Τί είναι και πώς λειτουργεί το Ισλαμικό Κράτος

 Γραφειοκρατία εν ονόματι του Αλλάχ - Φορτηγά, εμβολιασμοί και δικαιώματα αλιείας

Η πρώτη μεγάλη νίκη επί του εδάφους: σουνίτες ισλαμιστές πανηγυρίζουν στους δρόμους της Μοσούλης, αμέσως μετά την κατάληψη της πόλης, καθοριστικό γεγονός που άνοιξε το δρόμο για την εγκαθίδρυση του Ισλαμικού Κράτους. Ηταν Ιούνιος του 2014.

Πριν από λίγες μέρες, σε χερσαία επιχείρηση στην Ανατολική Συρία, άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων των ΗΠΑ σκότωσαν τον Αμπού Σαγιάφ, ανώτατο αξιωματούχο του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) με επιτελικό ρόλο στην εποπτεία παράνομων δραστηριοτήτων της τρομοκρατικής οργάνωσης στους τομείς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.Όμως η επιχείρηση των Αμερικανών στην εμπόλεμη χώρα δεν στέφθηκε με πλήρη επιτυχία καθώς ο αρχικός τους στόχος ήταν να συλλάβουν και ανακρίνουν τον Αμπού Σαγιάφ για να κατανοήσουν καλύτερα τη δομή τον τρόπο δράσης της οργάνωσης η οποία πλέον ελέγχει τα μισά εδάφη της Συρίας και τουλάχιστον το 1/3 της ιρακινής επικράτειας, παρά τις αεροπορικές επιδρομές από τις δυνάμεις του υπό την ηγεσία των ΗΠΑ διεθνούς συνασπισμού.

Σε γενικές γραμμές, πάντως, είναι αρκετά ξεκάθαρο και τί είναι και πώς λειτουργεί το Ισλαμικό Κράτος.

Γραφειοκρατία εν ονόματι του Αλλάχ

Δεδηλωμένος στόχος του είναι η ίδρυση ενός «χαλιφάτου» και η επιβολή της Σαρίας, ήτοι του ισλαμικού νόμου, σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο. Σε αντίθεση με άλλες ισλαμιστικές οργανώσεις, το ΙΚ κατέχει εδάφη τα οποία αποπειράται να διοικήσει. Για τον λόγο αυτό έχει εγκαθιδρύσει στις περιοχές που ελέγχει ένα γραφειοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης το οποίο έχει πολλά κοινά σημεία με τα γραφειοκρατικές δομές ενός σύγχρονου κράτους.

Επικεφαλής, σήμερα, του ΙΚ είναι ο «χαλίφης» Αμπού Μπακρ αλ - Μπαγκντάντι υπό τον απόλυτο έλεγχο του οποίου λειτουργεί ένα δίκτυο γνωμοδοτικών συμβουλίων και διοικητικών κέντρων τα οποία φέρουν την ευθύνη για την ασφάλεια, τις μυστικές υπηρεσίες, την οικονομία, τις υπηρεσίες υγείας και ζητήματα νομικής φύσης.  

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Spiegel, αρχιτέκτονας του «χαλιφάτου», ήταν ο Χάτζι Μπακρ, ο οποίος κατέστρωσε μία λεπτομερή στρατηγική για την κατάληψη και τη διοίκηση πόλεων, μία στρατηγική πυλώνες της οποίας είναι η επιτήρηση και η κατασκοπεία. Δεν κατάφερε ωστόσο να δει την, μερική έστω, υλοποίηση των σχεδίων καθώς σκοτώθηκε στη Συρία τον Ιανουάριο του 2014, αρκετούς μήνες πριν από την ξαφνική άνοδο και την επέλαση του ΙΚ.

Φορτηγά, εμβολιασμοί και δικαιώματα αλιείας

Βασική, όμως, πηγή γνώσης για τη δομή της οργάνωσης και την ιεραρχία στο εσωτερικό της αποτελούν και διοικητικά έγγραφα του «χαλιφάτου» που είτε διέρρευσαν είτε κατασχέθηκαν και στα οποία γίνεται λόγος για τα δικαιώματα αλιείας, την υποχρέωση των οδηγών φορτηγών να μεταφέρουν τους μαχητές του ΙΚ, τις αυστηρές τιμωρίες που επισείει ο εμβολιασμός των παιδιών στις επαρχίες που τελούν υπό τον έλεγχο των τζιχαντιστών.

Σημαντικό ρόλο στο εσωτερικό της οργάνωσης διαδραματίζουν και τα ΜΜΕ, τη δύναμη των οποίων οι προπαγανδιστές της οργάνωσης εκμεταλλεύονται στο έπακρο είτε για να σπείρουν τον τρόμο - μέσω της δημοσιοποίησης βίντεο με αποκεφαλισμούς, σταυρώσεις και πυρπολήσεις «εχθρών» τους -  είτε για να διαφημίσουν το «χαλιφάτο» τους, παρουσιάζοντας, για παράδειγμα, τις προσφερόμενες υπηρεσίες υγείας στα νοσοκομεία που βρίσκονται στην επικράτειά του.

«Αναλώσιμα» τα ανώτερα στελέχη

Σημαντικό πρόβλημα για όλους όσοι προσπαθούν να κατανοήσουν τη δομή και τη λειτουργία του ΙΚ αποτελεί το γεγονός ότι στις τάξεις του επικρατεί συνήθως ομοφωνία απόψεων με αποτέλεσμα να μην σημειώνονται συχνά διαρροές. Το τοπίο όμως είναι θολό  και όσον αφορά τα ανώτερα στελέχη της οργάνωσης και το ρόλο που διαδραματίζουν. Ενδεχομένως γιατί «αυτοί οι άνθρωποι είναι αναλώσιμοι», όπως εξηγεί o Αϊμέν αλ Ταμίνι, συνεργάτης του ιδρύματος μελετών Middle East Forum που εδρεύει στις ΗΠΑ.

ΒΗΜΑ