12 Μαρτίου 2014
Το 1961 απονεμήθηκε στον Γιούρι Γκαγκάριν το «Μετάλλιο για την
Αξιοποίηση των Παρθένων Εκτάσεων», ενώ το αγαπημένο παράσημο του Στάλιν
ήταν αυτό του «Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας». Τα παράσημα ανήκουν
συνήθως στη σφαίρα της στρατιωτικής ζωής. Ποιος ήταν λοιπόν ο λόγος
απονομής παράσημων ανδρείας και τόλμης σε ειρηνικούς χρόνους;
Στα πρώτα χρόνια της
ίδρυσης του σοβιετικού κράτους τα παράσημα απονέμονταν ως ηθική αμοιβή για
εξαιρετικές υπηρεσίες στο πεδίο του πολέμου. Ωστόσο, στη συνέχεια, όπως
αναφέρει ο συλλέκτης Ιγκόρ, «το σοβιετικό κράτος, το οποίο προσδιοριζόταν ως
κράτος των εργαζομένων συνειδητοποίησε ότι η παρασημοφόρηση μόνον για γενναίες
πράξεις στον πόλεμο δεν συμβάδιζε με τη συγκεκριμένη κρατική ιδεολογία».
Η κομμουνιστική ιδεολογία έδινε έμφαση στον ηρωισμό σε τομείς που σήμερα δεν θεωρούνται καν «ηρωικοί». Στην αρχική περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης, -κατά το γνωστό στάδιο της «Δικτατορίας του Προλεταριάτου»- προωθούνταν ενεργά η λατρεία της εργασίας, επομένως τα μετάλλια και τα παράσημα έπαιξαν έναν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση αυτού του αισθήματος.
Στη σοβιετική κοινωνία, κάθε πολίτης έδινε τη δική του μάχη στο πλαίσιο του ευρύτερου αγώνα για την παγκόσμια ειρήνη, ενός αγώνα που καθοδηγούνταν από το κράτος. Έτσι, αν ένας πολίτης ήταν εξαιρετικά καλός στη δουλειά του ως ανθρακωρύχος, συγγραφέας ή διευθυντής ορχήστρας, το κράτος θα τον αντάμειβε με παράσημο. Καθιερώθηκαν επίσης μετάλλια για τις γυναίκες που γεννούσαν και ανέτρεφαν πολλά παιδιά, γιατί συνέβαλαν στην επιτυχία των κρατικών στόχων. Πάντως, η παρασημοφόρηση και η απονομή μεταλλίων για ανδραγαθήματα εν καιρώ ειρήνης πρωτοκαθιερώθηκαν από την τσαρική κυβέρνηση, από όπου η ΕΣΣΔ κληρονόμησε αυτή την πρακτική.
Το Παράσημο Εργατικής Ανδρείας καθιερώθηκε το 1938, για να τιμήσει κυρίως τους «ιδιαίτερα άξιους εργαζόμενους και αφοσιωμένους ήρωες της εργασίας, ή απονέμονταν για την ουσιαστική συμβολή στην επιστήμη, τον πολιτισμό και τις κατασκευές».
Μαζί με αυτό το παράσημο, καθιερώθηκε και το αντίστοιχο του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας. «Ο πρώτος αποδέκτης του ήταν ο Ιωσήφ Στάλιν, και ήταν τόσο περήφανος γι 'αυτό που το φορούσε πάντα, σε αντίθεση με άλλα βραβεία και παράσημα» σχολιάζει ο Ιγκόρ. Αντιθέτως, ο άλλος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, Λεονίντ Μπρέζνιεφ, είχε τέσσερα σακάκια με διαφορετικά σύνολα μεταλλίων, παράσημων και αριστείων. Από το παράσημο «για την αποκατάσταση των Μεταλλουργικών Επιχειρήσεων του Νότου» μέχρι 4 μετάλλια του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης, 16 παράσημα και 22 μετάλλια της Σοβιετικής Ένωσης και πάνω από 50 παράσημα ξένων κρατών, αλλά και μία κάρτα μέλους της σοβιετικής ένωσης δημοσιογράφων.
Στην ΕΣΣΔ είχαν εκδοθεί άφθονα διατάγματα αυτού του είδους. Για παράδειγμα, ένας μηχανοδηγός μετά από 10 χρόνια συνεχούς παραγωγικής υπηρεσίας μπορούσε να λάβει το μετάλλιο της Διακεκριμένης Εργασίας, ενώ μετά από 20 χρόνια αυτό της Εργατικής Ανδρείας, και τέλος μετά από 25 χρόνια το Παράσημο της Κόκκινης Σημαίας της Εργασίας.
Σύμφωνα με τον Ρομάν Σλίβιν, η ιδέα απονομής μεταλλίων τέτοιου είδους είχε στόχο την απόδοση τιμητικών διακρίσεων σε απλούς ανθρώπους που έδειξαν γενναιότητα σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και όχι σε επαγγελματίες.
Στο μεταξύ, λίγοι άνθρωποι κατανοούν σήμερα τη σημασία του μεταλλίου που καθιερώθηκε το 1956 με τίτλο «Για την Αξιοποίηση των Παρθένων Εκτάσεων», το οποίο ήταν και το μεγαλεπήβολο σχέδιο του τότε σοβιετικού ηγέτη, Νικήτα Χρουστσόφ. Το μετάλλιο απονέμονταν σε όσους εμπλέκονταν στην ανάπτυξη αυτού του προγράμματος στο Καζακστάν, τη Σιβηρία, τα Ουράλια, την περιοχή του Βόλγα και του Βορείου Καυκάσου. Παρεμπιπτόντως, το 1961, το μετάλλιο αυτό απονεμήθηκε στον πρώτο ρώσο κοσμοναύτη, Γιούρι Γκαγκάριν, ο οποίος μετά την πτήση του στο διάστημα προσγειώθηκε σε περιοχή του Βόλγα που περιλαμβάνονταν στα λεγόμενα «παρθένα εδάφη».
Οι συνθήκες για την ανατροφή των παιδιών τη δεκαετία του 1940 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970 ήταν εξαιρετικά δύσκολες, γι’ αυτό και αποδόθηκε στις μητέρες των μεγάλων οικογενειών η ιδιότητα της «ηρωίδας», ενώ η απονομή παρασήμων και μεταλλίων βασικά συνιστούσε αναγνώριση του γεγονότος αυτού. Υπήρχε επίσης μια πιο πρακτική πλευρά αυτής της απονομής διακρίσεων, καθώς η σοβιετική κυβέρνηση επιθυμούσε να ενισχύσει το ρυθμό των γεννήσεων μετά από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τα σοβιετικά παράσημα, οι διακρίσεις και οι τίτλοι έπαψαν να απονέμονται μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στα τέλη του 1991. Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια, αρκετά βραβεία της σοβιετικής εποχής τέθηκαν εκ νέου σε ισχύ. Το 1994, καθιερώθηκε το παράσημο του Διασώστη το οποίο αντικατέστησε ουσιαστικά τα δύο προηγούμενα μετάλλια: «Ανδρείας στην Πυρόσβεση» και «Σωτηρίας από Πνιγμό». Το 2010, η ρωσική κυβέρνηση προσπάθησε να αυξήσει το ποσοστό γεννήσεων στη χώρα, καθιερώνοντας, μεταξύ άλλων και το παράσημο της «Πατρικής Δόξας» , με στόχο τη «βράβευση των άξιων πολύτεκνων γονέων».
Σας άρεσε το άρθρο; Πληκτρολογήστε το σχολιό σας κάτω από το κείμενο ή στη σελίδα μας στο Facebook!
Η κομμουνιστική ιδεολογία έδινε έμφαση στον ηρωισμό σε τομείς που σήμερα δεν θεωρούνται καν «ηρωικοί». Στην αρχική περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης, -κατά το γνωστό στάδιο της «Δικτατορίας του Προλεταριάτου»- προωθούνταν ενεργά η λατρεία της εργασίας, επομένως τα μετάλλια και τα παράσημα έπαιξαν έναν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση αυτού του αισθήματος.
Στη σοβιετική κοινωνία, κάθε πολίτης έδινε τη δική του μάχη στο πλαίσιο του ευρύτερου αγώνα για την παγκόσμια ειρήνη, ενός αγώνα που καθοδηγούνταν από το κράτος. Έτσι, αν ένας πολίτης ήταν εξαιρετικά καλός στη δουλειά του ως ανθρακωρύχος, συγγραφέας ή διευθυντής ορχήστρας, το κράτος θα τον αντάμειβε με παράσημο. Καθιερώθηκαν επίσης μετάλλια για τις γυναίκες που γεννούσαν και ανέτρεφαν πολλά παιδιά, γιατί συνέβαλαν στην επιτυχία των κρατικών στόχων. Πάντως, η παρασημοφόρηση και η απονομή μεταλλίων για ανδραγαθήματα εν καιρώ ειρήνης πρωτοκαθιερώθηκαν από την τσαρική κυβέρνηση, από όπου η ΕΣΣΔ κληρονόμησε αυτή την πρακτική.
Παράσημο της Δόξας της Εργασίας
«Κάθε κράτος απονέμει
βραβεία εργασίας, αλλά όπου υπάρχουν τα λιγότερα οικονομικά κίνητρα τόσο πιο
πολλά μετάλλια απονέμονται» υποστηρίζει ένας άλλος συλλέκτης παρασήμων, ο Ρομάν
Σλιβιν.Το Παράσημο Εργατικής Ανδρείας καθιερώθηκε το 1938, για να τιμήσει κυρίως τους «ιδιαίτερα άξιους εργαζόμενους και αφοσιωμένους ήρωες της εργασίας, ή απονέμονταν για την ουσιαστική συμβολή στην επιστήμη, τον πολιτισμό και τις κατασκευές».
Μαζί με αυτό το παράσημο, καθιερώθηκε και το αντίστοιχο του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας. «Ο πρώτος αποδέκτης του ήταν ο Ιωσήφ Στάλιν, και ήταν τόσο περήφανος γι 'αυτό που το φορούσε πάντα, σε αντίθεση με άλλα βραβεία και παράσημα» σχολιάζει ο Ιγκόρ. Αντιθέτως, ο άλλος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, Λεονίντ Μπρέζνιεφ, είχε τέσσερα σακάκια με διαφορετικά σύνολα μεταλλίων, παράσημων και αριστείων. Από το παράσημο «για την αποκατάσταση των Μεταλλουργικών Επιχειρήσεων του Νότου» μέχρι 4 μετάλλια του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης, 16 παράσημα και 22 μετάλλια της Σοβιετικής Ένωσης και πάνω από 50 παράσημα ξένων κρατών, αλλά και μία κάρτα μέλους της σοβιετικής ένωσης δημοσιογράφων.
Άψογη υπηρεσία προς το κράτος
Όσο απομακρυνόμαστε από τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, παρατηρείται μια μετατόπιση από
την απονομή βραβείων για ηρωικές πράξεις προς την παρασημοφόρηση για απρόσκοπτη
παροχή υπηρεσιών. Αυτή η ιδέα προήλθε επίσης από την τσαρική Ρωσία, όπου απονέμονταν
βραβεία και παράσημα «άψογης εξυπηρέτησης» σε εργαζόμενους που στη διάρκεια της
υπηρεσίας τους δεν είχαν υποστεί κυρώσεις και επιπλήξεις.Στην ΕΣΣΔ είχαν εκδοθεί άφθονα διατάγματα αυτού του είδους. Για παράδειγμα, ένας μηχανοδηγός μετά από 10 χρόνια συνεχούς παραγωγικής υπηρεσίας μπορούσε να λάβει το μετάλλιο της Διακεκριμένης Εργασίας, ενώ μετά από 20 χρόνια αυτό της Εργατικής Ανδρείας, και τέλος μετά από 25 χρόνια το Παράσημο της Κόκκινης Σημαίας της Εργασίας.
Οι γενναίοι της καθημερινότητας
Το μετάλλιο «Ανδρείας
στην Πυρόσβεση» καθιερώθηκε ως «αναγνώριση των θαρραλέων πράξεων στην
καταπολέμηση των πυρκαγιών. Ενώ η καθιέρωση του παράσημου με το όνομα «Σωτηρία από
Πνιγμό», το οποίο ακουγόταν μάλλον ειρωνικά στο σοβιετικό λαό, θυμίζοντάς του ένα
σύνθημα- παρωδία από το κλασικό έργο των δύο συγγραφέων, Ιλφ και Πετρόφ «Το
Μικρό Χρυσό Μοσχάρι». Το εν λόγω σύνθημα έλεγε πως «η διάσωση από τον πνιγμό
είναι δουλειά του πνιγμένου!»Σύμφωνα με τον Ρομάν Σλίβιν, η ιδέα απονομής μεταλλίων τέτοιου είδους είχε στόχο την απόδοση τιμητικών διακρίσεων σε απλούς ανθρώπους που έδειξαν γενναιότητα σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και όχι σε επαγγελματίες.
Στο μεταξύ, λίγοι άνθρωποι κατανοούν σήμερα τη σημασία του μεταλλίου που καθιερώθηκε το 1956 με τίτλο «Για την Αξιοποίηση των Παρθένων Εκτάσεων», το οποίο ήταν και το μεγαλεπήβολο σχέδιο του τότε σοβιετικού ηγέτη, Νικήτα Χρουστσόφ. Το μετάλλιο απονέμονταν σε όσους εμπλέκονταν στην ανάπτυξη αυτού του προγράμματος στο Καζακστάν, τη Σιβηρία, τα Ουράλια, την περιοχή του Βόλγα και του Βορείου Καυκάσου. Παρεμπιπτόντως, το 1961, το μετάλλιο αυτό απονεμήθηκε στον πρώτο ρώσο κοσμοναύτη, Γιούρι Γκαγκάριν, ο οποίος μετά την πτήση του στο διάστημα προσγειώθηκε σε περιοχή του Βόλγα που περιλαμβάνονταν στα λεγόμενα «παρθένα εδάφη».
Η «ηρωίδα» μητέρα
Κατά τη σοβιετική ιεράρχηση
των αξιών, η μητρότητα θεωρείτο επίσης ηρωική δράση. Το 1944,
καθιερώθηκε η σειρά από παράσημα με τίτλο «Παράσημο της Μητρικής Δόξας 1ου, 2ου
και 3ου βαθμού» τα οποία απονεμήθηκαν σε γυναίκες που γέννησαν και μεγάλωσαν εννέα, οκτώ και επτά
παιδιά, αντίστοιχα.Οι συνθήκες για την ανατροφή των παιδιών τη δεκαετία του 1940 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970 ήταν εξαιρετικά δύσκολες, γι’ αυτό και αποδόθηκε στις μητέρες των μεγάλων οικογενειών η ιδιότητα της «ηρωίδας», ενώ η απονομή παρασήμων και μεταλλίων βασικά συνιστούσε αναγνώριση του γεγονότος αυτού. Υπήρχε επίσης μια πιο πρακτική πλευρά αυτής της απονομής διακρίσεων, καθώς η σοβιετική κυβέρνηση επιθυμούσε να ενισχύσει το ρυθμό των γεννήσεων μετά από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τα σοβιετικά παράσημα, οι διακρίσεις και οι τίτλοι έπαψαν να απονέμονται μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στα τέλη του 1991. Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια, αρκετά βραβεία της σοβιετικής εποχής τέθηκαν εκ νέου σε ισχύ. Το 1994, καθιερώθηκε το παράσημο του Διασώστη το οποίο αντικατέστησε ουσιαστικά τα δύο προηγούμενα μετάλλια: «Ανδρείας στην Πυρόσβεση» και «Σωτηρίας από Πνιγμό». Το 2010, η ρωσική κυβέρνηση προσπάθησε να αυξήσει το ποσοστό γεννήσεων στη χώρα, καθιερώνοντας, μεταξύ άλλων και το παράσημο της «Πατρικής Δόξας» , με στόχο τη «βράβευση των άξιων πολύτεκνων γονέων».
Σας άρεσε το άρθρο; Πληκτρολογήστε το σχολιό σας κάτω από το κείμενο ή στη σελίδα μας στο Facebook!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου