ΤΟΥΧΡΥΣΑΝΘΟΥΧΡΥΣΑΝΘΟΥ
«Μας παρέδωσαν αι δυνάμεις ασφαλείας». Με το πανό καταγγέλθηκαν οι Βρετανοί αποικιοκράτες που παρέδωσαν τους Κοντεμενιώτες στη σφαγή από Τούρκους εξτρεμιστές. Στη φωτογραφία είναι τα πέντε ορφανά παιδιά του δολοφονηθέντος Χριστόδουλου Σταύρου, μπροστά από τον τάφο του πατέρα τους.
Οι οκτώ δολοφονηθέντες από Τούρκους εξτρεμιστές. Ανάμεσά τους και δύο αδέλφια, ο Χριστόδουλος και ο Πέτρος Σταύρου.«Αιμοβόροι Τούρκοι φέροντες αυτόματα, πελέκεις και άλλα δολοφονικά όργανα εφόνευσαν 4 Έλληνας, τραυμάτισαν 8 και αγνοείται η τύχη πολλών άλλων» έγραφε ο «Φιλελεύθερος» στις 13 Ιουνίου 1958 περιγράφοντας το στυγερό έγκλημα. Από τα πιο στυγερά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα 1955-1959, με υπαιτιότητα των Βρετανών αποικιοκρατών, ήταν η σφαγή 8 Κοντεμενιωτών και ο τραυματισμός πολλών άλλων. Η υπόθεση αυτή συνιστά την πιο κραυγαλέα απόδειξη για τις μεθοδεύσεις των Βρετανών, οι οποίοι επιδίωκαν να σπείρουν το μίσος και να χωρίσουν με αίμα τις δύο κοινότητες, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, εφαρμόζοντας την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε».
Το κλίμα στην Κύπρο ήταν τεταμένο σε πολλά επίπεδα. Οι Βρετανοί αποικιοκράτες είχαν προσλάβει Τουρκοκύπριους ως επικουρικούς αστυνομικούς για πάταξη του ένοπλου αγώνα της ΕΟΚΑ. Σε απάντηση η ΕΟΚΑ διενεργούσε εκτελέσεις Τουρκοκυπρίων αστυνομικών, που ήταν διώχτες της, βασανιστές στα κρατητήρια και τις φυλακές. Το αποτέλεσμα ήταν να προκληθεί συγκρουσιακή κατάσταση μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Κάθε φορά που Τουρκοκύπριος αστυνομικός έπεφτε νεκρός από σφαίρες της ΕΟΚΑ, ομάδες Τουρκοκυπρίων εξτρεμιστών πραγματοποιούσαν επιθέσεις εναντίον ελληνοκυπριακών περιουσιών, καταστημάτων, οικιών και αμάχων.
Ήταν 12 Ιουνίου 1958 όταν διαδόθηκε στον Κοντεμένο ότι στο γειτονικό χωριό Σκυλούρα, που ήταν μικτό, επικρατούσε αναβρασμός. Γεννήθηκαν φόβοι ότι Τουρκοκύπριοι ετοιμάζονταν για επίθεση εναντίον των Ελληνοκυπρίων συγχωριανών τους. Πολλοί Κοντεμενιώτες, διακατεχόμενοι από αισθήματα αλληλεγγύης, έσπευσαν στη Σκυλούρα για να δουν τι συμβαίνει και αν χρειαζόταν να βοηθήσουν για αποτροπή της επίθεσης. Ελέχθησαν πολλά για αυτό το συμβάν. Σύμφωνα με μια μαρτυρία, οι Κοντεμενιώτες έσπευσαν στη Σκυλούρα, γιατί ήχησε η καμπάνα της εκκλησίας τους. Σύμφωνα με κάποια φήμη, η κωδωνοκρουσία οφειλόταν σε γάιδαρο ο οποίος δάγκωσε το σχοινί του καμπαναριού.
Το έγκλημα ήταν προμελετημένο, όπως υποστήριξαν κάτοικοι της Σκυλούρας με υπόμνημά τους, το οποίο δημοσιεύτηκε στον «Φιλελεύθερο» στις 15.6.1958. Ανέφεραν ότι στο χωριό τους «τα δύο σύνοικα στοιχεία συνέζων μέχρι προ ολίγων ημερών εν ειρήνη και αγάπη. Σημειωτέον ότι οι Τούρκοι ήσαν τακτικοί θαμώνες των Ελληνικών καφενείων και διέμενον εις τον Ελληνικόν τομέα περισσότερην ώραν παρά εις τον ιδικόν των».
Στη Σκυλούρα ζούσαν περί τους 500 Ελληνοκύπριους και 300 Τουρκοκύπριους. Λίγες μέρες πριν από το έγκλημα οι Τουρκοκύπριοι ανεξήγητα διέκοψαν τις επισκέψεις τους στα ελληνικά καφενεία, τοποθέτησαν φρουρούς και έλεγχαν τους διερχόμενους. «Το απόγευμα της Πέμπτης, 12ης Ιουνίου, μετά το πέρας της εμπρηστικής ομιλίας του Κιουτσιούκ εκ του ραδιοφωνικού σταθμού της Αγκύρας, την οποίαν οι Τούρκοι του χωρίου μας παρηκολούθησαν συγκεντρωμένοι εις το Τουρκικόν καφενείον, ήρχισαν να συγκεντρώνονται κατά μήκος του Ελληνικού τομέως, ωπλισμένοι με μαχαίρας, πελέκεις, ράβδους και δίκρανα.
Διερχόμενα αυτοκίνητα, όταν είδον τους οπλοφορούντας, αλαλάζοντας και μαινόμενους Τούρκους, ειδοποίησαν τους κατοίκους Κοντεμένου, ότι εις Σκυλλούραν επέκειτο συμπλοκή, και ότι οι Τούρκοι είχον κακάς διαθέσεις».
Παρενέβησαν βρετανικά στρατεύματα, τα οποία, με την πρόφαση ότι θα τους έπαιρναν για ανάκριση, ανάγκασαν περίπου 30 Κοντεμενιώτες να επιβιβαστούν σε στρατιωτικά φορτηγά. Είχαν, όμως, άλλα σχέδια. Αντί να τους μεταφέρουν στο χωριό τους, όπως ήταν λογικό και πρέπον, εντελώς αδικαιολόγητα τους ανάγκασαν να αποβιβαστούν στα χωράφια, έξω από το τουρκοκυπριακό χωριό Κιόνελι και τους είπαν να μεταβούν στο χωριό τους περπατητοί. Λίγο πιο κάτω τους είχαν στήσει ενέδρα Τουρκοκύπριοι εθνικιστές εξτρεμιστές. Με μελανά χρώματα περιέγραψε το αποτρόπαιο έγκλημα ο συντάκτης του «Φιλελεύθερου» την επόμενη μέρα:
«Αφού διήνυσαν περί τα δύο μίλια εντός των αγρών, διέκρινον πλήθος εξ 150 Τούρκων επιβαινόντων μοτοσυκλεττών και ποδηλάτων να τους καταδιώκουν εκ δύο κατευθύνσεων. Όταν τους περιεκύκλωσαν ήρχισαν να πυροβολούν κατ’ αυτών δι’ αυτομάτων όπλων. Όσοι ετραυματίζοντο και έπιπτον υφίσταντο αμέσως επίθεσιν ανθρωπόμορφων τεράτων, τα οποία ηκολούθουν τους οπλοφόρους. Τα τέρατα ταύτα έφερον πελέκεις, μαχαίρας, σιδηρά όργανα και ρόπαλα που κατάφερον δι’ αυτών θανατηφόρα τραύματα διά να αποτελειώσουν το έργον των πρώτων».
Η κοινότητα θρήνησε και έθαψε τους νεκρούς της, αλλά συγκράτησε την οργή της και αποφεύχθηκαν χειρότερα επεισόδια. Ύστερα από λίγο καιρό οι Βρετανοί αποικιοκράτες αποκάλυψαν τις προθέσεις τους, δημοσιοποιώντας το εκβιαστικό σχέδιο Μακμίλλαν, το οποίο προνοούσε συγκαλυμμένη διχοτόμηση και συγκυριαρχία Τουρκίας, Ελλάδας και Βρετανίας επί της Κύπρου.
οι κοντεμενιωτες ηρωες του 1974
ΠΕΣΟΝΤΕΣ
?Νικόλαος Φλουρέντζου ?Αριστοφάνης Ανδρέου
ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ
?Νικόλαος Παπαχριστοδούλου ?Ανδρέας Κωνσταντίνου
ΑΥΡΙΟ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ
Η ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ Αρχή Κοντεμένου και το Σωματείο «Κοντεμένος - Επιστροφή» δεν ξεχνούν όσο κι αν περνούν τα χρόνια, αλλά τιμούν τα θύματα και τους πεσόντες συγχωριανούς. Τελούν αύριο Κυριακή, στον ιερό ναό του Αγίου Μάμα στη Λακατάμια, το ετήσιο εθνικό μνημόσυνο των πεσόντων κατά τους εθνικούς αγώνες Κοντεμενιωτών (των 8 σφαγιασθέντων από τους Τούρκους το 1958 στο Κιόνελι και των πεσόντων του 1974). Θα τελεστεί επίσης δέηση για ανεύρεση των αγνοουμένων του 1974.
>>οι 8 κοντεμενιώτες αθώα θύματα του 1958
?Χριστόδουλος Σταύρου ?Πέτρος Σταύρου ?Ιωάννης Σταύρου ?Γεώργιος Σταύρου ?Χαράλαμπος Σταύρου ?Ευριπίδης Κυριάκου ?Κώστας Μουρρή ?Σωτήρης Χατζηβασίλη
Πολέμησαν για την Κύπρο Ήταν νεαρός στρατιώτης, μόλις 18 χρόνων ο Νικόλαος Φλουρέντζου από τον Κοντεμένο. Υπηρετούσε στο 281 τάγμα πεζικού, το οποίο έδρευε στη Μύρτου, όταν διενεργήθηκε το πραξικόπημα εναντίον του προέδρου Αρχιεπισκόπου Μακάριου και της εκλεγμένης κυβέρνησης, εναντίον της Δημοκρατίας. Η μονάδα του διατάχθηκε να μεταβεί στην Πάφο για κατάπνιξη της τελευταίας εστίας αντίστασης. Ο Νικόλαος Φλουρέντζου αρνήθηκε να πυροβολήσει εναντίον των συμπατριωτών του και υπέστη συνέπειες γι’ αυτό, όπως και η οικογένειά του, όπως πληροφορούν ο κοινοτάρχης Ευστάθιος Μιραχής και ο πρόεδρος του σωματείου «Κοντεμένος Επιστροφή», Ανδρέας Σταύρου. Ο Αριστοφάνης Ανδρέου ετοιμαζόταν να μεταβεί στην Αγγλία για σπουδές ύστερα από τη θητεία του στον στρατό, ωστόσο το πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή ανέτρεψαν τα σχέδιά του. Ήταν στρατιώτης της 33ης μοίρας καταδρομών και πολέμησε εναντίον των τουρκικών στρατευμάτων εισβολής στον Άγιο Γεώργιο και στις ακτές της Κερύνειας. Στις παρυφές του Πενταδακτύλου, έξω από το χωριό Τέμπλος έπεσε νεκρός. Παρέμενε στον κατάλογο των αγνοουμένων για 35 χρόνια, έως ότου αναγνωρίστηκαν τα οστά του με τη μέθοδο του DΝΑ. Ολόκληρη η ξεριζωμένη κοινότητα του Κοντεμένου θρήνησε τον νεαρό γόνο της.
Ρέει άφθονο το πετρέλαιο στην Ήπειρο, κυρίως στο βόρειο τμήμα της, και ιδιαίτερα στο νομό Ιωαννίνων… Αλλά μένει ανεκμετάλλευτο. Οι πρώτες εκτιμήσεις για αποθέματα ανέρχονται σε 50-80 ΜΜbbls. Η περιοχή αξιολογείται θετικά και εκτιμάται ότι θα προσελκύσει επενδυτικό ενδιαφέρον λόγω και της γειτονίας της με την Αλβανία η οποία διαθέτει ανάλογα πετρελαϊκά συστήματα, τονίζεται χαρακτηριστικά. Για τα γεωλογικά δεδομένα της περιοχής σημειώνεται ότι στα Ιωάννινα τα δεδομένα προέρχονται από τη γεώτρηση Demetra-1 στο Καλπάκι. Ο στόχος της γεώτρησης στη θέση Demetra-1 υπήρξε πολύ φιλόδοξος. Στο βάθος των 4.000μ οι σεισμικές καταγραφές είχαν δείξει την ύπαρξη ενός δόμου άλατος. Μετά τη διάτρηση της ασβεστολιθικής ακολουθίας της ιόνιας ζώνης, και ενώ ήδη η γεώτρηση βρισκόταν στους τριαδικούς εβαπορίτες, παρατηρήθηκαν πολύ μεγάλες πιέσεις οι οποίες δεν επέτρεψαν τη συνέχιση της γεώτρησης και η οποία εγκαταλείφθηκε στο βάθος περίπου των 4.000μ. Έτσι, ο τελικός σκοπός της γεώτρησης δεν επιτεύχθηκε. Αυτό που πρέπει να επισημανθεί, είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει ερευνηθεί σωστά και μεθοδικά για την ύπαρξη πετρελαίου και φυσικού αερίου, τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα. Είναι δηλαδή μια «αραιή» όπως λέγεται περιοχή, άρα υπάρχουν περιθώρια για έρευνες. Οι σεισμικές έρευνες είναι η μέθοδος για να υπάρχουν σαφείς αποδείξεις για το αν υπάρχει πετρέλαιο, τι ποιότητας είναι κι αν είναι αντλήσιμο και αξιοποιήσιμο. Χωρίς αυτές τις έρευνες που συνιστούν στην ουσία γεώτρηση κανένας σχεδιασμός δεν προχωρά. Αντίθετα, η φημολογία ή οι ενδείξεις που μπορεί να υπάρχουν από κάποια συγκριτικά δεδομένα (όπως η ύπαρξη κάποιων πετρωμάτων κλπ) δεν συνιστούν απόδειξη ύπαρξης κοιτασμάτων. Γι’ αυτό και είναι απαραίτητο βήμα να προχωρήσουν οι έρευνες που έχουν προκηρυχθεί.
