Μετά ἀπό 21 ἔτη πολέμου, ὁ Μοροζίνι παραδίδει τον Χάνδακα (Ἡράκλειο) στούς τούρκους.
Μια άγνωστη επιστολή του Μοροζίνι για την παράδοση
Την
παράδοση του Χάνδακα στους Τούρκους περιγράφει σε μια άγνωστη επιστολή
του, την οποία φέρνομε στο φως για πρώτη φορά, ο αρχιστράτηγος των
Ενετών Φραντζέσκο Μοροζίνι. Την επιστολή είχε συντάξει στις 6 Οκτωβρίου
1669 στην Ντία, όπου στάθμευσε μετά την αναχώρησή του από την
κατακτημένη πόλη. Αποδέκτες της ήταν η Γαληνότατη Δημοκρατία αλλά και
βασιλικές αυλές της Ευρώπης. Ο ίδιος ο Μοροζίνι ενημέρωνε τους
προϊσταμένους του αλλά και τη χριστιανική Ευρώπη για το μοιραίο τέλος
του πολύχρονου αγώνα.
Όπως
έγραφε ο αρχιστράτηγος, «στις 27 Σεπτεμβρίου οι δυνάμεις μας βγήκαν από
τον Χάνδακα και άφησαν την πόλη στους Τούρκους, σύμφωνα με τα άρθρα της
συμφωνίας».
Ο
Μοροζίνι με αυθεντικό τρόπο, ως αυτόπτης των γεγονότων, μας δίνει
έγκυρες πληροφορίες για το τι έγινε εκείνη την ημέρα, αλλά και στις 4
Οκτωβρίου που ο Κιοπρουλή μπήκε στον Χάνδακα. «Την ίδια μέρα -έγραφε- τα
κλειδιά της πόλης στάλθηκαν στο Βεζίρη, ο οποίος τα παρέλαβε με πολλές
εκδηλώσεις ενθουσιασμού και αντάμειψε με ένα μεγάλο χρηματικό ποσό τον
άνθρωπο που του τα έφερε. Εκείνος έστειλε αμέσως στην πόλη μεγάλο αριθμό
ανθρώπων του να την απολυμάνουν και να βγάλουν τα νεκρά σώματα έξω από
τις τέσσερις κυριότερες εκκλησίες, δηλαδή, του Αγίου Φραγκίσκου, του
Αγίου Τίτου, του Αγίου Σαλβαδόρ και του Αγίου Πέτρου, τους οποίους
προορίζει να μετατρέψει σε τζαμιά, εργασία στην οποία οι Τούρκοι
δαπάνησαν ήδη πολλές ώρες.
Στις
4 Οκτωβρίου ο Μέγας Βεζίρης έκανε την επίσημη είσοδό του από την Πύλη
του Αγίου Ανδρέα μαζί με όλο το στρατό του, ο οποίος ανέρχεται περίπου
σε 15.000 στρατιώτες, με 10 ή 11.000 επίλεκτους, και άλλους απαραίτητους
ακολούθους. Βρήκε την πόλη άδεια, χωρίς εμπορεύματα και προμήθειες.
Απέμειναν πίσω μόλις δύο Έλληνες, τρεις Εβραίοι και οκτώ άλλοι φτωχοί
ξένοι, τους οποίους ο Βεζίρης θα μπορούσε επίσης να απομακρύνει, αλλά
αυτοί θεώρησαν προτιμότερο να αλλάξουν την πίστη τους παρά την πόλη τους
και έγιναν Τούρκοι».
ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΘΗΚΟΛΟΓΗΣΗ, ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΑΓΓΛΙΚΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ