"Κουράγιο Πηνελόπη»

« Η αλήθεια δεν έχει ειδικό χρόνο δικό της, η ώρα της αλήθειας είναι τώρα-πάντα»  Άλμπερτ Σβάιτσερ

Διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το νέο βιβλίο του συμπατριώτη μας λογοτέχνη κ. Άντη Ροδίτη «Κουράγιο Πηνελόπη»  και τον συγχαίρω πραγμ

ατικά για την απόφασή του να ερευνήσει τα αμερικανικά αρχεία και να  εκδώσει,  καλύπτοντας την πλέον σημαντική θα έλεγα περίοδο της Κυπριακής Ιστορίας  - 1964 - μετά την ζυριχική  ανεξαρτησία του 1960, το τόσο σημαντικό αυτό βιβλίο. Πάντοτε υποστήριζα ότι τα αμερικανικά έγγραφα πρέπει να μελετώνται σε συνδυασμό με τα βρετανικά.  Και η εργασία του κ. Ροδίτη έκανε ακριβώς το απαιτούμενο και παρέδωσε μια ιστορική πλέον  παρακαταθήκη που οφείλουν οι ιστορικοί, ακαδημαικοί, φοιτητές και πολιτικοί να αξιολογήσουν. Να μελετήσουν, όμως  απελευθερωμένοι από τυχόν κομματικές παρωπίδες, και να αναθεωρήσουν,  να διορθώσουν ιστορικές ανακρίβειες στη πρόσφατη Κυπριακή Ιστορία για την συγκεκριμένη περίοδο. 

Μια περίοδο όπου η αλήθεια των γεγονότων αφέθηκε εγκληματικά να παραμένει φυλακισμένη με μαύρη  φερετζέ, λόγω κομματικο-πολιτικών συμφερόντων δικών μας και ξένων. Με αποτέλεσμα να περνούν ανενόχλητες η τουρκική εκδοχή,  η εκδοχή κάποιων επιτήδειων Βρετανών και εκείνη που συνέφερε στο ΑΚΕΛ και τη Μόσχα, άνευ τεκμηρίωσης αλλά της μετρητοίς, δίχως κανένα επίσημο αντίλογο. (Ακριβώς όπως γίνεται δυστυχώς και με τα γεγονότα του 1974...).

Καταποντίζεται ένα ψέμα 49 χρόνων!

Το 1964 μετά την τουρκική απόπειρα πραξικοπήματος με σκοπό την διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και την εγκαθίδρυση δύο ξεχωριστών ομόσπονδων κρατών, ξεσπάθωσαν οι «πατριωτικές δυνάμεις» στο νησί ότι τάχα το ΝΑΤΟ και οι Αμερικανοί είχαν σχέδιο Νατοποίησηςτης Κύπρου και θα κατέβαζαν μια δύναμη των 10,000 στρατιωτών!  Μια λανθασμένη και καθόλου τεκμηριωμένη «ιστορική» θέση,  που ποτέ δεν αλήθευε.

Στην  πραγματικότητα,  οι Αμερικανοί κανένα ενδιαφέρον είχαν για ανάμιξη στο Κυπριακό και ήσαν οι Βρετανοί που τους προσέγγισαν και τους πίεσαν να εμπλακούν για να μην φαίνονται οι ίδιοι και τα φιλοτουρκικά τους σχέδια. 

Την πραγματικότητα αυτή μας την  φανέρωσαν τα βρετανικά έγγραφα (κάλυψα το θέμα στο βιβλίο μου «Διζωνική Εκτέλεση της Κυπριακής Δημοκρατίας 1955-2011»). ΄Ομως, ο κ. Άντης Ροδίτης προχώρησε με την δική του έρευνα μέσω των αμερικανών αποδεσμευμένων εγγράφων και επιβεβαίωσε την ιστορική αυτή αλήθεια και όχι μόνο.  Εμβάθυνε στο θέμα με στοιχεία αδιαμφισβήτητα γιατί τα έγγραφα που χρησιμοποίησε είναι πρωτογενή όπως και τα βρετανικά και όχι από τη τάδε πηγή ή την άλλη.

Επισημαίνω την ιστορική,  διαχρονικής σημασίας δήλωση,  του Άγγλου πρωθυπουργού Σερ ΄Αλεκ Χιούμ  - σελίδες 69/70 «Κουράγιο Πηνελόπη» - σε αγγλοαμερικανική σύσκεψη που έγινε στο Λευκό Οίκο στις 14 Φεβρουαρίου 1964,  (ως βέβαια γνώστης των διχοτομικών σχεδίων από πρώτο χέρι) : «Ο Σερ ΄Αλεκ είπε πως αν ο τουρκικός στρατός εισέβαλλε στο νησί, η Βρετανία θα τον καλούσε να σταματήσει σε μιά ορισμένη γραμμή, αλλά οι δυνάμεις της δεν θα πολεμούσαν εναντίον ενός νατοικού συμμάχου...».  ( Η υπογράμμιση δική μου). Ο ίδιος  ήταν που τον Δεκέμβριο του 1963 έστειλε οδηγία στον υπουργό Κοινοπολιτείας που βρισκόταν στη Λευκωσία να έχει υπόψη του ότι «δεν έχουμε πρόθεση να χρησιμοποιήσουμε τις δυνάμεις μας έστω και αν οι Τούρκοι εισβάλουν...».

΄Οπως  ακριβώς κατά γράμμα έκαναν το 1974.  Η γραμμή δε που εννοούσε , δεν ήταν άλλη από την γραμμή Αττίλα του 1974. Την επιβεβαιώνουν χάρτες στα βρετανικά αρχεία... (Η ίδια γραμμή σε χάρτη «Κίσσιγκερ» του 1974 - έρευνα συνάδελφου Μιχάλη Ιγνατίου).

Το βιβλίο «Κουράγιο Πηνελόπη»  ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου για την ιστορική αλήθεια των διαπραγματεύσεων το 1964 με την ανάμιξη των Αμερικανών στο Κυπριακό και κυρίως το έντονο παρασκήνιο πάρε-δώσε μεταξύ  20-25 Αυγούστου 1964. Όταν κορυφώθηκαν οι αμερικανικές προσπάθειες (με τους φόβους των περί κουβανοποίησης της Κύπρου λόγω των  αυξανόμενων δοσοληψιών της κυπριακής κυβέρνησης με την Μόσχα) και αποφάσισαν πλέον ότι η μόνη σωστή λύση για το Κυπριακό, με τη βοήθεια του Γεώργιου Παπανδρέου, ήταν η  'Ενωση δίχως όρους΄ . Αγνοώντας για τις πιθανές τουρκικές αντιδράσεις. Θα άφηναν την διαπραγμάτευση των ωφελημάτων προς την Τουρκία για συζήτηση και ολοκλήρωση μετά την επιβολή της Ένωσης.

Δυστυχώς, όμως, οι Βρετανοί που παρακολουθούσαν στενά την όλη διαδικασία, με στήριγμα τη γνώση τους ότι ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΔΕΝ ήθελε την Ένωση με την Ελλάδα, τους τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια την τελευταία στιγμή...Το βιβλίο εξηγεί με λεπτομέρειες τα γεγονότα των ημερών εκείνων και τεκμηριώνει με πληθώρα επισήμων εγγράφων.

Σίγουρα τα πράγμα θα ήσαν πολύ πιο εύκολα για την ελληνική κυβέρνηση και την Ουάσιγκτον να επιβάλουν την Ένωση δίχως όρους. Το πως θα ξεμπέρδευαν βέβαια με τους Βρετανούς και Τούρκους, αυτό θα ήταν δικό τους θέμα να αντιμετωπίσουν εφόσον η Ελλάδα θα αποχωρούσε πια  από τις Συμφωνίες Ζυρίχης κτλ. ΄Ομως στην περίπτωση ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είναι σίγουρο ότι ΔΕΝ ΗΘΕΛΕ την Ένωση. Και οι Βρετανοί χρησιμοποίησαν εκείνο το στοιχείο στην αντιμετώπιση των αμερικανικών ενεργειών υπέρ των Τούρκων εφόσον είχαν υπόψη και τις μυστικές συμφωνίες που είχαν ήδη κάνει  με την Τουρκία...

Κλείνω με ένα απόσπασμα από έκθεση του Σερ Ντέιβιντ Χάντ, Βρετανού Υπ. Αρμοστού στην Κύπρο μεταξύ 1965-1967, και ο οποίος υποστήριζε την ΄Ενωση και το έλεγε στους ανώτερούς του στο Φόρειν ΄Οφις  έστω και αν διαφωνούσε με τη πολιτική τους:

«... Επιπρόσθετα με τη θέση που διατηρώ ότι ο Μακάριος είναι εναντίον της Ενώσεως,  παίρνω επίσης την ελευθερία να δηλώσω ότι η Ένωση είναι καλό πράγμα για τη Βρετανία. Εξάλλου έχει εξηγηθεί και από τον προκάτοχό μου... Εν συντομία θα ήθελα να πώ ότι εμείς δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα αντιθέτως θα κερδίσουμε. Αυτό είναι συγκεκριμένα και το κύριο αντικείμενο συζητήσεων για την Ένωση με την  πραγματική της έννοια (ατόφια Ένωση). ΄Οτι δηλαδή είναι η μόνη σταθερή λύση εφόσον όλες οι άλλες κινδυνεύουν να τορπιλιστούν από τους υποστηρικτές της Ένωσης...».

Αλοίμονο όμως, κτυπούσε του κουφού την πόρτα και το γνώριζε... 

Φανούλα Αργυρού

Ερευνήτρια/συγγραφέας

Λονδίνο  4.8.2013