«Άμα δεις την Ελπινίκη». Βόρεια και Νότια… ιδιώματα.

(Περιορίζουμε την ιδιωματικότητα ΜΟΝΟ στην απόδοση του πάλαι ποτέ
κατά δοτικήν αντικειμένου ή της δοτικής ηθικής). Πόσο κοντά είναι τα λεγόμενα «βόρεια» ιδιώματα με τα λεγόμενα «νότια» ιδιώματα; Ή πόσο ψευδεπίγραφη είναι η διαφοροποίησή τους.
Σε λείπω ή Σου λείπω;

Ξεκινάμε:
Σε λείπω= σε αφήνω, σε εγκαταλείπω
γι” αυτό (αν και όχι απαραίτητα, δες συνέχεια) σου λείπω= με χρειάζεσαι.
Το ΚΛΕΙΔΙ:
Για να…. σ ο υ λείψω, πρέπει πρωτα να… σ ε λείψω (εγκαταλείψω).
Λίγο πιο αναλυτικά:
Πρώτα «ΣΕ λείπω»= (δηλαδή) ΣΕ εγκαταλείπω, ΣΕ αφήνω, και
«μετά»
ή ΣΟΥ λείπω ή ΔΕΝ σου λείπω (κατά περίπτωση)
.
Πού είναι ένα ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΟ της υπόθεσης;
Ας το ξαναδούμε από την αρχή:
.
Σε λείπω=σε αφήνω, σε εγκαταλείπω (η βάση, το κλειδί).
.
Από την «εγκατάλειψη» (το γεγονός) ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ δύο πράγματα:
ΠΡΩΤΟ: Εγώ «σε λείπω»= (δηλαδή) σε εγκαταλείπω
Όμως επειδή (εσύ) ΕΙΤΕ μ” αγαπάς, ΕΙΤΕ….. τρως καλά από μένα (καινούργιο ψυγειάκι, κουζίνα, καινούργιο σαλονάκι, μονόπετρο κ.α), Άρα… ΣΟΥ λείπω (νότιο ιδ.) ή ΣΕ λείπω (βόρειο ιδ.)
ΔΕΥΤΕΡΟ: Εγώ «σε λείπω»= σε εγκαταλείπω
Όμως, επειδή εσύ με έχεις γραμμένο, πώς λέμε στο καλό και με την νίκη
(Να πώς προκύπτουν και τα…. τυχερά της Ελπινίκης, από όπου και ο τίτλος)….
Άρα, ΔΕΝ ΣΟΥ λείπω(νότιο ιδ.) ή «δεν ΣΕ λείπω»(βόρειο ιδ.)
Τί ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕ:
Έχουμε ένα αντικειμενικό ΓΕΓΟΝΟΣ (εγκατάλειψη), και
μια ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ συνέπειά του (έλλειψη, απουσία ή όχι )
.
Πάμε στα ιδιώματα (η διαφοροποίησή τους):
Στο ΒΟΡΕΙΟ ιδίωμα «με λείπεις ή δεν με λείπεις» συνυπάρχουν και τα δύο
(εγκατάλειψη ΚΑΙ απουσία).
Με την…. βορειολλαδίτισσα να «μένει» (ΚΑΙ) στο γεγονός(αιτία- ευθύνη), δίνοντας έτσι ένα «καταγγελτικό» και λίγο επιθετικό ύφος στον λόγο της.
Στο ΝΟΤΙΟ ιδίωμα, «μου λείπεις ή δεν μου λείπεις», το βάρος δίνεται στην εξατομίκευση (απουσία) και ο λόγος έχει έναν χαρακτήρα «δωματιακού» (εσωτερικού) μονολόγου. (Λειτουργεί περισσότερο ως την παλιά «δοτική
ηθική»).
Συμπέρασμα: Κοινή η ΔΕΞΑΜΕΝΗ του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
Α λ λ ά
Η..Ζώσα, ΛΕΥΤΕΡΗ γλώσσα…. είναι πρωτίστως ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ (!!!) ένα προσωπικό συνειδησιακό γεγονός:
(επιλογή λέξεων, νοηματοδότησή τους και τρόπος ε κ φ ο ρ ά ς των λεκτικών συνόλων)
Υ.Γ Τώρα, ΞΑΝΑΒΛΕΠΟΝΤΑΣ το, διπιστώνουμε ότι «πληρέστερο» είναι το ΒΟΡΕΙΟ ιδίωμα: «με λείπεις»…. και αρχίζει να ατονεί ο ούτως ή άλλως ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΟΣ….. χωροταξικός σολοικισμός.
.
Σε επόμενο σημείωμα:
«τον μίλησα» ή «του μίλησα»….!
Πού και πότε το…. λάθος, πού και πότε το…. σωστό.
χρυσόστομος τσιρίδης