Ναγκόρνο-Καραμπάχ: γιατί δεν θα γίνει πόλεμος.

\

Η σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ ξέσπασε το Φεβρουάριο του 1988, όταν η αυτόνομη αυτή περιοχή  που κατοικείται κυρίως από Αρμένιους ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αποχωρίσει από τη Σοβιετική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν.

Η επανάληψη των μαχών μεταξύ των αρμενικών δυνάμεων και των αζερικών στρατευμάτων, τη Παρασκευή 1^η Απριλίου, είχε περίπου 60 θανάτους, κυρίως Αζέρους στη διαφιλονικούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Στις 5 Απριλίου, τέθηκε σε ισχύ μια διμερής κατάπαυση του πυρός κατά μήκος της γραμμής επαφής, τερματίζοντας τις εχθροπραξίες, τις πιο θανατηφόρες μετά την εκεχειρία μεταξύ Ερεβάν και Μπακού το 1994.
Ο Maxime Ioussine, πολιτικός ρεπόρτερ για την εφημερίδα Kommersant , επιστρέφει στις αιτίες της νέας κλιμάκωσης της έντασης στη σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Άρματα μάχης του Αζερμπαϊτζάν που καταστράφηκαν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. 
Αν κρίνουμε από τις επίσημες δηλώσεις που αντήχησαν στο Ερεβάν, στη Μπακού και το Στεπανακέρτ, πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Δημοκρατίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, θα μπορούσε κανείς να πιστέψει ότι ξεκίνησε ήδη ένας πραγματικός πόλεμος στην περιοχή. Ωστόσο, η ανακοινωθείσα «επίθεση σε όλο το μήκος της γραμμής του μετώπου» δεν μοιάζει καθόλου με τέτοια. Στην πραγματικότητα βρισκόμαστε ενώπιον ανταλλαγής πυρών που παραμένουν μεμονωμένοι, αν και πολύ έντονοι, και μαχών τοπικής σημασίας, που πιθανότατα δεν θα εξελιχθούν σε πιο σοβαρές συγκρούσεις.
Απλά επειδή καμία από τις πλευρές δεν είναι έτοιμη σήμερα να ξεκινήσει έναν πραγματικό πόλεμο. Από την αρμενική πλευρά είναι προφανές  -η χώρα, εξ ορισμού, δεν θα τον κηρύξει. Ο πόλεμος δεν μπορεί παρά μόνο να κηρυχθεί από εκείνον που έχασε τον προηγούμενο, και η σύγκρουση των ετών 1992-1994 τερμάτισε, ακριβώς, με νίκη της Αρμενίας.
Οι Αρμένιοι δεν ελέγχουν σήμερα σχεδόν όλη την επικράτεια του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αλλά επίσης  -συνολικά η μερικά-  επτά περιοχές του Αζερμπαϊτζάν. Δεν έχουν τίποτα να κατακτήσουν, ούτε κανένα λόγο να το κάνουν-  το ενδιαφέρον των Αρμενίων σήμερα είναι να διατηρηθεί το status quo.
Για το Αζερμπαϊτζάν είναι μια άλλη ιστορία.
Η επιστροφή των «κατεχόμενων εδαφών» είναι εθνικός στόχος, μια ιδέα, ένα όνειρο. Οι επίσημες προσωπικότητες της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Ilham Aliyev, δεν χάνουν καμία ευκαιρία να υπενθυμίσουν στους συμπατριώτες τους και τη διεθνή κοινότητα ότι σε περίπτωση αποτυχίας των ειρηνευτικών συνομιλιών, η Μπακού θα είναι έτοιμη να ανακτήσει με τη βία τις πόλεις του Ναγκόρνο-Καραμπάχ Αγκντάμ , Fizuli, Lachin και Στεπανακέρτ. Και ένας από τους καλύτερους τρόπους για να αναγκάσουν τον κόσμο να θυμηθεί το πρόβλημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και να αποτρέψει το τελευταίο να παγώσει μόνιμα είναι να διατηρήσει την ένταση στην γραμμή του μετώπου.
Αυτό δεν είναι κάτι το νέο: η κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ δηλητηριάζεται την παραμονή όλων των μεγάλων διεθνών διαπραγματεύσεων.
Σε διεθνές επίπεδο, η ρητορική των αρχών του Αζερμπαϊτζάν είναι επομένως εντελώς πολεμοχαρής. Κατά τη τελευταία μου επίσκεψη στο Μπακού, ούτε ένας από τους συνομιλητές μου δεν παράλειψε να με ενημερώσει ότι από μόνος του, ο αμυντικός προϋπολογισμός του Αζερμπαϊτζάν ήταν μεγαλύτερος απ ‘όλο το προϋπολογισμό της Αρμενίας. Τα πετροδολάρια πράγματι επιτρέπουν στο Μπακού να δαπανήσει περισσότερα χρήματα από το Ερεβάν για τις στρατιωτικές δαπάνες. Και σήμερα ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν δεν έχει τίποτα να κάνει με ό, τι ήταν όταν συνετρίβη από την Αρμενία, πριν από λίγο περισσότερο από είκοσι χρόνια.
Αλλά την ίδια στιγμή, όπως μου εμπιστεύτηκαν Ρώσοι και Δυτικοί συνομιλητές που γνωρίζουν την κατάσταση από μέσα, οι Αζέροι πολιτικοί και στρατιωτικοί, βαθιά μέσα τους, συνεχίζουν να φοβούνται τις δυνατότητες του αντιπάλου τους και προτιμούν να αποφευχθεί κάθε σοβαρή αντιπαράθεση. Το σοκ της ήττας του 1990 εξακολουθεί να είναι ακόμα πολύ έντονα αισθητό.
Και δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι, στην περίπτωση ενός νέου πολέμου  -ενός πραγματικού, όχι ενός πολέμου επίδειξης- το Μπακού θα μπορούσε να πάρει τη νίκη. Παρά τον εκσυγχρονισμό του στρατού του Αζερμπαϊτζάν που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια, οι στρατιωτικές μονάδες των δύο πλευρών είναι περίπου ισοδύναμες σήμερα (αν προσθέσουμε τις δυνάμεις του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε αυτές της Αρμενίας). Επιπλέον, η Αρμενία είναι εταίρος της Ρωσίας και μέλος του Οργανισμού Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας, γεγονός το οποίο θα μπορούσε, σε περίπτωση επίθεσης στο έδαφός του (εκτός Ναγκόρνο-Καραμπάχ) να συνεπάγεται τον κίνδυνο η ίδια η Μόσχα να εμπλακεί στη σύγκρουση.
Και αυτό είναι τελείως κατανοητό στο Μπακού. Και όπως καταλαβαίνουν ότι ένας πραγματικός πόλεμος θα απειλήσει τη σχετική ευημερία την οποία οι αρχές κατάφεραν να εξασφαλίσουν κατά την τελευταία δεκαετία – πριν από την πτώση της τιμής του πετρελαίου και την κατάρρευση του εθνικού νομίσματος, το Μανάτ, που ακολούθησε.
Σίγουρα, τα κοινωνικά προβλήματα επιδεινώθηκαν πρόσφατα στο Αζερμπαϊτζάν, αλλά δεν έχουν σχέση με το βαθμό επιδείνωσης που θα προκαλούσε μια διαρκής ένοπλη σύγκρουση με την Αρμενία  -στην οποία κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τον κίνδυνο αεροπορικών επιδρομών στα κοιτάσματα και τους αγωγούς πετρελαίου ή σε άλλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Ο Ilham Aliyev , ως ρεαλιστής άνθρωπος, δεν θέλει να διακινδυνεύσει την τρέχουσα σταθερότητα στο όνομα ενός πολέμου με απρόβλεπτο αποτέλεσμα. Αλλά η κοινή γνώμη (και ιδιαίτερα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, καθώς και ένα σημαντικό μέρος της αζερικής ελίτ) φαίνονται σήμερα πολύ αποφασισμένα, για να μη πούμε εκδικητικά. Ένα γεγονός που η εξουσία αναγκάζεται να λάβει υπόψη. Για παράδειγμα, προσομοιώνοντας περιοδικά τη δραστηριότητα στο μέτωπο, έτσι ώστε ο πληθυσμός να μην αισθάνεται ότι ο πρόεδρος αποδέχθηκε την ιδέα της ήττας και της απώλειας των «κατεχόμενων εδαφών».
Με άλλα λόγια, να μην περιμένετε βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα, τη σταθεροποίηση στην εμπόλεμη ζώνη. Θα συνεχιστούν προσομοιώσεις πολέμου σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Γεγονός που αποτελεί σίγουρα άσχημο νέο. Αλλά υπάρχει επίσης μια καλή είδηση: η απομίμηση του πολέμου, δεν είναι όμως πόλεμος.
Η σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ ξέσπασε τον Φεβρουάριο του 1988, όταν η αυτόνομη περιοχή που κατοικείται κυρίως από Αρμένιους ανακοίνωσε την πρόθεσή της να διαχωριστεί από τη Σοβιετική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Οι εχθροπραξίες στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ είχαν περίπου 15 000 νεκρούς και ανάγκασαν σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Η κατάπαυση του πυρός που υπεγράφη την 12η Μάη του 1994 υπό την αιγίδα της Ρωσίας στο Μπισκέκ, στην Κιργιζία, είχε παραβιαστεί κατ ‘επανάληψη από τους εμπόλεμους.
Μετάφραση ρωσικά-γαλλικά: Julia BREEN
Μετάφραση γαλλικά-ελληνικά, Κριστιάν Άκκυριά για τον Ινφογνώμων Πολιτικά, Αθήνα, 14.4.2016
πηγή: http://www.lecourrierderussie.com/international/2016/04/haut-karabagh-guerre/
http://reseauinternational.net/haut-karabagh-pourquoi-la-guerre-naura-pas-lieu/
infognomon.gr