΗΕ.Τίποτα πραγματικά καινούργιο δηλαδή, το απαρτχάιντ του ισραήλ συνεχίζει την ίδια πολιτική που εφάρμοζε στον λιβανικό εμφύλιο από τις αρχές των 80ς που μπούκαρε στο μικρό κράτος. Με λίγα λόγια προσπαθεί να κρατήσει τον εμφύλιο για πάντα και για να το κάνει αυτό δεν θα διστάσει να συμμαχήσει με τους τζιχαντιστές σήμερα (που άλλωστε ποτέ δεν απείλησαν το ισραήλ) ή με τους φασίστες μελανοχίτωνες τότε στο λίβανο. Βλέπουμε με λίγα λόγια ένα πραγματικό κράτος παρία που προσπαθεί να αυξήσει το μπάχαλο στη γειτονιά του για να επωφεληθεί το ίδιο. Μια πολιτική που ακολουθούσε και το απαρτχάιντ ver1.0 στη νότιο αφρική με την υποστήριξη που παρείχε στους αντάρτες της αγκόλα, έναν εμφύλιο που δεν έληξε παρά σχεδόν με τη διάλυση του απαρτχάιντ.Κατά τ’ άλλα η αιχμή των τζιχάντι δείχνει να έχει καταλαγιάσει τόσο στη συρία, όσο και στο ιρακ. Η επέκτασή τους έχει μερικώς ανασχεθεί και αυτή τη στιγμή την πρωτοβουλία των κινήσεων φαίνεται να έχουν οι ιρακινοι, και οι ασαντικοί χωρίς όμως θεαματικές επιτυχίες. Η σημαντική πόλη του βορά το χαλέπι (aleppo γιαυτούς που κοιτάζουν χάρτες με λατινικά γράμματα) βρίσκεται σχεδόν στα χέρια του συριακού στρατού. Ταυτόχρονα το κομπάνι έχει δείξει την τακτική ακαμψία των ισλαμιστών. Παγιδευμένοι σε μια πόλη που ούτε να κερδίσουν μπορούν, ούτε να χάσουν πρακτικά το μετατρέπουν μόνοι τους σε στάλινγκραντ.Αυτό φυσικά δεν αρέσει καθόλου τόσο στην τουρκία που υποστηρίζει ανοιχτά τους τζιχαντιστές (ενώ αντιστέκεται ανοιχτά στους κούρδους της συριας), όσο και στους συμμάχους της, στη σαουδαραβία και τις ηπα. Κι ενώ ο ομπάμα ετοιμαζόταν να γίνει κι αυτός άντρας κάνοντας τον δικό του πόλεμο αντί για τα φλωρικα failed states που έχει δημιουργήσει, όλα δείχνουν ότι δεν θα χρειαστεί. Γιαυτό και έστειλε αρχικά πήγαν μερικά από τ’ αρχίδια του να σουλατσέρνουν στην περιοχή.
    Κρατήστε λοιπόν μερικά κρατούμενα για το τι έχει να γίνει αν το ισλαμικό κράτος καταρρεύσει κι όλα τα δυτικά παιδιά που έγιναν τζιχάντι επιστρέψουν στις πατρίδες τους απογοητευμένα. Αλλά τουλάχιστον μέχρι στιγμής τα πράγματα παραμένουν χλιαρά και σχετικά παγωμένα.



    Ουκρανία
    Και εδώ δεν έχει συμβεί τίποτα δραματικό. Η εκεχειρία παρά τις πολλαπλές παραβιάσεις φαίνεται να κρατιέται, ο χειμώνας άλλωστε δεν επιτρέπει και πολλά. Οι ρώσοι έκαναν και ρητή την κόκκινη γραμμή τους, δηλαδή δεν θα επιτρέψουν την κατάρρευση στην ανατολική ουκρανία, την ίδια στιγμή που η πλευρά του επίσημου φασιστικού κράτους της ουκρανίας προσπαθεί να αναδιοργανωθεί για την υποτιθέμενη ανοιξιάτικη επίθεση, αν και στην ουσία προσπαθεί να εδραιωθεί στο υπόλοιπο της ουκρανίας και να επιβιώσει. Οι ευρωπαίοι στο ζήτημα γενικά μαλακίζονται κι ενώ από τη μία απειλούν τη ρωσία με νέες κυρώσεις, παρακαλάνε τη ρωσία να δώσει μερικές πιστώσεις ακόμα στην ουκρανική κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή οι αμερικάνοι και οι πρόθυμοι σύμμαχοί τους (πολωνοί, ούγγροι και λοιποί) πρακτικά μετατρέπουν την ουκρανία σε νατοικό προτεκτοράτο. Στην ουσία όπως συζητούσαμε και τον σεπτέμβρη, η ουκρανία θα μετατραπεί σ’ ένα τεράστιο κόσοβο και κανείς στην ευρώπη δεν θέλει να αναλάβει το κόστος. Γιαυτό και το πρότζεκτ το έχει πάρει με ορθοπεταλιά το νατο.
    Το μόνο πρόβλημα σε αυτό το σκηνικό είναι ότι το νάτο δεν ξέρει να κάνει τίποτα άλλο από πόλεμο, κι αυτό είναι το μόνο ανησυχητικό σημάδι. Προσωπικά έχω πολύ χαμηλή εκτίμηση για τις δυνατότητες του νάτο, αλλά οι χρησμοί των μαντείων μου λένε να είμαι προσεκτικός. Αν η πυθία των μπροντελικών, δηλαδή ο θείος βάλυ, και το μαντείο από την ινδία μπαίνουν στον κόπο να τονίσουν πως το νατο είναι αυτή τη στιγμή ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ειρήνη, τότε οφείλουμε να τους πάρουμε στα σοβαρά.
    Το πιο πιθανό σενάριο συνεχίζει να είναι οτι το νάτο θα χρησιμοποιεί τον ουκρανικό στρατό ως proxy για τον πόλεμο, μαζί με μερικές χιλιάδες συμβουλάτορες. Τόσο αυτούς που θα τρέχουν το φασιστικό ουκρανικό κράτος, όσο και αρκετούς από τους πρόθυμους συμμάχους που είναι πιθανό να συνδράμουν με μισθοφόρους καθώς η ουκρανική κοινωνία δεν δείχνει πολύ πρόθυμη να συνεχίσει να κατατάσσεται σ’ έναν πόλεμο που χάνεται.
    Υπό αυτή την άποψη πρόκειται για ένα ενδιαφέρον πείραμα όπου μπορούμε να παρατηρήσουμε το τι συμβαίνει σ’ ένα κράτος όπου το πολιτικό του σύστημα έχει εδώ και χρόνια απονομιμοποιηθεί. Όπου διάφοροι μαρινάκηδες παρέα με διάφορους πράκτορες των αμερικάνων (ας πούμε ένα τυχαίο όνομα καθημερινή αν ρίξουμε μια μιατιά στα wikileaks) χωρίς ιδιαίτερη ισχύ στην κοινωνία θα μπορούν να κατευθύνουν τις εξελίξεις σε ολόκληρη τη χώρα καθώς δεν θα υπάρχει καμία άλλη εναλλακτική πρόταση μετά από τη στάχτυ και μπέρμπερι που ετοιμάζεται να αφήσει ο σύντροφος τσίπρας. Κι αυτό το σενάριο το αντιπαραβάλω στο σενάριο όπου την εξουσία την παίρνουν τα χάχανα μετά τον τσίπρα :)


    Το πετρέλαιο.
    Όλα τα παραπάνω έχουν πρακτικά εξαφανιστεί από την επικαιρότητα τη στιγμή που η καινούργια μόδα του χειμώνα ονομάζεται πετρέλαιο και δη η πτώση της τιμής του.
    Γιατί πέφτει το πετρέλαιο?
    Διότι αυτοί που ελέγχουν τις αγορές θέλουν να πέσει είναι η σωστή απάντηση. Οι αγορές των αγαθών από την αρχή της κρίσης συμπεριφέρονται με τρόπο “παράλογο”. Αμέσως μετά την απότομη πτώση αποτέλεσμα της πιστωτικής συρρίκνωσης και της πτώσης της ζήτησης που έφερε η κρίση το 2008-09, οι αγορές εμπορευμάτων πολύ γρήγορα εκτινάχθηκαν στα προ κρίσης επίπεδα. Πώς εξηγείται αυτό το θαύμα? Εν μέρη λόγω του γεγονότος ότι οι κινέζοι συνέχισαν να αγοράζουν πρώτες ύλες προκειμένου να ξεφορτωθούν δολάρια. Αλλά κυρίως διότι τα αγόρια στη wall street συμφώνησαν με την κυβέρνηση πως εκεί θα βρεθούν τα νέα κέρδη. Κι έτσι το μεγαλύτερο μέρος των πακέτων διάσωσης στις ΗΠΑ άρχισε να κατευθύνεται προς τη νέα μόδα (μαζί με την μόδα των αναδυόμενων).
    Επιστρέψτε αν θέλετε στις ειδήσεις για τις τιμές των σιτηρών του 2010-2012. Θα βρείτε δεκάδες παραδείγματα όπου διάφοροι περισπούδαστοι αναλυτές σας εξηγούν γιατί ξαφνικά δεν θα έχουμε αρκετό ρύζι και αρκετό σιτάρι και αρκετό χρυσό. Τίποτα απ’ όλους αυτούς τους αρμαγεδόνες δεν συνέβη. Τα μόνα που συνέβησαν ήταν πως οι ΗΠΑ έκαναν το καλαμπόκι εθανόλη (μια εντελώς παράλογη οικονομικά και οικολογικά διαδικασία) και την ίδια στιγμή τα αγόρια στη γουολ στριτ σπεκούλαραν στις τιμές των εμπορευμάτων.
    Το μόνο σημαντικό γεγονός που είδαμε από αυτό το παιχνίδι, ήταν η παράπλευρη απώλεια της αραβικής άνοιξης.
    Όταν τελείωσε το παιχνίδι των εμπορευματικών αγορών, τα αγόρια πήραν σήμα από την κυβέρνηση και κατευθύνθηκαν προς το αμερικάνικο χρηματιστήριο και τα ομόλογα. Εκεί λίγο πολύ πήγε η επόμενη μόδα του τυπώματος δηλαδή του QE2. Εκεί άρχισαν και διάφορες αναδυόμενες τύπου τουρκίας να χάνουν τη λάμψη τους και να επιστρέφουν λίγο πολύ στα γνωστά σκατά. Καθώς ο αμερικάνικος δείκτης άρχισε να φουσκώνει και να ξεπερνά με ευκολία τα προ κρίσης επίπεδα, οι αποδόσεις των αμερικάνικων ομολόγων βρίσκονταν στο πάτωμα και την ίδια πορεία πήραν και οι αντίστοιχες των ευρωπαϊκών.
    Πάλι θα βρείτε στα οικονομικά έντυπα εκατοντάδες περισπούδαστες αναλύσεις όπου θα σας λένε για τις προοπτικές του πετρελαϊκού fracking , του ελληνικού success story και του wealth effect που θα δημιουργήσει η άνοδος του χρηματιστηρίου. Σε όλη τη διάρκεια αυτής της μόδας τα εμπορεύματα παρέμεναν σχετικά υψηλά αλλά το παιχνίδι είχε ήδη μεταφερθεί αλλού. Το γνωστό κίτρινο καναρίνι των φαντασιακών αγορών, δηλαδή ο χρυσός, είχε ήδη δείξει ότι τα εμπορεύματα είχαν φύγει από τη μόδα. Εδώ και ένα χρόνο έχει αρχίσει την προσγείωσή του με αποτέλεσμα να βρίσκεται τώρα στη διπλάσια τιμή σε σχέση με πριν από 10 χρόνια, αλλά στη μισή τιμή σε σχέση πριν από 2.
    Σήμερα βρισκόμαστε στο τέλος αυτής της φάσης του QE και στην αρχή μιας επόμενης. Μέρος αυτής της φάσης ειναι η πτώση της τιμής των εμπορευμάτων με κυρίαρχο το πετρέλαιο. Το πιο mainstream εναλλακτικό σενάριο λέει ότι οι σαουδάραβες μαζί με τους αμερικάνους ρίχνουν τις τιμές του πετρελαίου για να στραγγαλίσουν τα έσοδα του ιραν και της ρωσίας. Είναι ένα σενάριο πολύ πιθανό που μάλιστα οι ιρανοί δείχνουν να το πιστεύουν. Δεν έχω τίποτα εναντίον του, απλά προσωπικά δεν μου αρέσουν τα μονοδιάστατα σενάρια. Ακούστε λοιπόν το δικό μου.

    1.fracking
    Ο καλός μπάμιας έχει το κοκκαλάκι της νυχτερίδας, διαθέτει δηλαδή κάτι αντίστοιχο της φήμης του μητσοτάκη. Μόλις βάλει στο στόμα του ένα είδος επιχείρησης που το θεωρεί παράδειγμα της αμερικάνικης επιτυχίας, αυτή η επιχείρηση τείνει να ψοφάει λίγο αργότερα. Μπορείτε να ρωτήσετε τι έπαθαν τα πρώτα πουλεν του που ήταν οι διάφορες πράσινες εταιρίας μπαταριών και φ/β. Αφού πήραν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια η κάθε μία από το Department of Energy και υποσχέθηκαν ένα νέο γενναίο κόσμο, μνημονεύθηκαν από τον μπάμια ως πράσινο success story και χρεοκόπησαν η μία πίσω από την άλλη.
    Φέτος ο μπάμιας που νομίζετε ότι αναφέρθηκε? Στην πετρελαϊκή ενεργειακή αυτάρκεια των ΗΠΑ με την επέκταση του fracking baby all the way to mars. Πάνε οι οικολογικές ευαισθησίες και τα πράσινα άλογα της ανάπτυξης.
    Το fracking είναι πέρα από οικολογικά και οικονομικά προβληματική μέθοδος. Αλλά κυρίως είναι μια φούσκα που ελέγχεται από διάφορους μικρούς παίκτες. Που πρέπει να φύγουν από τη μέση. Έτσι βλέπετε όλες τις ιστορίες όπου δείχνουν ότι το κόστος του fracking αυτή τη στιγμή βρίσκεται πάνω από τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου.
    Αυτό είναι και αλήθεια και ψέμματα. Αυτοί οι μικροί παίκτες σαν καλοί “αφιλοκερδώς ΑΕ” που είναι ακολουθούσαν τη μέθοδο νταλάρα (αυτού με το PSI μην νομίσετε ότι αναφέρομαι στον αοιδό). Φουσκώνουν τα έξοδα ακριβώς διότι ορισμένα έξοδα επιστρέφουν στους ίδιους. Αυτό μπορεί να έχει την αθώα και ολίγον μπρουταλ εκδοχή από εταιρικά κότερα και αμοιβές για της υπηρεσίες των ιδιωκτητών που είχε και η μπάμπης βοβος πριν μπει στο χρηματιστήριο. Αλλά μπορεί να έχει και μια σαφώς πιο εύληπτη και σοβαρή μορφή από δορυφορικές επιχειρήσεις που προσφέρουν services και βυζαίνουν τη μητρική. Επιχειρήσεις που εντελώς τυχαία και με πλήρως αξιοκρατικά καπιταλιστικά κριτήρια ανήκουν στον αδερφό, τον μπατζανάκη και τη θεία των αφεντικών της fracking εταιρίας.
    Άρα καθώς η τιμή του πετρελαίου συμπιέζεται προς τα κάτω, οι εταιρίες fracking για να επιβιώσουν θα αρχίσουν να μειώνουν αυτό το λίπος. Άρα και το κόστος παραγωγής θα πέσει. ΑΛΛΑ! Καθώς πέφτουν τα περιθώρια κέρδους αρχίζει και η φούσκα να σφίγγει. Όλες οι επενδυτικές τράπεζες που ήταν πρόθυμες να σε χρηματοδοτήσουν πριν από 3μήνες με την προοπτική να αρχίσεις να κάνεις φράκινγκ στο μανχάταν, τώρα θα αποκτήσουν ξαφνικά cold feet που λένε και στο αμέρικα. Κι έτσι κάποια στιγμή κάποιο ατύχημα θα σε κλείσει. Ας πούμε ένα margin call από ένα επιτόκιο που ξαφνικά θα ανέβει κατά 2% και μέχρι την επόμενη βδομάδα θα πρέπει να βρείς 2εκ και σιγά μην τα βάλεις από την τσέπη σου.
    Εδώ λοιπόν βλέπουμε ένα άλλο κλασσικό μοτίβο του αμερικάνικου παιχνιδιού. Οι μεγάλοι καρχαρίες θέλουν να φάνε τους μικρούς και όσο οι μικροί είναι φουσκωμένοι κανείς δεν θέλει να τους εξαγοράσει. Έτσι λοιπόν η χαμηλή τιμή του πετρελαίου εξυπηρετεί τα μεγάλα αγόρια σε μια μικρή επανάληψη του επεισοδίου Standard Oil. Όποια πει πρώτη ροκεφέλερ 3 φορές κερδίζει ένα μπουκαλάκι snake oil.

    2.Χιλάριους
    Τι άλλο κάνει το φθηνό πετρέλαιο? Δημιουργεί ανάπτυξη βρε κουτά. Ναι από την ίδια ανάπτυξη που δημιουργεί και η άνοδος της wall street, αλλά δεν έχει πολύ μεγάλη σημασία. Ο μπάμιας εδώ και καιρό βρίσκεται σε mode εκλογών και ετοιμάζει τον δρόμο για τη χίλαρι. Θυμάστε εκείνο το ταχυδακτυλουργικό όπου έδωσε πράσινη κάρτα σε εκατοντάδες χιλιάδες παράνομους μετανάστες, αλλά μόνο για 3 χρόνια προκειμένου τα ξαδέρφια τους και όλοι οι συγγενείς με αμερικάνικη υπηκοότητα να ξέρουν τι να ψηφίσουν στις εκλογές που είναι σε δύο χρόνια? Ε το φθηνό πετρέλαιο είναι ένα ακόμα προεκλογικό μέτρο που δημιουργεί και συντηρεί την “ανάπτυξη”.

    3. Οι σαουδάραβες
    Κάθε σενάριο μεταβολής της τιμής του πετρελαίου χωρίς τη βοήθεια των σαουδαράβων είναι πρακτικά άχρηστο. Άρα ναι οι σαουδάραβες πλημμυρίζουν την αγορά με το φθηνό τους πετρέλαιο. Σε αυτό το win-win σενάριο λοιπόν είναι πολύ πιθανό να πούλησαν στους σαουδάραβες την ιδέα ότι έτσι θα φάνε λάχανο τους ιρανούς και τους ρώσους. Άλλωστε το γεγονός ότι το πετρέλαιο βρισκόταν πάνω από τα 100δολάρια τόσο πριν όσο και μετά κρίσης είναι μια αστειότητα που υποστηριζόταν από τις γνωστές αγορές και διάφορα δεξαμενόπλοια γεμάτα με πετρέλαιο που απλά κάθονταν αρόδο για μήνες μέχρι να βρεθεί αγοραστής για το συμβόλαιο που θαλασσοδέρνονταν στα τερματικά των χρηματιστών. Άρα ναι το γεγονός ότι η τιμή του πετρελαίου ήταν παράλογα υψηλή είναι αλήθεια, αλλά αυτό ισχύει 5 χρόνια τώρα. Το γεγονός ότι η τιμή καταρρέει σήμερα λοιπόν είναι κάτι ενορχηστρωμένο.

    4. Οι ρώσοι και οι ιρανοι
    Θα πονέσουν από την πτώση των τιμών? Βεβαίως θα πονέσουν. Οι ιρανοί το λένε ήδη και οι ρώσοι κάνουν τους αδιάφορους για να μη φανούν αδύναμοι. Αλλά από το θα πονέσουν μέχρι το θα καταρρεύσουν είναι πολλούς πλανήτες μακριά.
    Οι ιρανοί βρίσκονται αυτή τη στιγμή πολύ κοντά σε μια συμφωνία με τους αμερικάνους για τα πυρηνικά. Είμαι εξαιρετικά επιφυλακτικός ότι η συμφωνία θα τηρηθεί από τη στιγμή που το ισραήλ δεν τη θέλει, αλλά αυτό τελικά μικρή σημασία έχει. Αυτό που έχει σημασία είναι πως το ιραν βρίσκεται και ντεφάκτο πια εκτός κυρώσεων και αυτό θα του προσφέρει πολύ περισσότερα οφέλη από την πτώση της τιμής. Άλλωστε η τιμή που πουλούσε το ιραν ήταν σαφώς χαμηλότερη λόγω εμπάρκο, οπότε καθώς το ιραν επιστρέφει στη διεθνή αγορά, δείχνει να βρίσκεται σε καλύτερη οικονομική θέση από αυτή που ήταν πριν 2 χρονια.
    Οι ρώσοι κρατάνε μια πιο σκληρή στάση. Λένε πως η πτώση των τιμών είναι λογική και αναμενόμενη λόγω ύφεσης. Αυτή τη στιγμή όμως το σημαντικό για τους ρώσους δεν είναι τα φράγκα από το πετρέλαιο αλλά το υπαρξιακό άγχος ότι το νατο χώνεται στην ουκρανία κατά την πάγια τακτική του τα τελευταία 20 χρόνια. Και, όπως με τη γεωργία το 2008, το νατο ετοιμάζεται για πόλεμο. Άρα η πτώση της καπιταλιστικής αγοράς είναι πολύ πιθανό να φέρει περισσότερα θετικά στον πούτιν παρά αρνητικά ακριβώς γιατί αυτή τη στιγμή η έμφαση είναι στην επιβίωση όχι στο να κάνουμε μπίζνες. Και έτσι η φράξια του να κάνουμε μπίζνες με τη δύση στη ρωσία (η φράξια γέλτσιν αν θέλετε) βρίσκεται σε υποχώρηση. Τόσο γιατί η δύση έχει βγάλει τα γάντια και μιλάει με όρους ψυχρού πολέμου, όσο και γιατί η πτώση των αγορών κάνει τις μπίζνες με τη δύση λιγότερο ενδιαφέρουσα επιχείρηση.
    Άρα αν το σενάριο μου ισχύει οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου θα συνεχίσουν τουλάχιστον μέχρι την εκλογή χίλαρι, οι μπόμπιρες του φράκινγκ θα γίνουν μια χαψιά από τους μεγάλους πετρελαιάδες και η ανάπτυξη θα τσιμπήσει κάτι δεκαδικά για να μπορεί να βγαίνει και η μερκελ και να λέει η πολιτική μας αποδίδει καρπούς.
    Αυτό που δεν μπορώ να σας πω είναι τι θα συμβεί από έναν παράξενο ελκυστή τι θα συμβεί δηλαδή ως παράπλευρη απώλεια όπως συνέβη η αραβική άνοιξη. Αυτό που θα είχε πλάκα πάντως είναι οι τζιχάντι να κατέβουν προς την σαουδαραβία (το μόνο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει ποτάμι που να τους φέρει μέχρι εκεί) :)
    Αυτά τα ολίγα και αναμένουμε την προκήρυξη των εκλογών για τα υπόλοιπα.