Η τεχνική του Papier mache

της Άντα Αναστασιάδη

τεχνικού χειροποίητου κοσμήματος-μικρογλυπτικής

Ο μετασχηματισμός του χαρτιού σε ένα χρηστικό αντικείμενο, είναι μια δημιουργία Papier mache. Η κατασκευή, η οποία εξαρτάται από το είδος ποικιλίας του χαρτιού, διαφέρει αναλόγως από το χρόνο που θέλουμε να διαθέσουμε, από το βάρος, τον όγκο και την αντοχή του χαρτιού. Έχουμε τη δυνατότητα να φτιάξουμε κάτι πολύ απλό, για να γεμίσουμε δημιουργικά το χρόνο μας, όπως ένα βάζο, μια μάσκα ή μια μαριονέττα, μια δημιουργία που αφορά τους πολλούς. Όμως ο χαρτοπολτός στα χέρια ενός καλλιτέχνη υπηρετεί την ψυχή του και μετουσιώνεται σε αντικείμενο τέχνης. Το χαρτί τότε απλά είναι το υλικό, το μέσο που διαλέγει για να εκφραστεί.

Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές εφαρμογές για αυτό το είδος τέχνης, ή δημιουργίας. Υπάρχει λόγος και αντίλογος για αυτήν. Άλλοι απαξιούν. Άλλοι τη θεωρούν εκπληκτική. Ίσως αυτό οφείλεται  στην ευτέλεια των υλικών, κόλλας και χαρτί εφημερίδας.

Το χαρτί παίρνει άλλη μορφή με τους παρακάτω τρόπους.

Α) Ο δημιουργός μετατρέπει το χαρτί σε πολτό και δουλεύοντας το με τη βοήθεια ειδικής κόλλας κι άλλων συστατικών, του δίνει ζωή, μορφή και σχήμα. Μοιάζει με τον γλύπτη, που δουλεύει το έργο του πρώτα στον πηλό για να του δώσει το τελικό σχήμα. Κάθε δημιουργός έχει τις δικές του αναλογίες τότε και τεχνικές. Τα στάδια του ξεκινούν με το προσχέδιο, την κατασκευή συρμάτινου σκελετού που θα συγκρατήσει το σχήμα και τη μορφή, το ντύσιμο του με χαρτοπολτό. Μετά το στέγνωμα ακολουθεί το στοκάρισμα και το βάψιμο της επιφάνειας.

Β) Οποιοσδήποτε θέλει να καλύψει δημιουργικά το χρόνο του μπορεί να ασχοληθεί, αφού το αποτέλεσμα εξαρτάται από τη δεξιοτεχνία τη διάθεση και το χρόνο που θα διαθέσει. Τώρα, το χαρτί κόβεται σε λωρίδες διαμορφώνεται και επικαλύπτει την εξωτερική επιφάνεια του μοντέλου, που έχουμε ήδη αγοράσει από το εμπόριο, μια μάσκα, ή έχουμε πλάσει με την πάστα.

Γ) Για τη δημιουργία μιας ελαφριάς κατασκευής τα στάδια λειτουργίας είναι:

     1. Δημιουργία πρωτότυπου με πάστα μοντελισμού.

     2. Με το διαχωριστικό υγρό (π.χ λάδι) το αλείφουμε προσεχτικά.

     3. Αποτύπωση του πρωτότυπου σε Velmix.

     4. Κατασκευή καλουπιού.

     5. Φινίρισμα εντυπώματος.

  6. Με λεπτές βρεγμένες στο νερό λωρίδες χαρτιού, καλύπτουμε το εντύπωμα, δημιουργώντας την 1η στρώση.

  7. Φτιάχνουμε κόλλα και εμποτίζοντας τις λωρίδες πάνω από την 1η στρώση, συνεχίζουμε διαδοχικά με τον ίδιο τρόπο άλλες 5 στρώσεις.

    8. Κάνουμε κρατήματα και το αφήνουμε να στεγνώσει. 

    9. Αν το καλούπι είναι διμερές συγκολλούμε τα δύο χάρτινα κομμάτια. 

   10. Ολοκληρώνουμε την εργασία με στοκάρισμα, βαφή και διακόσμηση.

Καλλιτεχνία με φαντασία και διάθεση. Η όλη αυτή τεχνική διαδικασία βοηθά κάποιον να δημιουργήσει ένα δικό του πρωτότυπο κατασκεύασμα. Σε αυτή του την προσπάθεια έρχεται σε επαφή με το σύνολο των καλών τεχνών, μαθαίνει τι νιώθει, έστω και στο ελάχιστο πως νιώθει αυτός που δημιουργεί. Αντιλαμβάνεται την προσπάθεια στο έργο του καλλιτέχνη. Γίνεται έτσι πιο σίγουρα ένα οργανικό μέλος της κοινωνικής ομάδας.

*Η Άντα Αναστασιάδη διδάσκει μικρογλυπτική και τεχνικές κατασκευές Papier Mache και κοσμήματος σε τμήμα της ΔΕΑΔΑΒ του Δήμου Αγ. Βαρβάρας

(Πρώτη δημοσίευση του άρθρου στο περιοδικό, πολιτιστική ΕΝΝΕΑΔΑ, τ. 15^ο, 2003)