Le peuple kurde a besoin d’un immense élan de solidarité

Le peuple kurde a besoin d’un immense élan de solidarité

Ο κουρδικός λαός χρειάζεται τεράστιο ρεύμα αλληλεγγύης

Par Pascal TORRE*, Joël DUTTO*, et Sylvie JAN*

Depuis plusieurs semaines, les armées turque et iranienne unissent leurs efforts pour éradiquer les bases de résistance kurdes dans le Kurdistan irakien. Les bombardements et les incursions terrestres détruisent des villages, des récoltes, déplacent des populations et font d’innombrables victimes. À l’évidence, la Turquie se dirige à nouveau vers une guerre totale contre le peuple kurde.

Cette escalade a débuté en 2009 après le succès électoral du DTP (parti kurde dissout et remplacé par le BDP) aux scrutins locaux et régionaux. Le premier ministre turc, M. Erdogan, a alors tiré les enseignements de cette consultation en procédant à des arrestations massives de militants, d’élus et de responsables associatifs, soit près de 4 000 personnes. Les élections législatives de 2011 ont confirmé cette tendance. Le BDP (Parti pour la démocratie et la paix) enregistre une victoire éclatante, en dépit des fraudes massives (1), en passant de 20 à 36 députés. À nouveau, M. Erdogan ne respecte pas le verdict des urnes en faisant invalider six nouveaux élus toujours incarcérés malgré leur immunité parlementaire. La guerre aux médias kurdes s’accentue : soixante-dix journalistes sont emprisonnés, des quotidiens en langue kurde interdits et les pressions sur le Danemark ont abouti à l’organisation d’un procès afin d’interdire la chaîne de télévision kurde ROJ TV. Enfin, le dirigeant kurde, Abdullah Ocalan, est toujours tenu à l’isolement dans sa prison en violation des règles internationales et se voit désormais priver de la visite de ses avocats. Dans un discours prononcé le 17 août, M. Erdogan promet aux Kurdes du sang et des larmes tout en annonçant une nouvelle vague d’arrestations.

Cette violence et ces atteintes aux droits humains se déroulent dans un silence assourdissant. Certes, il est des exceptions à ce mutisme mais ce brasier kurde est le grand absent des débats politiques français et européen. Rarement dans l’histoire, un conflit de cette portée aura fait l’objet d’un tel verrouillage politique et idéologique. On étouffe le débat pour étouffer les droits du peuple kurde.

Pour contrecarrer les incidences négatives du refus de l’entrée de la Turquie dans l’Union européenne, la France de Nicolas Sarkozy se livre, pour des raisons économiques, diplomatiques et géopolitiques, à de petits calculs indignes qui instrumentalisent la question kurde. La France, qui s’est déjà fourvoyée en Tunisie et en Égypte, va-t-elle continuer à réprimer, de façon scandaleuse, les représentants kurdes de France pour montrer sa bonne volonté à Ankara et se taire face à ces exactions répressives ?

Cette stratégie n’est malheureusement pas spécifique à la France puisque cette démarche est également celle de l’Union européenne. Elle témoigne d’un aveuglement lourd de conséquences sur la longue durée.

- Elle occulte le dynamisme kurde. Depuis ses victoires électorales, cette société kurde s’est largement autonomisée et initie des pratiques démocratiques que l’on retrouve dans les municipalités, les revues scientifiques et d’innombrables associations et organisations syndicales. Les débats et les controverses sont partout.

- Elle ignore les mutations de la société turque. La République kémaliste fondée sur une fiction d’homogénéité éclate. Un multiculturalisme existe dans les faits alors qu’on a affaire à un État qui a des relations paranoïaques aux minorités et à la diversité et qui refuse de réfléchir à la cohabitation des cultures. La question kurde est un tabou absolu pour les autorités… alors que tout le monde en parle.

- Elle assure la promotion d’un modèle politique fragile et discutable. Les orientations programmatiques de l’AKP (parti de M. Erdogan) sont en débat et les pratiques démocratiques de l’équipe au pouvoir sont contestées par les forces progressistes et de nombreux intellectuels. Un tournant autoritaire et conservateur est largement perceptible (2). M. Erdogan adopte un discours de plus en plus nationaliste, un retour à l’ordre moral est assez net et l’on constate un début d’islamisation.

Sans aucune ambiguïté, les Kurdes ont fait le choix d’une stratégie pacifique afin de faire reconnaître leurs droits politiques et culturels. Avec d’autres, ils soutiennent les propositions modificatives de la Constitution et la mise en place d’une autonomie démocratique. Enfin, le PKK (Parti des travailleurs du Kurdistan) a proclamé à plusieurs reprises des trêves unilatérales.

La France et l’Union européenne doivent impérativement changer de politique, user de leur influence pour trouver une solution politique à la question kurde, avec toutes ses composantes, et rappeler à la Turquie ses responsabilités.

Dans cet esprit, elles se doivent de condamner la répression armée, les tortures, les procès d’opinion, les emprisonnements de militants, d’élus et de très nombreux enfants, l’impunité des coupables ainsi que le mépris des libertés civiles et politiques. Elles agissent pour que cessent immédiatement les opérations militaires inacceptables. Elles œuvrent afin que le PKK, cette organisation de résistance qui jouit d’un immense soutien populaire, ne figure plus sur la liste des organisations terroristes et pour la libération d’Abdullah Ocalan. Elles devront enfin mettre un terme aux arrestations et aux condamnations injustifiées des Kurdes sur leur territoire.

Il y a partout urgence à développer, à l’égard du peuple kurde, un immense mouvement de solidarité. Comme le rappelait Pierre Laurent, secrétaire national du PCF et président du Parti de la gauche européenne, lors du colloque organisé le 30 mai 2011 à l’Assemblée nationale et présidé par le député Jean-Paul Lecoq, les Kurdes peuvent et doivent compter sur le soutien des communistes.

(1) Plus de 600 observateurs civils européens 
étaient présents lors de ce scrutin et leurs constatations sont accablantes pour le pouvoir (présence militaire, intimidations, fraudes, violences…).

(2) Le commissaire aux Droits de l’homme du Conseil 
de l’Europe, Thomas Hammarberg, a dénoncé, le 12 juillet 2011, la situation « particulièrement préoccupante » de la liberté d’expression et de la liberté des médias en Turquie.

Pascal TORRE, Joël DUTTO,Sylvie JAN

*Pascal TORRE est Président de l’association Hauts-de-Seine–Kurdistan, *Joël DUTTO, Président de l’association Solidarité et Liberté et Sylvie JAN, Responsable nationale du PCF

Ο κουρδικός λαός χρειάζεται τεράστιο ρεύμα αλληλεγγύης

Σύντομη μετάφραση

Για αρκετές εβδομάδες, οι στρατοί της Τουρκίας και Ιράν ενώθηκαν για την εξάλειψη των βάσεων της κουρδικής αντίστασης στο ιρακινό Κουρδιστάν. Οι βομβιστικές επιθέσεις και επιδρομές στο έδαφος καταστρέφουν χωριά, καλλιέργειες, εκτοπίζουν πληθυσμούς και κάνουν πολλά θύματα. Προφανώς, η Τουρκία κατευθύνεται πάλι σε έναν ολικό πόλεμο εναντίον του κουρδικού λαού.

(…)

Αυτή η βία και αυτές οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λαμβάνουν χώρα σε μια εκκωφαντική σιωπή. Βεβαίως υπάρχουν και εξαιρέσεις σε αυτή τη σιωπή, αλλά αυτή η μεγάλη κουρδική πυρκαγιά είναι η μεγάλη απούσα από τις γαλλικές και ευρωπαϊκές πολιτικές συζητήσεις. Σπάνια στην ιστορία, μια σύγκρουση αυτού του μεγέθους  ήταν το αντικείμενο ενός τέτοιου πολιτικού και ιδεολογικού κατευνασμού. 

Καταπνίγεται η συζήτηση για να καταπνιγούν τα δικαιώματα του κουρδικού λαού.

Για να αντισταθμίσει τον αρνητικό αντίκτυπο της άρνησης της εισόδου της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Γαλλία του Νικολά Σαρκοζί εφαρμόζει για λόγους οικονομικούς, διπλωματικούς, και γεωπολιτικούς, μικρούς ανάξιους  υπολογισμούς που εκμεταλλεύονται το κουρδικό ζήτημα. Θα συνεχίσει η Γαλλία να καταστείλει, με εξωφρενικό τρόπο, τους εκπρόσωπους των Κούρδων της Γαλλίας για να δείξει τη καλή βούλησή της στην Άγκυρα και να σιωπά εναντίον αυτών των εξοντώσεων;

Η στρατηγική αυτή δεν είναι, δυστυχώς, ειδική στη Γαλλία, δεδομένου ότι αυτή η προσέγγιση είναι επίσης αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό δείχνει μια τύφλωση με σοβαρές συνέπειες μακροπρόθεσμα.

- Κρύβει το δυναμισμό των Κούρδων. Μετά από τις εκλογικές νίκες της, αυτή η κουρδική κοινωνία αυτονομήθηκε σε μεγάλο βαθμό και εγκαινίασε δημοκρατικές πρακτικές που μπορούμε να παρατηρήσουμε στους δήμους, στα επιστημονικά περιοδικά και σε πολλές ενώσεις και συνδικαλιστικές οργανώσεις. Παντού γίνονται συζητήσεις και διαμάχες.

- Αγνοεί τις αλλαγές στην τουρκική κοινωνία. Η κεμαλική Δημοκρατία που ιδρύθηκε με την αυταπάτη  της ομοιογένειας εκρήγνυται. Υπάρχει πολυπολιτισμικότητα στην πράξη, ενώ έχουμε να κάνουμε με ένα κράτος που έχει παρανοϊκές σχέσεις με τις μειονότητες και τη διαφορετικότητα και αρνείται να εξετάσει το ενδεχόμενο της συνύπαρξης των πολιτισμών. Το κουρδικό ζήτημα είναι ένα απόλυτο ταμπού για τις αρχές ... ενώ όλοι μιλάνε γι 'αυτό.

-  Προωθεί ένα μοντέλο εύθραυστης και αμφιλεγόμενης πολιτικής. Οι προγραμματικές κατευθύνσεις του AKP (του Ερντογάν) είναι υπό συζήτηση και οι δημοκρατικές πρακτικές της ομάδας στην εξουσία αμφισβητούνται από τις προοδευτικές δυνάμεις και πολλούς διανοούμενους. Μια αυταρχική και συντηρητική στροφή είναι ευρέως αντιληπτή (2). Ο κ. Ερντογάν υιοθετεί όλο πιο εθνικιστικό λόγο, η επιστροφή στην ηθική τάξη είναι αρκετά ορατή και παρατηρείται μια αρχή εξισλαμισμού.

Χωρίς αμφιβολία, οι Κούρδοι επέλεξαν μια ειρηνική στρατηγική για να αναγνωριστούν τα πολιτικά και πολιτιστικά δικαιώματα τους. Με άλλους, υποστηρίζουν τις προτεινόμενες συνταγματικές τροποποιήσεις και την εγκαθίδρυση μιας δημοκρατικής αυτονομίας. Τέλος, το PKK (Κουρδικό Εργατικό Κόμμα) έχει κηρύξει επανειλημμένα μονομερείς εκεχειρίες.

Η Γαλλία και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξουν πολιτική, να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στο κουρδικό ζήτημα, με όλες τις συνιστώσες του, και να υπενθυμίσει τις ευθύνες της στη Τουρκία.

Σε αυτό το πνεύμα, θα πρέπει να καταδικάσουν την ένοπλη καταστολή, τα βασανιστήρια, τις δίκες συνείδησης, τις φυλακίσεις ακτιβιστών, πολιτικών και πολλών παιδιών, την ατιμωρησία των δραστών και την περιφρόνηση των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών, να εργάζονται για τον άμεσο τερματισμό των απαράδεκτων στρατιωτικών επιχειρήσεων, να εργάζονται, ώστε το PKK, αυτή η οργάνωση αντίστασης η οποία απολαμβάνει τεράστια λαϊκή υποστήριξη, να μην είναι πλέον στον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων και για την απελευθέρωση του Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Πρέπει να τεθεί επιτέλους τέλος σε καταχρηστικές συλλήψεις και καταδίκες των Κούρδων στο έδαφος τους.

Παντού υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αναπτυχθεί ένα τεράστιο κίνημα αλληλεγγύης προς τον κουρδικό λαό. (…)

Πηγή: L’Humanité