Ματίς: έκρηξη χρωμάτων και ευτυχίας

 

O Mατίς δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις. Είναι ένας από τους σημαντικότερους εικαστικούς όλων των εποχών. Το Παρίσι και το Κέντρο Πομπιντού γιορτάζουν τα 150 χρόνια από τη γέννησή του.

Παραλίες με κόκκινη άμμο, τοπία λουσμένα στο φως, πολύχρωμα πορτραίτα, άνδρες και γυναίκες που χορεύουν. Με λίγα λόγια οι πίνακες του Ματίς αποτυπώνουν την joie de vivre, τη χαρά της ζωής και συγχρόνως έναν απαράμιλλο δυναμισμό. Φέτος συμπληρώνονται 150 χρόνια από τη γέννησή του και το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι παρουσιάζει 200 έργα του. Εν καιρώ πανδημίας ειδικά οι πίνακες του Ματίς είναι ένα χάρμα οφθαλμών, μια έκρηξη χρωμάτων και ευτυχίας, όπως γράφουν γαλλικά μέσα για τη νέα έκθεση.

Νεκρή φύση με μπλε τραπεζομάντηλο, Λάδι σε μουσαμά (Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη)

Ο Ματίς προκάλεσε αίσθηση ήδη με τα πρώτα του έργα και ειδικότερα το1899 με μια σειρά νεκρές φύσεις με έντονα χρώματα. Ήταν πολυσχιδής και πειραματιζόταν μέχρι τέλους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα βιτρώ που είχε φιλοτεχνήσει για το παρεκκλήσι Chapelle du Rosaire de Vence στη νότια Γαλλία στα τέλη της σκοτεινής δεκαετίας του ’40.

Σύμφωνα με την επιμελήτρια της έκθεσης η επέτειος των 150 χρόνων από τη γέννηση του Ματίς είναι μια καλή ευκαιρία για μια νέα ματιά στο έργο του Γάλλου ζωγράφου. Η αναδρομική έκθεση φέρει τον τίτλο «Matisse, comme un roman» (Ματίς, σαν μυθιστόρημα). Μια έμμεση αναφορά στο δίτομο μυθιστόρημα του Λουί Αραγκόν για τον Ματίς που δημοσιεύθηκε το 1971. Εκεί σε πάνω από 800 σελίδες ο Αραγκόν αναλύει τα έργα, την τεχνοτροπία και την εικαστική φιλοσοφία του Ματίς.

Μόνη απάντηση στη φρίκη το φως

To τελευταίο φωτογραφικό πορτραίτο του Ματίς στη Νίκαια λίγο πριν πεθάνει

Ο Ανρί Ματίς γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου του 1869 στη βόρεια Γαλλία, στην επαρχιακή πόλη Λε Κατώ-Καμπρεζί και πέθανε το 1954 σε ηλικία 84 ετών στη Νίκαια, στην αγαπημένη του Κυανή Ακτή. Άφησε πίσω του ένα τεράστιο έργο, που τον κατατάσσει στους βασικότερους εκπροσώπους του μοντερνισμού αλλά και του φωβισμού. Η τάση του για μείωση των γραμμών στα έργα του τον οδήγησε στην αφηρημένη ζωγραφική, την οποία και επηρέασε έντονα. Χάρη στα έντονα χρώματα που επέλεγε, ο Λουί Αραγκόν τον είχε χαρακτηρίσει ως ζωγράφο της «αιώνιας ελπίδας». Η αισιοδοξία που τον διακατείχε έμοιαζε με δώρο στο νοσηρό κόσμο της εποχής του.

Κι όλα αυτά ενώ η προσωπική του ζωή ήταν δύσκολη. Νόσησε το 1941 από καρκίνο, έμεινε για χρόνια κλινήρης και σε αναπηρική καρέκλα, η αντιστασιακή σύζυγός του και η κόρη τους εκτοπίστηκαν από την Γκεστάπο. Τα χτυπήματα της μοίρας ήταν πολλά, αλλά τίποτα δεν σκίασε τους πίνακές του. «Τα άσχημα προτιμούσα να τα κρατάω για μένα. Μέσα από τους πίνακές μου ήθελα να ζωγραφίσω απλώς την ομορφιά του σύμπαντος» είχε πει. Για τον Ματίς η μόνη απάντηση στην φρίκη και τον τρόμο ήταν το φως.

Η αναδρομική έκθεση για τον Ματίς στο Κέντρο Πομπιντού είναι προγραμματισμένη μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου. Εκεί παρουσιάζονται και έργα άλλων καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν και επηρεάστηκαν από τον Ανρί Ματίς.

Dpa/ Δήμητρα Κυρανούδη

DW