Γράφει: Πέτρος Θεοχαρίδης
  
Λευκωσία: Η Κυβέρνηση προχώρησε την περασμένη εβδομάδα στην έγκριση πακέτου σημαντικών νομοσχεδίων με τροποποιήσεις που αφορούν στο νομικό πλαίσιο για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου αλλά και τον καθορισμό της Αιγιαλίτιδας Ζώνης όπως και την Υφαλοκρηπίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, για εκσυγχρονισμό και κάλυψη κενών και αδυναμιών με βάση τη μέχρι τώρα εμπειρία.
Σύμφωνα με το επίσημο σκεπτικό, σκοπός είναι «η αποτελεσματικότερη προστασία των δικαιωμάτων και δικαιοδοσιών της Κυπριακής Δημοκρατίας, ειδικά υπό το φως των εξελίξεων στον τομέα των υδρογονανθράκων και της αύξησης των εταιρειών οι οποίες δραστηριοποιούνται στις ζώνες αυτές».
Με τις αλλαγές στις νομικές ρυθμίσεις για την ΑΟΖ τροποποιούνται οι προβλέψεις που αφορούν στην υφαλοκρηπίδα, έτσι ώστε να συνάδουν με τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Επίσης, επιχειρείται ταυτόχρονα η ενοποίηση της νομοθεσίας αναφορικά με την ΑΟΖ και την Υφαλοκρηπίδα. Να σημειωθεί ότι εκσυγχρονίζεται και η νομοθεσία για τα χωρικά ύδατα, που πλέον μετατρέπεται -για νομικούς και όχι μόνο λόγους- σε Αιγιαλίτιδα Ζώνη.
Η ενοποίηση κρίθηκε αναγκαία λαμβάνοντας υπόψη ότι τα όρια των δύο ζωνών, κατ’ αρχήν, συμπίπτουν όσον αφορά την Κύπρο. Όπως επεξηγείται, αυτό ισχύει επειδή οι αποστάσεις ανάμεσα στις αντικείμενες ακτές των παρακτίων κρατών στη Μεσόγειο είναι μικρότερες των 400 ναυτικών μιλίων  και τα σχετικά κυριαρχικά δικαιώματα και οι δικαιοδοσίες του παράκτιου κράτους ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό στις δύο αυτές ζώνες.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι με το νομοσχέδιο καθορίζεται ότι με γειτονικές χώρες με τις οποίες η Κύπρος δεν έχει συμφωνία οριοθέτησης (π.χ. Συρία, Τουρκία, Ελλάδα), τα όρια της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατία είναι η μέση γραμμή ή η ίση απόσταση από τις εκατέρωθεν γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το πλάτος της χωρικής θάλασσας, ενώ τα όρια της Υφαλοκρηπίδας, εκτός αν συμφωνηθεί διαφορετικά μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και άλλου κράτους, είναι τα ίδια με τα όρια της ΑΟΖ.
Το νομοσχέδιο αναθέτει, επίσης, αρμοδιότητες για έκδοση αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, ζώντων ή μη, που βρίσκονται στην ΑΟΖ και την Υφαλοκρηπίδα, καθώς και πόντισης υποθαλάσσιων καλωδίων αλλά και αγωγών (π.χ. φυσικού αερίου), λειτουργώντας έτσι ως νόμος-πλαίσιο. Η αδειοδότηση για έρευνα ή εκμετάλλευση ζώντων πόρων ανατίθεται στον υπουργό Γεωργίας, ενώ για μη ζώντες πόρους στον υπουργό Ενέργειας.
Σύμφωνα με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, είναι απαραίτητη η σύμφωνη γνώμη όλων των συναρμόδιων υπουργών για τη λήψη απόφασης από τον κατά περίπτωση αρμόδιο υπουργό. Έτσι θα λαμβάνονται υπόψη όχι μόνο οικονομικής φύσεως παράγοντες αλλά και πολιτικοί, εθνικής ασφάλειας και άμυνας, προστασίας του περιβάλλοντος, ασφάλειας της ναυσιπλοΐας και των υφισταμένων καλωδίων ή αγωγών.
Προνοείται επίσης ειδική δικαιοδοσία σε σχέση με τις ζώνες ασφαλείας που κηρύσσονται στην ΑΟΖ και την Υφαλοκρηπίδα (την έκταση την καθορίζει ο υπουργός Συγκοινωνιών), καθώς επίσης πολιτική και ποινική δικαιοδοσία του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας και του Κακουργιοδικείου για οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη γίνει πάνω σε εγκατάσταση, κατασκεύασμα ή τεχνητή νήσο που βρίσκεται στην ΑΟΖ και την Υφαλοκρηπίδα.
Ακόμα καθορίζονται σειρά ποινών και προστίμων για παραβάσεις, που να σημειωθεί ότι σε ορισμένες σοβαρές παραβιάσεις της νομοθεσίας -όπως π.χ σεισμογραφικές έρευνες χωρίς άδεια της Δημοκρατίας- φτάνουν σε δύο εκατ. ευρώ. 
Πέτρος Θεοχαρίδης