Το στοίχημα της Ρωσίας στην Ουκρανία-Κριμαία με φόντο και τη Μεσόγειο

Ρωσία: Νικητής και ηττημένος

του Σάββα Καλεντερίδη

Ήταν τα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που η Σοβιετική Ένωση, παρότι είχε χάσει το ένα πέμπτο του πληθυσμού της στις επικές μάχες εναντίον των μεραρχιών του Χίτλερ και ως συνέπεια της συμμετοχής της στον πόλεμο, κυρίως λόγω της υπεροχής του πολεμικού υλικού που χρησιμοποιούσε και των γρήγορων αντανακλαστικών της, κατελάμβανε τις Βαλτικές χώρες, την Πολωνία, την Ανατολική Γερμανία, την Ουγγαρία και την Τσεχοσλοβακία, ενώ εγκαθιστούσε τη δική της επιρροή και στα Βαλκάνια, πλην Ελλάδος, με την Αυστρία να παραμένει ουδέτερη χώρα, κοινή συναινέσει.

Ήταν η πρώτη φορά που ο ρωσικός παράγοντας έφθανε στην καρδιά της Ευρώπης, ένα άπιαστο όνειρο του Μεγάλου Πέτρου, που έμελλε να το πραγματοποιήσει ένας Γεωργιανός, ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν. 

Από την επόμενη Διάσκεψης του Πότσδαμ, που ολοκληρώθηκε στις 2 Αυγούστου 1945, άρχισε ο σχεδιασμός από πλευράς της Δύσης για την απώθηση του ρωσικού παράγοντα προς τα ανατολικά, μακριά από τις θερμές θάλασσες και όσο πιο κοντά στα Ουράλια όρη. Αυτός ήταν ο στρατηγικός σχεδιασμός της Δύσης.

Στα πλαίσια αυτού του σχεδιασμού οι ...αρμόδιες υπηρεσίες της Δύσης έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να ξεσπάσουν τα γεγονότα στην Ουγγαρία, το 1956, στην Πράγα της Τσεχοσλοβακίας, το 1968, στην Πολωνία, τη δεκαετία του 1980, με τη δράση του συνδικάτου Αλληλεγγύη, για να ακολουθήσει η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και η διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Στη συνέχεια ακολούθησε η επανένωση της Γερμανίας, η απώθηση του ρωσικού παράγοντα από τις Βαλτικές χώρες, την Πολωνία, την Ουγγαρία, την Τσεχοσλοβακία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, οι οποίες με τη σειρά προσχώρησαν στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.

Η απώθηση από αυτές τις περιφερειακές χώρες ολοκληρώθηκε με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, την αποδυνάμωση της Σερβίας, που είναι ο στενότερος σύμμαχος της Ρωσίας στην περιοχή και την ανεξαρτητοποίηση του Μαυροβουνίου από την Ομοσπονδία Σερβίας-Μαυροβουνίου, που απέκοψε την πρόσβαση της Σερβίας στη θάλασσα της Αδριατικής.

Για να ολοκληρωθεί στο σχέδιο της Δύσης, θα έπρεπε να στραφούν προς την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ η Γεωργία και η Ουκρανία. Στη Γεωργία το εγχείρημα έμεινε ημιτελές, αφού η χώρα έχασε το 20% του εδάφους της, βλέποντας την Αμπχαζία και τη Νότιο Οσετία να  αποσκιρτούν και να ανεξαρτητοποιούνται, με την ενεργό υποστήριξη της Μόσχας.

Όσον αφορά την Ουκρανία, επιχειρήθηκε η απόσπασή της από την "αγκαλιά" της Ρωσίας με την λεγόμενη "Πορτοκαλί Επανάσταση", το 2004, όταν ο Γιούσενκο πήρε τα σκήπτρα της εξουσίας, επιχειρώντας να προσανατολίσει τη χώρα προς τη Δύση. Η άνοδος στην εξουσία του Γιανουκόβιτς, το 2010, αφού είχε προηγηθεί ένα διάλειμμα με την Γιούλια Τιμοσένκο, έβαλε φρένο στη διολίσθηση της χώρας προς τη Δύση, για να έλθει στο προσκήνιο το Νοέμβριο του 2013 η άρνηση του ρωσόφιλου προέδρου της χώρας να υπογράψει μια συμφωνία ένταξης στην ΕΕ, που οδήγησε στους δρόμους χιλιάδες φιλο-ευρωπαίους  αντιπολιτευόμενους, οι διαδηλώσεις των οποίων οδήγησαν στην ανατροπή Γιανουκόβιτς.

Ενώ, όμως, οι δυνάμεις που επικράτησαν είναι φανερό ότι προετοιμάζονται με γοργούς ρυθμούς να οδηγήσουν την Ουκρανία στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, για άλλη μια φορά η Ρωσία το 2014, όπως το 1945, δρα πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά από τη Δύση. 
Με αντανακλαστικά ομολογουμένως μιας καλά οργανωμένης χώρας, η Ρωσία διαχειρίστηκε σωστά το ζήτημα σε πολιτικό, επικοινωνιακό και στρατιωτικό επίπεδο και κατάφερε να ελέγξει την κατάσταση στην Κριμαία, ενώ παραμένει ερωτηματικό αν θα καταφέρει να πράξει το ίδιο στις περιφέρειες Χαρκόβ, Λουγάνσκ, Ντονιέτσκ, Ντιπροπετρόβσκ, Ζαπορίσνια, Χερσώνος, Νικολάγιεφ και Οδησσού. Για να μην ανατρέχουν οι αναγνώστες μας στους χάρτες, να πούμε ότι πρόκειται για τις ανατολικές και νότιες περιφέρειες, που έχουν δυο χαρακτηριστικά στρατηγικής σημασίας. Αφ' ενός μεν σ' αυτές βρίσκεται σχεδόν το σύνολο της βαριάς βιομηχανίας της χώρας και αφ' ετέρου, αποκόπτουν την δυτικόφιλη Ουκρανία από τη θάλασσα, ενώ δίνουν απ' ευθείας πρόσβαση στη Ρωσία στον θύλακο της Υπερδνειστερίας, μια αυτονομημένη περιοχή της Μολδαβίας.

Το παιχνίδι είναι μεγάλο και θα χαρακτηρίζαμε τα γεγονότα της Ουκρανίας κοσμοϊστορικά. Ασφαλώς η ανατροπή του Γιανουκόβιτς αποτελεί μια στρατηγική ήττα για τη Μόσχα. Σε περίπτωση που όμως ο Πούτιν κατορθώσει να ελέγξει την ανατολική και τη νότιο Ουκρανία και αποκόψει την υπόλοιπη χώρα από τη θάλασσα, τότε θα μιλάμε για μια μεγάλη ανατροπή των ισορροπιών στον Εύξεινο Πόντο ΚΑΙ εις βάρος της Τουρκίας, που θα καταστήσει βιώσιμο και το σχέδιο της Ρωσίας για παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία.

Είπαμε, το παιχνίδι είναι μεγάλο, Big Game που λέμε, και εκτός της Αν. Μεσογείου, σχετίζεται ΚΑΙ με την ακύρωση του South Stream.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "δημοκρατία"