Ο μεγάλος, άγνωστος σοβιετικός κατάσκοπος
15 Νοεμβρίου 2013
Επτασφράγιστο μυστικό παραμένει ο φάκελος του σοβιετικού κατασκόπου
που βρίσκεται πίσω από τη ματαίωση της απόπειρας των μυστικών υπηρεσιών
των ναζί, για τη δολοφονία της «Μεγάλης τρόικας», στη Διάσκεψη της
Τεχεράνης το 1943. Ούτε καν το όνομά του, δεν γνωστοποιείται.
Το βιβλίο «Γκεβόρκ Βαρτανιάν» είναι αφιερωμένο στον Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης, «παράνομο» κατάσκοπο (χωρίς διπλωματική κάλυψη ή άλλου είδους καλύψεις), ο οποίος απεβίωσε πρόσφατα, και στη σύζυγό του Γκοάρ. Αυτοί θεωρούνταν ως το πιο επιτυχημένο στην ιστορία ζευγάρι «παράνομων» κατασκόπων. Για τον Βαρτανιάν δεν είναι γνωστά πολλά πράγματα, αλλά έχει αναγνωριστεί ότι έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στην αποσόβηση της δολοφονικής απόπειρας της Ναζιστικής Γερμανίας κατά της «Μεγάλης τρόικας» στη Διάσκεψη της Τεχεράνης το 1943. Το πρόσωπο όμως, που σκεπάζεται από πλήρη μυστικότητα, είναι ο άμεσος προϊστάμενος των Βαρτανιάν. Στο τελευταίο βιβλίο, λοιπόν, του Νικολάι Ντολγκοπόλοφ, ο επί πολλά χρόνια διευθύνων την «παράνομη» κατασκοπία, Γιούρι Ντροζντόφ, μιλάει για τον -ελάχιστα γνωστό στο κοινό- ήρωα της Τεχεράνης το ΄43.
«Το όνομά του είναι Κ.», διηγείται ο στρατηγός Ντροζντόφ, όπως γράφει ο Ο Νικολάι Ντολγκοπόλοφ. Και προσθέτει: «Δυστυχώς, έφυγε νωρίς από τη ζωή. Ακόμα, δεν έχει αποχαρακτηριστεί ο φάκελός του, και το όνομά του μάλλον δεν θα γίνει ποτέ γνωστό. Ωστόσο, έχουν γίνει αναφορές για ορισμένες επιχειρήσεις που είχε πάρει μέρος. Σε αυτές, ο Κ. φιγουράρει ως συνταγματάρχης».
Νικολάι Ντολγκοπόλοφ: Τι ξέρουμε για τον ίδιο;
Στρατηγός Ντροζντόφ: Ο Κ. γνώριζε από πρώτο χέρι τι είχαν να αντιμετωπίσουν οι Βαρτανιάν. Του είχε ανατεθεί και σχετικός ρόλος. Κάποτε, προκειμένου να φαίνονται αληθινά, τα φανταστικά –κατασκευασμένα, ψεύτικα βέβαια- βιογραφικά στοιχεία και η ταυτότητά του που θα τον βοηθούσαν στη δράση του, είχε κάνει κάτι το αδιανόητο αυτός ο ταλαντούχος πράκτορας. Είχε βάλει μια τυφλή γυναίκα από έναν ορεινό οικισμό, η οποία δεν τον ήξερε προηγουμένως, να τον αναγνωρίσει ως γιο της. Ετσι, «απέκτησε» μια αληθινή μητέρα από την αραβική Ανατολή.
ΕΡ: Κρίνοντας από το επώνυμο, ο συνταγματάρχης Κ. ήταν Ρώσος, ή κατά το ήμισυ Ρώσος;
ΑΠ: Όχι, δεν ήταν Ρώσος, αλλά Οσέτιος. Όταν ο Κ. αντιμετώπισε προβλήματα με τον έλεγχο κάποιων σημείων του ψεύτικου βιογραφικού του, άρχισε αλληλογραφία με τους φανταστικούς συγγενείς του. Ο αληθινός γιος τους δεν είχε εμφανιστεί στο σπίτι για τουλάχιστον 15 χρόνια. Διαπιστώθηκε ότι η μητέρα του ήταν πλέον τυφλή. Ο Κ. προσπαθούσε να πείσει την υπηρεσία ότι δεν θα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο να συναντηθεί με τους συγγενείς, προκειμένου να ενισχύσει την ψεύτικη ιστορία του. Όμως οι επικεφαλής της Εξωτερικής Κατασκοπίας θεωρούσαν ένα τέτοιο βήμα πολύ παρακινδυνευμένο. Εδώ, το ρίσκο, αν δεν ξεπέρναγε τα αποδεκτά όρια, σίγουρα βρισκόταν πολύ κοντά σε αυτά. Τέλος πάντων, ύστερα από πολλούς συλλογισμούς, κάθε είδους υπολογισμούς και δισταγμούς, ο Κ. έλαβε την άδεια.
Για κάθε ενδεχόμενο, μερικά χιλιόμετρα από το χωριό που βρισκόταν σε μια απόμερη τοποθεσία, τον περίμενε ένα αυτοκίνητο. Ο οδηγός είχε μαζί του έγγραφα γι’ αυτόν, στα οποία ο Κ. είχε διαφορετικό όνομα, και αεροπορικό εισιτήριο. Η διαδρομή προέβλεπε άφιξη σε μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, μετά αλλαγή αεροπλάνου και αναχώρηση για άλλη. Αν τα πράγματα έπαιρναν δυσμενή τροπή και η μητέρα δεν αναγνώριζε το γιο που είχε φύγει από το σπίτι προς αναζήτηση δουλειάς, το σημαντικότερο ήταν να προλάβει το αεροπλάνο.
Φωτογραφία από το προσωπικό αρχείο
ΕΡ: Πως ήταν τόσο σίγουρος ο Κ. ότι ο αληθινός γιος δεν θα εμφανιζόταν; Επίσης, ο κόσμος εκείνη την όχι και τόσο μακρινή εποχή, είχε τη συνήθεια να στέλνει σπίτι φωτογραφίες, παράδειγμα με φόντο το αυτοκίνητό του, το σπίτι…
ΑΠ: Έχετε δίκιο. Ο νέος από το ορεινό χωριό έκανε άριστη καριέρα. Βρήκε δουλειά σε μια ευρωπαϊκή εταιρία και έγινε πολύ πλούσιος. Τα πρώτα χρόνια μάλιστα είχε κάνει κάποιες επισκέψεις, έστελνε δώρα, αλλά μετά για κάποιο λόγο εξαφανίστηκε.
Μυθιστορηματικές μεθοδεύσεις
ΕΡ: Και το ίδιο απρόσμενα θα μπορούσε να
εμφανιστεί. ΑΠ: Δεν μπορούσε, γιατί πέθανε. Ο πράκτορας το πληροφορήθηκε εντελώς τυχαία, ενώ παράλληλα, πρόσεξε ότι έμοιαζε πάρα πολύ με τον εκλιπόντα. Γι’ αυτό και πήρε την απόφαση να συναντηθεί με τη μητέρα.
ΕΡ: Γνωρίζετε όμως, όπως σωστά λέγεται, ότι η μητέρα πάντα αναγνωρίζει το γιό της.
ΑΠ: Δεν το λένε άδικα, συμφωνώ κι εγώ με αυτό. Μπορεί να τον αναγνωρίσει. Θα έλεγε όμως στους φτωχούς ή όχι και τόσο εύπορους ανθρώπους του περίγυρού της που ζούσαν στα βουνά, ότι είναι ένας ξένος άνθρωπος; Ο γιος εξαφανίστηκε 15 χρόνια πριν. Ο Κ., όπως και ο πιθανός «αντικαταστάτης» του, είχαν προλάβει και οι ίδιοι να κάνουν μια καλή επιχειρηματική καριέρα στο εξωτερικό. Εξοικονομούσε τόσα χρήματα, ώστε μερικές φορές βοηθούσε ακόμη και τους συναδέλφους του στην παράνομη κατασκοπία. Ενημέρωσε εκ των προτέρων τους συγγενείς για την άφιξή του, και όπως συνηθιζόταν εκεί, πήρε για όλους δώρα. Η μητέρα ήταν έτοιμη να δεχθεί και να αγκαλιάσει το γιό της. Ο Κ. ήταν άψογα ντυμένος και έφθασε με ένα πολυτελές αυτοκίνητο. Πως θα μπορούσαν τα συγγενικά πρόσωπα και ιδιαίτερα η μητέρα, να τον απορρίψουν; Ωραία, έστω και ας μην είναι ο γιος. Αυτός όμως, ειλικρινά θεωρεί αυτή την ηλικιωμένη γυναίκα μητέρα του, γιατί λοιπόν να τον αποδιώξει;
ΕΡ: Αν παρόλα αυτά όμως…
ΑΠ: Και για αυτή την περίπτωση υπήρχε έτοιμη εξήγηση. Ο Κ. θα ρωτούσε τους συγγενείς αν η μητέρα είναι καλά στα λογικά της, θα έδειχνε σε όλους μια οικογενειακή φωτογραφία που είχαν βγάλει πριν από σχεδόν 20 χρόνια, όταν ο γιός είχε έρθει στο χωριό. Η ομοιότητα με τον νεκρό ήταν απίστευτη. Πώς να απαρνηθούν έναν τέτοιο συγγενή. Φαινόταν, πως τα πάντα είχαν ληφθεί υπόψη.
ΕΡ: Δηλαδή, μόνο «φαινόταν»;
ΑΠ: Πράγματι, είναι αδύνατο να τα λάβεις όλα υπόψη και να τα προβλέψεις. Όλο το χωριό βγήκε να τον προϋπαντήσει. Οδήγησαν μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα τον Κ. στη μητέρα. Στον πάγκο του πατρικού σπιτιού ήταν καθισμένες μερικές γυναίκες, καλυμμένες με κελεμπίες. Και φυσικά, να αναγνωρίσει ποια είναι η «μητέρα», ήταν ουσιαστικά αδύνατο. Την ώρα όμως που ο κατάσκοπος έκανε βασανιστικές σκέψεις, η τυφλή μητέρα του σηκώθηκε. Υποβασταζόμενη από τις γειτόνισσες που όπως φάνηκε αναγνώρισαν τον καλοντυμένο κύριο ως τον γιό, αυτή γονάτισε μπροστά του. Τον ψηλάφιζε ολόκληρο, δόξαζε τον Αλλάχ και αποκάλεσε τον συνταγματάρχη μας γιο της, αναγνωρίζοντας ότι είναι αυτός.
Ο πλούσιος … «συνταγματάρχης»
ΕΡ: Σε ποια χώρα συνέβη αυτό; Αν και, βλέπω
ότι αυτό δεν θα το αναφέρετε με τίποτα.
Διαβάστε επίσης:
ΕΡ: Και η μητέρα;
ΑΠ: Ξέρετε, εδώ δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό, κακό, ή αχαριστία. Το αντίθετο. Στην αγαπητή μητέρα του εξασφαλίσαμε σύνταξη, την οποία λάμβαναν οι συγγενείς της που τη συντηρούσαν. Πάνω από 10 χρόνια στέλναμε χρήματα στον οικισμό όπου διέμενε. Πιθανότατα μάλιστα, η συνάντηση με το γιό, η οικονομική άνεση, η φροντίδα των ενθαρρυμένων από τη συνεχή βοήθεια κοντινών προσώπων, τη βοήθησαν να ζήσει αρκετό καιρό.
ΕΡ: Απ’ ότι καταλαβαίνω, τον γιο δεν τον ξαναείδε.
ΑΠ: Εσείς ο ίδιος αναφερθήκατε στους κινδύνους. Και ο συνταγματάρχης μας βοηθούσε σε πολύ σοβαρές αποστολές τις οποίες έπρεπε να φέρουμε εις πέρας στη Μέση Ανατολή, και όχι μόνο.
Και επί Ρήγκαν
ΕΡ: Τουλάχιστον, μπορείτε να υπαινιχθείτε
τι πρόλαβε να κάνει;ΑΠ: Φοβάμαι ότι κανείς δεν θα σας δώσει ποτέ λεπτομέρειες. Αλλά να υπαινιχθεί… Ο Κ. ήταν ο πρώτος από τους δικούς μας που πολύ νωρίτερα από ό,τι οι υπόλοιποι, ενημέρωσε το Κέντρο για το πρόγραμμα του πολέμου των άστρων.
ΕΡ: Εννοείτε την «πρωτοβουλία στρατηγικής άμυνας» του προέδρου Ρέιγκαν;
ΑΠ: Ακριβώς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου