Ἀναγράφω... - Γ. Κοντογιώργης - Η αναχρονιστική και αντιδραστική Δημοκρατία μας

Link to Ἀναγράφω...
Posted: 01 May 2012 06:49 AM PDT
Francis Bacon, «Μελέτη στο ποτρέτο του
 Ινοκέντιου I' από τον Βαλάθκεθ»
Γραφει ο  Γιώργος Κοντογιώργης
Δηλώνω εξαρχής ότι το σημερινό πολιτικό σύστημα είναι αναχρονιστικό και συνάμα αντιδραστικό. Είναι αναχρονιστικό, διότι ανάγεται στις διανοητικές επεξεργασίες και ανάγκες του 18ου αιώνα, όταν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες αγωνιούσαν να αποτινάξουν τη φεουδαρχία. Επομένως, δεν απαντά στα σημερινά προβλήματα, ούτε ανταποκρίνεται στις πραγματικές συνθήκες. Είναι αντιδραστικό, διότι χρησιμοποιείται ως όχημα για να εμποδιστεί η κοινωνία να χειραφετηθεί, να πάρει τη μοίρα της στα χέρια της, και κυρίως για να ποδηγετηθεί από τη διεθνή των αγορών. Από την άλλη, η νεοτερικότητα, από άγνοια αλλά και από βαθιά ολιγαρχική αφετηρία, επιχειρεί να το νομιμοποιήσει, διατεινόμενη ότι πέτυχε το θαύμα: ότι το σημερινό σύστημα είναι και αντιπροσωπευτικό και δημοκρατικό, τη στιγμή που δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο, και πάντως τα δύο αυτά συστήματα είναι ασύμβατα μεταξύ τους.

Τι είναι δημοκρατία;

Στη δημοκρατία το πολιτικό σύστημα ανήκει στην κοινωνία των πολιτών, η οποία έτσι γίνεται συστατικός θεσμός της πολιτείας, δήμος. Συγχρόνως, η κοινωνία των πολιτών κατέχει όλη την πολιτική αρμοδιότητα, αυτοκυβερνάται. Στον αντίποδα, στις μέρες μας, το πολιτικό σύστημα το κατέχει το κράτος, στο σύνολο του, και μαζί την πολιτική κυριαρχία. Η κοινωνία στη δημοκρατία είναι δήμος, σήμερα είναι ένας απλός (εξω-πολιτειακός) ιδιώτης [α.α.: δες και εδώ]. Η δημοκρατία διαφέρει, επίσης, από την αντιπροσώπευση. Και τις δύο αυτές πολιτείες η κοινωνία των πολιτών είναι δήμος, θεσμός/μέτοχος της πολιτείας. Όμως, στην αντιπροσώπευση κατέχει μόνο την ιδιότητα/τις αρμοδιότητες του εντολέα, ενώ οι αρμοδιότητες του εντολοδόχου ανήκουν στον φορέα της πολιτικής εξουσίας. Εξού και δεν γίνεται στην ίδια χώρα να συνυπάρξουν αντιπροσώπευση και δημοκρατία.

Γιατί επικαλούμαστε τη δημοκρατία;

Γιατί τόση εμμονή της εποχής μας να δηλώνει αυτάρεσκα ότι το σύστημά της είναι δημοκρατία, ενώ δεν είναι; Τι ανώτερο έχει η δημοκρατία από τα άλλα πολιτεύματα, ώστε θέλουμε να αισθανθούμε ή έστω να δείξουμε ότι το κατέχουμε; Θα αναφέρω δύο από τους κύριους λόγους. Ο ένας αφορά σ' αυτό που έρχεται να εμπραγματώσει η δημοκρατία. Την καθολική (ατομική, κοινωνική και πολιτική) ελευθερία. Ο σκοπός αυτός της δημοκρατίας σήμερα περνάει απαρατήρητος, διότι οι αξίες της εποχής μας περιορίζονται μόνο στην ατομική ελευθερία. Είμαστε έτοιμοι να ξεσηκωθούμε εάν μας περιορίσουν την ατομική μας διαθεσιμότητα, στην ιδιωτική μας ζωή, και ορισμένα κοινωνικοπολιτικά δικαιώματα. Όμως, κανείς δεν αισθάνεται μη ελεύθερος στο κοινωνικο-οικονομικό και πολιτικό πεδίο, όπου αποφασίζουν άλλοι, οι ιδιοκτήτες των αντίστοιχων συστημάτων (του οικονομικού και του πολιτικού), για τη ζωή του.

Ο άλλος λόγος, έχει να κάνει με τους συσχετισμούς δυνάμεων που διαμορφώνουν το περιβάλλον της ζωής μας.Εάν η κοινωνία σήμερα έχει περιέλθει σε μειονεκτική θέση, με αποτέλεσμα να χάνει και τα ολίγα που κατέκτησε τις προηγούμενες δεκαετίες με πολλούς αγώνες, οφείλεται στο γεγονός ότι η μεν ίδια βρίσκεται εκτός πολιτείας, η δε οικονομία (με τη μορφή της αγοράς) έχει κερδίσει μια συντριπτική υπεροχή ισχύος. Έτσι, η αγορά έθεσε σε ομηρία την πολιτική τάξη και δι' αυτής το κράτος και τις αποφάσεις του. Η σχετική ισορροπία μεταξύ κοινωνίας, κράτους και αγοράς, που είχε διαμορφωθεί στο παρελθόν, έχει ολοκληρωτικά ανατραπεί.