Απειλείται η Γη από επιστημονικό «αυτογκόλ»;

Διάσημος αστροφυσικός φοβάται ότι οι σούπερ επιταχυντέςπου κατασκευάζονται μπορεί να δημιουργήσουν «μαύρες τρύπες»που θα μας… καταπιούν!

Είναι πιθανό να δημιουργηθούν μαύρες τρύπες μέσα σε επιταχυντές; Οι ειδικοί ερίζουν για αυτό το ενδεχόμενο και τις πιθανές συνέπειες του

Λαΐνας Θοδωρής 

Ολα ξεκίνησαν όταν έγινε γνωστό ότι ξεκινά η κατασκευή του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN. Ανάμεσα στις μεγάλες προσδοκίες και τις ελπίδες της επιστημονικής κοινότητας για τη λειτουργία του επιταχυντή υπήρξαν και κάποιες μεμονωμένες φωνές που δήλωναν ανησυχία. Κάποιοι ειδικοί ανέφεραν ότι από τη βίαιη σύγκρουση σωματιδίων μέσα σε τέτοιους επιταχυντές είναι θεωρητικά δυνατόν να δημιουργηθούν «μαύρες τρύπες».
Η απάντηση των συναδέλφων τους ήταν πως, ακόμη και στην (απίθανη) περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο, οι «μαύρες τρύπες» που θα δημιουργούνταν θα ήταν μικροσκοπικές, η διάρκεια ζωής τους θα ήταν λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου και θα εξαφανίζονταν προτού προλάβουν να... καταπιούν τον πλανήτη.

Η «συνταγή»

Οι «μαύρες τρύπες» δημιουργούνται συνήθως όταν ένα ογκώδες αλλά γερασμένο άστρο καταρρέει υπό το ίδιο του το βάρος. Αυτό που απομένει είναι ένα σημείο στον χώρο όπου η πυκνότητα της ύλης είναι άπειρη. Και αυτή η υπερσυγκέντρωση ύλης δημιουργεί ένα βαρυτικό πεδίο τόσο ισχυρό ώστε τίποτα, ακόμη και το φως, να μην μπορεί να δραπετεύσει από τη θανάσιμη έλξη του.

Με βάση τη θεωρία του Αϊνστάιν για την ισοδυναμία μάζας και ενέργειας, θα μπορούσε θεωρητικώς να δημιουργηθεί στο εργαστήριο μια «μαύρη τρύπα» χρησιμοποιώντας όχι βέβαια μάζα αλλά ενέργεια. Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να συμβεί κατά την πρόσκρουση σωματιδίων που έχουν μεν αμελητέο βάρος αλλά κινούνται με μεγάλη ταχύτητα και έχουν επομένως υψηλή κινητική ενέργεια. Νεότερες μελέτες έδειξαν ότι η ενέργεια που απαιτείται για τη γέννηση των λεγομένων μίνι μελανών οπών είναι μικρότερη από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Παραμένει όμως όχι απλά υψηλή αλλά απλησίαστη για τα δεδομένα του LHC ή κάποιου άλλου από τους υπάρχοντες επιταχυντές.

Η «παράξενη» απειλή

Η ανακοίνωση των επιτελών του επιταχυντή Realistic Heavy Ion Collider στο Εθνικό Εργαστήριο Brookhaven στις ΗΠΑ ότι θα κάνουν μια μεγάλη αναβάθμιση σε αυτόν προκάλεσε την αντίδραση του διάσημου βρετανού αστρονόμου Μάρτιν Ρις, ο οποίος επανέφερε στο προσκήνιο τα καταστροφολογικά σενάρια. Ο Ρις υποστηρίζει ότι η αναβάθμιση του επιταχυντή και τα πειράματα που έχουν σχεδιαστεί να γίνουν με αυτόν είναι πιθανόν να δημιουργήσουν μίνι «μαύρες τρύπες» και «εξωτικά» υποατομικά σωματίδια όπως το «strangelet». Πρόκειται για ένα υποθετικό μικροσκοπικό σωματίδιο «παράξενης ύλης» το οποίο περιέχει σχεδόν ίσο αριθμό διαφόρων ειδών κουάρκ. Το σωματίδιο έχει λάβει την ελληνική ονομασία παραδοξόνιο. Σύμφωνα με τον Ρις, η δημιουργία παραδοξονίων είναι πιθανόν να μετατρέψει τη Γη σε μια αδρανή υπέρπυκνη σφαίρα με διάμετρο μόλις 100 μέτρων. Αλλοι θιασώτες της ίδιας θεωρίας υποστηρίζουν ότι τα παραδοξόνια δεν θα κάνουν τη Γη υπέρπυκνη σφαίρα αλλά θα μετατρέψουν τα πάντα σε αυτήν σε κάποιο «παράξενο» είδος ύλης, με τελικό αποτέλεσμα να καταστραφεί ο πλανήτης μας. Ακόμη και αν δεχθούμε ότι το παραδοξόνιο μπορεί να καταστρέψει τελικά τη Γη, το... παράδοξο είναι ότι εκείνοι που προέβλεψαν κάτι τέτοιο δεν θα προλάβουν να δικαιωθούν αφού θα τους έχει «καταπιεί» η προφητεία τους.

ΒΗΜΑ