Ο πολύς κύριος Γκίκας Χαρδούβελης…

…

Ιουν21 by Mαν.Αρκάς

Επ’ ευκαιρία του Γιούρογκρουπ (για όσους δεν γνωρίζουν, έτσι αποκαλείται η άτυπη σύσκεψη των υπουργών οικονομικών των χωρών τής ευρωζώνης), όπου η χώρα μας εκπροσωπείται για πρώτη φορά από τον κύριο Γκίκα Χαρδούβελη, θέλω να διατυπώσω μερικές απορίες σχετικά με τον διάδοχο του -αλήστου μνήμης- τέως υπουργού οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα. Έτσι, για να βγάλω το άχτι μου, μιας κι από τότε που έγινε ο ανασχηματισμός, μας βομβαρδίζουν με πληροφορίες σχετικές τόσο με τους τίτλους σπουδών τού -εν πολλοίς άγνωστου μέχρι χτες- αξιότιμου κυρίου Χαρδούβελη όσο και με τις υψηλά ευρισκόμενες θέσεις ευθύνης στις οποίες υπηρέτησε το παρελθόν.

Μεταξύ άλλων, ο κύριος Χαρδούβελης διετέλεσε επί σειρά ετών (από το 2005) επί κεφαλής τού τμήματος οικονομικών μελετών τής Γιούρομπανκ. Τέτοια τμήματα, στελεχωμένα με αδρά αμειβόμενους επιστήμονες, διαθέτουν όλες οι τράπεζες. Σκοπός τους είναι η μέσω της καθημερινής μελέτης τής οικονομικής πραγματικότητας παροχή συμβουλών προς τις διοικήσεις των τραπεζών. Αυτές οι συμβουλές μπορεί να είναι είτε προτρεπτικές (π.χ. να συστήνουν άνοιγμα θέσης σε μια επένδυση) είτε αποτρεπτικές (π.χ. να υποδεικνύουν τον αυξημένο κίνδυνο μιας θέσης και να προτείνουν το κλείσιμό της).Με δεδομένο, λοιπόν, ότι η Γιούρομπανκ έπεσε σε τέτοια “λούμπα” ώστε ήταν η μόνη τράπεζα που δεν κατάφερε να αποφύγει την υπαγωγή της στον άμεσο έλεγχο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αναρωτιέμαι πόσο καλά έκανε την ακριβοπληρωμένη δουλειά του ο κύριος Χαρδούβελης. Ειδοποίησε (και αν ναι, πόσο έγκαιρα;) την διοίκηση της τράπεζας για τον κίνδυνο πτώχευσης; Αν βασιζόμουν σε όσα ο ίδιος υποστήριζε στα δημοσιεύματα και στις συνεντεύξεις του, θα μπορούσα να τον κρίνω λίαν επιεικώς ως ανεπαρκή. Επειδή, όμως, κατανοώ ότι τα κακά νέα δεν πρέπει να κυκλοφορούν, αναρωτιέμαι αν ο ακριβοπληρωμένος σύμβουλος έστειλε έστω ένα (κανονικά θα έπρεπε να είναι αμέτρητα) σημείωμα στην διοίκηση όπου να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Υποθέτω ότι δεν πρέπει να έστειλε ούτε ένα, άρα δεν πρέπει να είχε πάρει χαμπάρι τον γκρεμό προς τον οποίο πλησίαζε ταχύτατα η τράπεζα. Αν η υπόθεσή μου είναι εσφαλμένη, ο κύριος Χαρδούβελης θα έπρεπε να είχε παραιτηθεί αυτομάτως εφ’ όσον δεν έχει νόημα να πληρώνεσαι ως σύμβουλος αλλά να μη πιάνουν τόπο οι συμβουλές σου.Πάμε παρακάτω. Μέσα από διαδικασίες λίγο-πολύ γνωστές, το κράτος βόηθησε την Γιούρομπανκ να σταθεί στα πόδια της χαρίζοντάς της (κυριολεκτικά!) πάνω από 13 δισεκατομμύρια. Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό το νουμεράκι, περίπου τόσο είναι το πρωτογενές πλεόνασμα που προσδοκά να έχει η ελληνική κυβέρνηση σε μια πενταετία. Το ερώτημα προς τον κύριο Χαρδούβελη είναι απλό: ποιά είναι η γνώμη του για το συγκεκριμένο “δωράκι”; Αν απαντήσει ότι καλά έκανε το κράτος και διέσωσε την τράπεζα, πρέπει ταυτόχρονα να παραδεχτεί ότι ως οικονομικός σύμβουλος απέτυχε, οι δε αντιλήψεις του περί ελευθερίας των αγορών και μη ανάμειξης τού κράτους σ’ αυτές (ο νεοφιλελευθερισμός, δηλαδή) είναι για πέταμα. Αν απαντήσει το αντίθετο, θα είναι σαν να ομολογεί ότι ο προκάτοχός του τα έκανε μούσκεμα και ότι διαφωνεί με τις επιλογές τής κυβέρνησης στην οποία είναι υπουργός.Προχωρούμε. Μεταξύ των άλλων που μάθαμε για τον κύριο Χαρδούβελη, είναι και το ότι διετέλεσε διευθυντής τού οικονομικού γραφείου τού Λουκά Παπαδήμου, όταν ο τελευταίος ήταν πρωθυπουργός (Νοέμβριος 2011 – Μάιος 2012). Αν θυμάμαι καλά, η κυβέρνηση Παπαδήμου ήταν που σχεδίασε και υλοποίησε την περίφημη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Δηλαδή, από τη μια ο κύριος Χαρδούβελης σχεδίαζε το τρόπο με τον οποίο θα ενισχύονταν οι τράπεζες κι από την άλλη συμβούλευε μια από τις τράπεζες που ενισχύθηκαν. Εδώ ή υπάρχει κάτι που εγώ δεν καταλαβαίνω ή έχουμε καραμπινάτη εφαρμογή τής παροιμίας “Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει”. Για την ακρίβεια,Γκίκας κερνάει και Γκίκας πίνει. Πάντως, ο κύριος Χαρδούβελης είχε προϋπηρεσία στο συγκεκριμένο πόστο, αφού είχε διατελέσει διευθυντής τού οικονομικού γραφείου κι ενός άλλου πρωθυπουργού: του Κώστα Σημίτη (2000-2004). Όλως τυχαίως, ο κύριος Χαρδούβελης ήταν και τότε οικονομικός σύμβουλος μιας συστημικής τράπεζας (της Εθνικής) αλλά ας μη μείνουμε σε τέτοιες “λεπτομέρειες”. Εκείνο που πρέπει να θυμηθούμε είναι ότι τότε, σε συνεργασία με την Γκόλντμαν Σακς, υλοποιήθηκε η περίφημη “δημιουργική λογιστική” μέσω της οποίας “κοροϊδέψαμε” τα ευρωσυνεταιράκια μας και ενταχθήκαμε στο ευρώ. Άρα, ο κύριος Χαρδούβελης είχε ενεργό ρόλο στο στήσιμο του καραγκιόζ-μπερντέ δια του οποίου πείσαμε εαυτούς και αλλήλους ότι το χρέος μας δεν υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ και το έλλειμμά μας το 3%. Θυμίζω ότι το 2004 ήρθε στην κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία και ο νέος υπουργός οικονομίας (ο Γιώργος Αλογοσκούφης) “ξεβράκωσε” τους προκατόχους του με την περίφημη -και βλακωδέστατη, εδώ που τα λέμε- “απογραφή”. Είμαι πολύ περίεργος να μάθω την γνώμη που έχει σήμερα ο κύριος Χαρδούβελης για όσα έγιναν (πιο σωστά: βυσσοδομήθηκαν) εκείνη την εποχή.
Κι ενώ βομβαρδιστήκαμε με δημοσιεύματα για τα έργα και τις ημέρες τού κυρίου Χαρδούβελη, κατά παράδοξο (;) τρόπο δεν διάβασα πουθενά μια σημαντική λεπτομέρεια της καρριέρας του. Ποιά είναι αυτή; Από τον Μάιο του 1998 μέχρι τον Απρίλιο του 2000 ο κύριος Χαρδούβελης διετέλεσε μέλος τού διοικητικού συμβουλίου τού Χρηματιστηρίου Παραγώγων Αθηνών, θέση από την οποία μεταπήδησε στο οικονομικό γραφείο τού Σημίτη. Τώρα, βέβαια, δεν είναι και τόσο παράδοξο το ότι αυτή η “λεπτομέρεια” περνάει στα κούφια, αν σκεφτεί κανείς ότι το μεγάλο κραχ τού Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών άρχισε να εκδηλώνεται στα τέλη του καλοκαιριού τού 1999. Όπως και να το κάνουμε, δεν είναι και πολύ τιμητικό να βρίσκεσαι στο διοικητικό συμβούλιο ενός χρηματιστηρίου που καταρρέει, έτσι δεν είναι; Το ερώτημα είναι τί έκανε εν όψει αυτής της κατάρρευσης ο πολυπράγμων και πολυσπουδασμένος κύριος Χαρδούβελης; Η απάντησή του σ’ αυτό το ερώτημα θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον.