19 – 21 ΙΟΥΝΙΟΥ 1913 – Η ΕΠΙΚΗ ΜΑΧΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ

    «Η ΣΦΑΙΡΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΧΗ»

“Πνοές κι αν πλανάσθε σ’ άλλη ζωή,
λείψανα κι αν κοιμάσθε,
σας λειτουργώ στη δόξα μου,
μακαρισμένοι νά ’στε”

      (Κωστής Παλαμάς)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

            Η Μάχη του Κιλκίς είναι μια από τις ενδοξότερες μάχες των Ελλήνων.

            Στον σύγχρονο Ελληνισμό η μάχη αυτή αποτελεί  φωτεινό φάρο για την πορεία του στο μέλλον και ακένωτη πηγή άντλησης θάρρους, υπερηφάνειας, ψυχικής και σωματικής δυνάμεως.

            Η νίκη αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες, διότι έκρινε οριστικά την τύχη της Μακεδονίας μας, της πατρίδας του Φιλίππου  και του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

            Θα προσπαθήσω να εξιστορήσω με συντομία την μεγάλη αυτή επική μάχη και να σας μεταφέρω το άρωμα  της τότε εποχής όσο αυτό είναι εφικτό, καθόσον αυτό το υπέροχο άρωμα το δημιούργησαν και το πήραν μαζί τους οι πρωταγωνιστές αυτής της εποποιίας.

            Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι δυστυχώς επί πολλά έτη  επισκιάστηκαν από τα μετέπειτα δραματικά για την Πατρίδα μας γεγονότα,  με αποκορύφωμα τον   Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΤΟ 1912 – 1913

 

            Είναι γνωστό ότι το 1912 τα Χριστιανικά κράτη της Βαλκανικής, Ελλάδα- Σερβία – Βουλγαρία και Μαυροβούνιο συμμάχησαν και τον Οκτώβριο του 1912 επιτέθηκαν κατά του Ευρωπαϊκού Τμήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προς απελευθέρωση του Χριστιανικού πληθυσμού από τον Τουρκικό ζυγό.

            Τη άνοιξη του 1912 όταν τελείωσε ο πόλεμος αυτός ο Ελληνικός Στρατός είχε απελευθερώσει την Δυτική και Κεντρική Μακεδονία και μέρος της Ανατολικής, την Ήπειρο και την Βόρειο Ήπειρο ολόκληρη.

            Οι Βούλγαροι όμως ύπουλοι και δόλιοι, όπως είναι πάντοτε, δεν έδειξαν και τότε καλή συμπεριφορά έναντι των συμμάχων των, διότι είχαν πάντοτε κατά νουν την πραγματοποίηση της μεγάλης Βουλγαρίας , με τα όρια της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, σε βάρος των.

            Μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον Ελληνικό Στρατό την 26^η Οκτωβρίου 1912 ζήτησαν, ύπουλα σκεπτόμενοι, να επιτραπεί η είσοδος στη Θεσσαλονίκη δήθεν γι΄  ανάπαυση δύο Βουλγαρικών Ταγμάτων, επειδή σε αυτά υπηρετούν οι πρίγκιπες της Βουλγαρίας.

            Για να μη διαταραχθούν οι συμμαχικές σχάσεις η Ελλάδα  δέχθηκε. Οι Βούλγαροι δολίως εισήγαγαν στη Θεσσαλονίκη πολύ περισσότερες δυνάμεις, διότι είχαν ως  σκοπό να τις χρησιμοποιήσουν για επίθεση και κατάληψη της.

            Βραδύτερα οι Βούλγαροι άρχισαν να προκαλούν κατά μήκος της διαχωριστικής γραμμής διάφορα επεισόδια και να προσβάλλουν προωθημένα Ελληνικά Φυλάκια.

            Την 9^η Μαΐου επιτέθηκαν με 4  Συντάγματα κατά των Ελληνικών Τμημάτων στην Περιοχή Παγγαίου τα οποία και ανάγκασαν να συμπτυχτούν.

Μικρότερες άλλες επιθέσεις έγιναν εις Βερτίσκο, Γουμένισσα , Αριδαία, Γευγελή, Λαγκαδά, Νιγρίτα, Ελευθερούπολη, ακόμη προώθησαν και τμήματα τους στα Γιαννιτσά, Έδεσσα μέχρι και Αμύνταιο, επιχείρησαν δε να εγκατασταθούν και στο Άγιο Όρος.

Τέλος  αφού συγκέντρωσαν δυνάμεις την νύκτα 16/17 Ιουνίου 1913 ενεργούντες παραπλανητικά επιτέθηκαν ταυτόχρονα κατά των τμημάτων μας στη περιοχή Νιγρίτας και κατά τον Σέρβων στην περιοχή Γευγελή, ενώ την κύρια ενέργειά τους την είχαν σχεδιάσει κατά της Θεσσαλονίκης δια μέσω Κιλκίς και Λαχανά.

Ανάλογες προς την Ελλάδα ενέργειες  οι Βούλγαροι έπρατταν και κατά των Σέρβων, οπότε τα δύο κράτη συνήψαν συμμαχία για να αντιμετωπίσουν την διαφαινόμενη πλέον απειλή από την Βουλγαρία.

Το Ελληνικό Στρατηγείο όμως δεν παραπλανήθηκε από τις ενέργειες των Βουλγάρων και τάχιστα προέβη σε κατάλληλες ενέργειες.

-  Διέταξε την άμεση σύλληψη των στη Θεσσαλονίκη Βουλγαρικών δυνάμεων. Μετά από συγκρούσεις συνελήφθησαν 27 Αξιωματικοί και 1.300 οπλίτες.

-  Διέταξε τις πιεζόμενες Μονάδες στη περιοχή Νιγρίτας να αμυνθούν, τις δε λοιπές Μεραρχίες από τη Λητή έως Πίνδο προετοιμαστούν για επιχειρήσεις.

ΔΥΝΑΜΕΙΣ – ΔΙΑΤΑΞΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ  ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΧΗ

 

ΔΙΑΤΑΞΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Το απόγευμα της 18^ης Ιουνίου 1913 εκδόθηκε Διαταγή προελάσεως .

Το πρωί  της 19^ης οι Μεραρχίες άρχισαν να προελαύνουν και μέχρι το απόγευμα της 20^ης Ιουνίου 1913, με 110329 Αξιωματικούς και Οπλίτες, (Κιλκίς: 56298 , Πολύκαστρο: 13227 και Λαχανά:  40804)  η διάταξή τους ήταν η παρακάτω:

Η VII Μεραρχία, υπό τον Συνταγματάρχη (ΜΧ) Σωτίλην Ναπολέοντα, προωθηθείσα εκ των θέσεων της από Σκάλα Σταυρού μέχρι Βόλβης εις Αρέθουσαν: 14065

            Η Ι Μεραρχία, υπό τον Υποστράτηγο Μανουσογιαννάκη Εμμανουήλ, προωθηθείσα εκ των μεταξύ λιμνών Βόλβης και Λαγκαδά θέσεων της εις Λοφίσκον: 14750

Η VI Μεραρχία υπό τον Υποστράτηγο Δελαγραμμάτικα Νικόλαο εις την περιοχή Λαγυνά – Λητή – Ασβεστοχώρι:. 11989

Η ΙΙ Μεραρχία υπό τον Υποστράτηγο Καλλάρη Κων/νο προωθηθείσα από Θεσσαλονίκη εις περιοχή Λητή – Μελισσοχώρι: 14536

Η IV Μεραρχία υπό τον Υποστράτηγο Μοσχόπουλο Κων/νο εις περιοχή Μελισσοχώρι  υψ. Πουρνάρι (Ερ  Πουρναρίου – Μεσσαίον): 15480

Η V Μεραρχία υπό τον Συνταγματάρχη (ΜΧ) Γεννάδην Στέφανον εις περιοχή Ν. Φιλαδέλφεια – Ξηροχώρι: 12295

Η ΙΙΙ Μεραρχία υπό τον Υποστράτηγο Δαμιανό Κων/νο, εις περιοχή Αξιοχώρι – Αγιονέρι: 12609

Η Χ Μεραρχία υπό τον Συνταγματάρχη (ΠΒ) Παρασκευόπουλο Λεωνίδα, εις περιοχή Γουμένισσας Αξιούπολης με απόσπασμα εις Πλάγια (Τάγμα  και Ορειβατική πυροβολαρχία): 13227

Η Ταξιαρχία ιππικού, υπό τον αντισυνταγματάρχη ιππικού Ζαχαρακόπουλο Κων/νο εις Σίνδο θα κάλυπτε το αριστερό της ΙΙΙ Μεραρχίας και συνέδεε αυτή με την ενεργούσα στο Πολύκαστρο Χ Μεραρχία: 1378

            Τάγμα Φρουριακού Πυροβολικού εις Θεσσαλονίκη.

           Το Γενικό Στρατηγείο ήταν στο Μελισσοχώρι.

           Επίσης Διατέθηκαν :

           ΠΥΡΟΒΟΛΑ ΠΕΔΙΝΟΥ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ:    164

              ΠΥΡΟΒΟΛΑ ΟΡΕΙΝΟΥΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ :      36

               ΠΟΛΥΒΟΛΑ                                            :       98         

               ΚΤΗΝΗ                                            :  26417

 

ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

 

Οι Δυνάμεις του Ιβανώφ ανέρχονταν σε 59 τάγματα πεζικού, 124 πυροβόλα και 7 ίλες ιππικού. Τα ισχυρότερα κέντρα αμύνης του ήταν το Κιλκίς και ο Λαχανάς από απόψεως αμυντικής οργανώσεως (από την 16 Οκτωβρίου 1912). Στο Κιλκίς διέθεσε:

-  32 ΤΑΓΜΑΤΑ ΠΕΖΙΚΟΥ

-  62 ΠΥΡΟΒΟΛΑ

-  1 ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΙΠΠΙΚΟΥ

-  3-4 ΜΕΡΑΡΧΙΑΚΕΣ ΙΛΕΣ

 

           Το Στρατηγείο του ήταν στις Σέρρες.

           Η δύναμη της Βουλγαρικής ΙΙ Στρατιάς στον τομέα Κιλκίς – Λαχανά ανήρχετο εις 32 Τάγματα πεζικού, 116 πυροβόλα, 1 Σύνταγμα Ιππικού και 3- 4 Μεραρχιακές Ίλες Ιππικού.

Δύναμη στο μέτωπο Κιλκίς ανήρχετο σε 40.000 έναντι των 100.000 ανδρών του συνολικού μετώπου προς Ελλάδα.

Κατά τη διάρκεια αυτών των δυο ημερών ενίσχυσαν την αμυνόμενη ΙΙΙ Βουλγαρική Μεραρχία στο Κιλκίς ,δυνάμεως 16 Ταγμάτων και του 10^ου Συντάγματος Ιππικού με μια Ταξιαρχία από Σέρρες , δύναμη 4 Ταγμάτων από περιοχή Γευγελή και την 2/6 Ταξιαρχία και το επιτελείο της IV Μεραρχίας.

 

ΔΙΑΤΑΞΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΩΝ  ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Έναντι του Ελληνικού Στρατού ευρίσκοντο μονάδες της   ΙΙ Βουλγαρικής Στρατιάς υπό τον Στρατηγό Ιβανώφ ,είναι ο Στρατηγός ο οποίος μετά την ήττα του στο Κιλκίς θα πει «όλα τα είχα προβλέψει τα είχα σκεφθεί, όλα εκτός από την τρέλα των Ελλήνων».

Η διάταξη από Δυτικά περιοχή Πλάγια  προς Ανατολικά περιοχή Σκεπαστού, ήταν η ακόλουθη:

-  ΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ (-) ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ

Υπό τον Υποστράτήγο Σαράφωφ με έδρα το Κιλκίς.

-  2 ΤΑΞΙΑΡΧΙΕΣ

1 Βόρεια και Βορειοανατολικά Πολυκάστρου και 1 στο Κιλκίς

-  1/Χ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ

Υπό τον Συνταγματάρχη Πέτεφ στην περιοχή Ξυλόπολη – Λαχανάς

-  1 ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ

Υπό τον Συνταγματάρχη Πετρώφ στο χωριό Στρυμονικό

-  10^ο ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΙΠΠΙΚΟΥ

Περιοχή Χωριών Ξυλόπολη – Λαχανάς

-  ΕΠΙ ΠΛΕΟΝ 1 ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ

Κινηθείσα προς ενίσχυση από περιοχή Παγγαίου την Ν19/20 ΙΟΥΝΙΟΥ.

 

ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΗΣ ΜΑΧΗΣ ΚΙΛΚΙΣ

Η νύκτα της 20/21 Ιουνίου 1913 έχει έρθει οι ώρες ατελείωτες περνούν αργά – αργά. Απόλυτη σιγή βασίλευε πάνω από το πεδίο της μάχης.

Μια σιγή που έμοιαζε σαν να σκέπαζε στα κατάβαθα των σκοταδιών της το θάνατο που αιωρείται παντού σ΄ εκείνον  τον κρανίου τόπο.

Φύλλο δεν κουνιέται. Μόνο  κάπου – κάπου  μια ριπή πολυβόλου, σαν φλογισμένη φιδίσια γλώσσα τρυπούσε το σκοτάδι ή ένα λιανοτούφεκο, άφηνε να ξεφύγει καμιά σφαίρα με απαίσιο κρότο, που αντηχούσε στα φαράγγια και σφύριζε επάνω από τις γραμμές των τμημάτων.

Είναι η τρίτη νύκτα  που περνούν στο πόδι τα τμήματά μας.

Είναι μεσάνυκτα μέσα στην ησυχία, άρχισε ξαφνικά ένας σφοδρός βομβαρδισμός πυροβολικού στο προ του χωριού Ποταμιά τμήμα του Γαλλικού ποταμού και τάραξε όλη την περιοχή.

Ήταν το Βουλγαρικό Πυροβολικό που έβαλε δραστικά εναντίον του 10^ου ΣΠ της ΙΙας  Μεραρχίας , που περνούσε την ώρα αυτή τον Γαλλικό για να επιτεθεί κατά του Κιλκίς νύκτα.

Ακολούθησε το 7^ο ΣΠ  και τα δύο Συντάγματα επιτίθενται κατά του Κιλκίς ακάθεκτα με την λόγχη εις το όπλο και την 4:15΄ ώρα καταλαμβάνεται η πρώτη Βουλγαρική γραμμή άμυνας. Ορμούν εκ νέου τα λιοντάρια τη ΙΙας Μεραρχίας και την 5^η πρωινή ώρα καταλαμβάνουν και την δεύτερη γραμμή.

Καταδιώκουν συνεχώς τους φεύγοντας Βουλγάρους και σε λίγο φθάνουν τη τρίτη γραμμή άμυνάς των.

Εδώ ο ηρωικός, ο ακαταπόνητος Διοικητής του 7^ου Σ.Π. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ φονεύεται. Τα πυρά των πολυβόλων και του Πυροβολικού του εχθρού είναι πυκνά και φονικά και τα τμήματα γενικώς ανακόπτουν την προχώρηση τους, ενώ οι Βούλγαροι με νέες και ανέπαφες δυνάμεις αντεπιτίθενται.

Έτσι την 8^η πρωινή ώρα η θέση των τμημάτων της ΙΙ Μεραρχίας είναι κρίσιμη.

Οι Έλληνες Στρατιώτες καταπονημένοι από τις συνεχείς προσπάθειες με τεράστιες απώλειες και με το θάνατο πολλών Αξιωματικών, υπό τα δραστικά και φονικά πυρά των Βουλγάρων, αρχίζουν να κλονίζονται.

Είναι η μεγάλη στιγμή του αγώνα. Είναι η στιγμή που θα δώσει την ένδοξη νίκη ή την καταστροφή.

Είναι η στιγμή των μεγάλων αποφάσεων του κάθε Αξιωματικού και οπλίτη χωριστά αλλά και όλου μαζί του τμήματος.

Είναι η στιγμή που ο καθένας πρέπει να ξεχάσει τη ζωή, να αψηφήσει το θάνατο και να προτάξει τα στήθη του σαν τείχος για να εμποδίσει τον εχθρό να περάσει.

Και πράγματι τη στιγμή αυτή όλο το μεγαλείο της Ελλάδος, όλη η ιστορία της δόξης της διέρχεται αστραπιαία από τις ψυχές των ΗΡΩΩΝ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ.

Οι αθάνατοι μαχητές της επικής αυτής μάχης , οι αλύγιστοι ημίθεοι Αξιωματικοί και οπλίτες του 1^ου και 7^ου Συντάγματος Πεζικού, σαν ένας άνθρωπος αποφασίζουν να μείνουν επί τόπου άκαμπτοι αποφασισμένοι να πεθάνουν έστω, αλλά να μη χάσουν εκείνα που με το αίμα των συμπολεμιστών τους κέρδισαν.

Και το θαύμα γίνεται. Η κατάσταση σώζεται.

Οι λυσσαλέες αντεπιθέσεις των Βουλγάρων αποκρούονται , εκφυλλίζονται και τελικά οι ήρωες του ΚΙΛΚΙΣ διατηρούν τις θέσεις τους, ανανεώνουν τις δυνάμεις τους και αρχίζουν πάλη από την 9^η πρωινή ώρα να επιτίθενται.

Με τη λόγχη πλέον κρίνεται η μάχη για την κατάληψη του ΚΙΛΚΙΣ.

Οι γενναίοι μας φαντάροι με τους Ηρωικούς τους Αξιωματικούς ορμούν μέσα στη φωτιά αψηφούν κάθε κίνδυνο και με σκληρό αγώνα σώματος προς σώμα με τη λόγχη, με τα νύχια και με τα δόντια κατόρθωσαν να καταλάβουν όλα τα Βουλγαρικά οχυρά στην περιοχή πλην του υψώματος 271.

Η ώρα είναι 09:30’ οι Βούλγαροι κρατούν γερά ακόμη το μόνο ύψωμα που τους έμεινε, το ύψωμα 271 με μια διλοχία. Είναι το τελευταίο έρεισμά τους και με λύσσα προσπαθούν να το κρατήσουν, ελπίζοντας πως με τις ενισχύσεις θα ανακαταλάβουν τα υψώματα που έχασαν.

Η ώρα είναι κρίσιμη και από στιγμή σε στιγμή αναμένονται νέες εχθρικές αντεπιθέσεις. Κάθε στιγμή που περνά χωρίς να πέσει το ύψωμα 271 μεγαλώνει τον κίνδυνο των τμημάτων μας.

Η κατάσταση είναι τέτοια που δεν παίρνει αναβολές, δεν χρειάζεται πολλές σκέψεις και μεγάλα σχέδια, αλλά χρειάζεται άφθαστο θάρρος και μεγάλες αποφάσεις.

Και πράγματι η μεγάλη απόφαση ελήφθη.

Ο Ταγματάρχης ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ο οποίος ανέλαβε τη Διοίκηση του 7^ου Σ.Π. (σε αντικατάσταση του φονευθέντος Διοικητού Αντισυνταγματάρχη Καραγιαννοπούλου) με του Λόχους των Λοχαγών Ολυμπίου, Παπαγιάννη και Καρκαντζού καταβάλλει μία ύστατη προσπάθεια.

Οι φαντάροι μας ακάθεκτοι ορμούν κατά του υψώματος 271 ο Στρτης Δουκάκης Κων/νος πηδά πρώτος μέσα στα χαρακώματα κα με τη λόγχη του φονεύει τον Ταγματάρχη Βούλγαρο Διοικητή.

Καταφθάνουν και άλλοι Στρατιώτες η πάλη γενικεύεται και με κάθε μέσο σε στιγμές πραγματικής αλλοφροσύνης και απερίγραπτου μεγαλείου κατορθώνουν την 10:30’ να καταλάβουν το ύψωμα 271.

Έτσι κατελήφθη και το τελευταίο οχυρό του εχθρού στο Ανατολικό τμήμα της Βουλγαρικής οχυρωματικής γραμμής.

Οι απώλειες μας είναι τεράστιες αλλά δεν τους μένει τώρα παρά να καταδιώξουν τον εχθρό, ο οποίος νικημένος πλέον και απειλούμενος με κύκλωση αρχίζει να συμπτύσσεται.

Ας δούμε τώρα που εξελίχθηκε ο αγώνας και στους άλλους τομείς των άλλων Μεραρχιών.

Την 04:00΄ ώρα το 9^ο Σ.Π. της IV Μεραρχίας εξορμά. Η ώρα παρέρχεται και με μεγάλη δυσκολία και πολλές απώλειες κατορθώνει να προχωρεί, ώσπου τελικά καθηλώνεται προ των αμέσως Β. Α. υψωμάτων Κρηστώνος.

Αριστερά αυτού προς τον Σ.Σ. Κρηστώνος και τα Δυτικώς αυτού υψώματα κινείται το 8^ο Σ.Π. που τα δραστικά και φονικότατα πυρά του εχθρού υποβοηθούμενα και από την εκ της φύσεως του εδάφους δεν το αφήνουν να προχωρήσει παρά ελάχιστα μόνο και του επιφέρουν πολλές απώλειες.

Ο Διοικητής του Συντάγματος ΚΑΜΠΑΝΗΣ για να ενθαρρύνει και παρασύρει το Σύνταγμά του  τίθεται επικεφαλής και πρώτος αυτός ως απλός ακροβολιστής προχωρεί προς τη νίκη, πλησιάζει προς το ΚΙΛΚΙΣ. Τα υψώματα του ΚΡΗΣΤΩΝΟΣ καταλαμβάνονται, νέα όμως πιο ισχυρά παρουσιάζονται.

Η ώρα είναι 7^η πρωινή και τα τμήματά μας βρίσκονται στις γραμμές εφόδου το ίδιο και τα Βουλγαρικά τμήματα.

Η νέα εξόρμηση των ηρώων του 8^ου Σ.Π. αρχίζει η ώρα είναι 7^η πρωινή και τα τμήματα, άφοβα αγέρωχα, υπερήφανα , αψηφώντας τα πυκνά πυρά των Βουλγάρων, εξορμούν και χωρίς να λογαριάσουν απώλειες, προχωρούν βραδέως μεν αλλά σταθερά και συνεχώς πλησιάζουν τις θέσεις του εχθρού.

Τα πολυβόλα και τα κανόνια ξερνούν με όση ταχύτητα μπορούν φωτιά και σίδερο για να καταστρέψουν τους επιτιθέμενους.

Στο λιοπύρι του καλοκαιριού αυξάνουν οι φλόγες των καιόμενων σπαρτών που αρπάζουν φωτιά από τις οβίδες.

Οι Έλληνες ημίθεοι όμως προχωρούν, αγνοούν τα πάντα.

Είναι το τελευταίο τους άλμα, είναι η στιγμή που θα δώσει τη νίκη σ΄ εκείνον που  θα μπορέσει να κρατήσει το ύψωμα.

Οι Βούλγαροι αντεπιτίθενται, προσπαθούν με κάθε τρόπο να κρατήσουν αυτό το ύψωμα. Η πάλη σκληρή, ντουφεκιά σχεδόν δεν πέφτει καμιά απ όλους τους άνδρες που βρίσκονται στο ύψωμα.

Η σφαίρα έχει παραχωρήσει τη θέση της στη λόγχη που και αυτή σιγά – σιγά παραχωρεί τη θέση της στο μαχαίρι στα δόντια, στα νύχια.

Και πράγματι το ύψωμα γέμισε από πτώματα από κορμιά μαχητών Ελλήνων και Βουλγάρων, ενώ μερικοί ακόμη 3 – 4 που επιζούν τρέχουν ταχύτατα για να φύγουν, να σωθούν πίσω από το ύψωμα Καμπάνη, ταυτόχρονα δε 5-6 Έλληνες που κρατούν το ύψωμα έχουν καταλάβει θέσεις βάλλουν του φεύγοντας και περιμένουν νέα τμήματα για να συνεχίσουν  τον τιτάνιο αγώνα τους.

Έτσι το ύψωμα  251 κατελήφθη, ενώ το ύψωμα Α ακόμη αντιστέκεται, βάλλουν και πλευρικά τους λίγους μαχητές του υψ. 251.

Είναι ανάγκη τα προς το υψ. Α επιτιθέμενα τμήματα να ενεργήσουν τάχιστα και καταλάβουν αυτό γιατί αλλιώς και το υψ.  251 μπορεί να χαθεί.

Γι΄ αυτό ο ακούραστος, ο αλύγιστος Συνταγματάρχης Καμπάνης   ο Διοικητής του 8^ου Σ.Π., τρέχει καβάλα στο άλογό του, εμψυχώνει τους άνδρες του που επιτίθενται τώρα και ανέρχεται στο υψ Α με τους πρώτους άνδρες, σαν απλός ακροβολιστής, αυτός ο θαυμάσιος Έλληνας, ο ήρωας Συνταγματάρχης  δείχνοντας την Ελληνική παλληκαριά και το μεγαλείο της φυλής του.

Αλλά η τύχη τον ζηλεύει, φθονεί την παλληκαριά του και την ηρωική ψυχή του και δεν τον αφήσει να δει το ΚΙΛΚΙΣ  ελεύθερο που τόσο επιθυμεί.

Μια οβίδα εχθρικού πυροβολικού εκρήγνυται μπροστά του και τον γεμίζει τραύματα.

Ο ήρωας αυτός Συνταγματάρχης πέφτει από ο άλογο του και μέχρι να μεταφερθεί για να επιδεθεί εκπνέει, ή ώρα είναι 09:00΄το πρωί .

Ο θάνατος του γενναίου Συνταγματάρχη γίνεται γνωστός στους άνδρες του που στο άκουσμά του κάνουν φτερά, λυσσούν από μανία εκδικήσεως και αψηφούν τα θεριστικά πυρά του εχθρού, υπερπηδούν κάθε εμπόδιο και παρά την πείσμονα αντίσταση των Βουλγάρων, προχωρούν για να καταλάβουν το τελευταίο ύψωμα.

Το ύψωμα αυτό κατέχει μια Βουλγαρική διλοχία με Διοικητή τον Ταγματάρχη Κορολώφ πραγματικά σκληρό πολεμιστή και αποφασισμένο να κρατήσει ύψωμα πάση θυσία.

Οι Έλληνες μαχητές άρχισαν να ανέρχονται στο ύψωμα από τα ανατολικά με επικεφαλής τη σημαία του Συντάγματος.

Ο Βούλγαρος Ταγματάρχης βλέπει τους Έλληνες ν΄ ανέρχονται στο ύψωμα βγαίνει από τη θέση του προωθείτε και αυτός για να εμψυχώσει  τους άνδρες του και να βοηθήσει κι΄ αυτός με το πιστόλι του τους αμυνόμενους στρατιώτες του, πυροβολεί και τραυματίζει ένα παραστάτη της σημαίας.

Αλλά η Ελληνική ψυχή πλέον δεν λυγίζει, η ορμή των Ελλήνων είναι ασταμάτητη .

Ένας Έλληνας ημίθεος ένας Λοχίας έχει προχωρήσει μέσα στα Βουλγαρικά χαρακώματα και ορμά επάνω στο Βούλγαρο Ταγματάρχη με το μαχαίρι του στο χέρι για να τον φονεύσει και ύστερα από σκληρή πάλη το κατορθώνει.

Το ύψωμα τώρα σιγά – σιγά έρχεται στα χέρια των Ελλήνων, οι φαντάροι μας ανέρχονται επ αυτού και η γαλανόλευκη καρφώνεται στο πιο ψηλό σημείο του ύστερα από 500 περίπου χρόνια.

Η ώρα είναι 10:30΄ που και το τελευταίο οχυρό των Βουλγάρων στον τομέα αυτόν έπεσε, ενώ ταυτόχρονα σχεδόν και στους άλλους τομείς έχει γίνει το ίδιο.

Έτσι η Βουλγαρική γραμμή αμύνης έχει πλέον καταρρεύσει έχει σαρωθεί σαν χάρτινος πύργος από τον ηρωισμό  και την αυτοθυσία του ‘Έλληνα μαχητή.

Δεν μένει ακόμη παρά μόνο ένα κομμάτι γης ένα ισχυρό σημείο της περιοχής του ΚΙΛΚΙΣ, ένα ύψωμα που πίσω απ αυτό οι Βούλγαροι προσπαθούν να κρύψουν την φυγή τους.

Αυτό το βλέπει, το αντιλαμβάνεται, το σκέπτεται κάθε ‘Έλληνας τη στιγμή εκείνη, είναι το ύψωμα του Αγ. Γεωργίου.

Ομάδες Στρατιωτών από κάθε κατεύθυνση με τη μεγαλύτερη ταχύτητα που μπορούσε η κάθε μια ορμούν, ανέρχονται, τρέχουν αψηφώντας το κάθε τι, διέρχονται μέσα από τη γεμάτη φλόγες πόλη του Κιλκίς για να φθάσουν στο ύψ. Του Αγ. Γεωργίου.

Η ώρα είναι 12:00΄ ακριβώς και εκείνη τη στιγμή ολόκληρη η περιοχή, όλος σχεδόν ο Στρατός βλέπει επάνω στο ύψωμα του Αγίου Γεωργίου να καρφώνεται η γαλανόλευκος.

Οι καμπάνες κτυπούν χαρμόσυνα αναγγέλλοντας με τους ήχους τους το μεγάλο γεγονός.

Έτσι έπεσε το ΚΙΛΚΙΣ. Η Ελληνική ψυχή έδειξε για μια κόμη φορά τη λεβεντιά της.

Το ΚΙΛΚΙΣ από την ώρα αυτή επανερχόταν στην αγκαλιά της Μάνας Ελλάδας, ύστερα από 500 σχεδόν χρόνια σκλαβιάς.

Η 21^η Ιουνίου 1913 ημέρα μεγάλης νίκης των Ελληνικών όπλων έγινε από τη στιγμή αυτή μια ένδοξη ημερομηνία.

Το Έθνος των Ελλήνων θυσιαζόμενο για την ολοκλήρωση των απαράγραπτων Εθνικών του δικαίων, βάδισε υπερήφανο  και αποφασιστικό για την ολοκλήρωση των πεπρωμένων της φυλής.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η παρούσα αναφορά για την επική μάχη απελευθέρωσης του Κιλκίς, πέραν από την ιστορική της αναδρομή, αποτελεί φόρο τιμής και μνήμης γι  αυτούς που θυσιάστηκαν ή συνέβαλαν  κατά οποιοδήποτε τρόπο στους Βαλκανικούς πολέμους, για την απελευθέρωση των εδαφών της Μακεδονίας μας.

Αποτελεί ένα ταπεινό κλωνάρι δάφνης για εκείνους που διπλασίασαν την Πατρίδα μας, ένα λουλούδι και ένα κερί στον τάφο τους.

Παράλληλα είναι και ένα μήνυμα, για τούτες τις ημέρες του ξεπεσμού, του ξεπουλήματος της Πατρίδας μας.

Μα περισσότερο της κρίσης των ηθικών Αξιών, των Ιδανικών και των Οραμάτων, τα οποία σκιάζονται κάτω από τους οικονομικούς δείκτες.

Σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα διαφορετικό εχθρό, μια διαφορετική μορφή πολέμου, όμως πρέπει να πολεμήσουμε και θα πολεμήσουμε, πρέπει να αγωνισθούμε και θα αγωνισθούμε.

Γι  αυτόν τον πόλεμο για αυτό τον αγώνα, χρειαζόμαστε όπλα και εφόδια και έχουμε την Πίστη μας, την αγάπη μας στην ΕΛΛΑΔΑ, την Ελευθερία, την Οικογένεια, τα Ιδανικά μας. Έχουμε τα παραδείγματα μας.

Τούτα τα χώματα που πατούμε σήμερα εμείς, έχουν  ποτιστεί με αίμα από άλλους, που βάδισαν στους δικούς τους δύσκολους καιρούς και νίκησαν. Και θα βγούμε και εμείς νικητές από αυτό τον πόλεμο και  αυτή τη μάχη.

Ολοκληρώνοντας θα κλείσω με τα λόγια του Ανδρέα Κάλβου

«Είναι γλυκύς ο θάνατος μόνον όταν πεθαίνουμε για την Πατρίδα.»

Και μ΄ ένα δίστιχο το οποίο αφιερώνω σε αυτούς που βάδισαν και πολέμησαν σε αυτό το τόπο, έχυσαν το αίμα τους και έσπειραν τα σιτοχώραφα του ΚΙΛΚΙΣ με τα κορμιά τους και άνθισε η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ σ  αυτόν  τον μαρτυρικό ακριτικό τόπο.

«ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ»

Ήρωες των Βαλκανικών μαχών

Σας έχουμε στη καρδιά μας

Κι΄ ας είστε 100 ετών

Είστε τα πρότυπά μας.

Αφήσατε συγγενείς γυναίκες και παιδιά

Πολεμήσατε  σαν μια γροθιά

Και πέσατε Ηρωικά

Στη μάχη Κιλκίς και Λαχανά.

(Μαυρογόνατος Ευάγγελος Κιλκίς 2013)

———————

 «ΑΙΩΝΙΑ ΣΑΣ Η ΜΝΗΜΗ »

                                                                                      Έγραψε

                                                                        Ο Ευάγγελος Μαυρογόνατος

                                                          Απόστρατος Αξιωματικός του Στρατού Ξηράς