Καθηγήτρια Οικονομίας: Τα έξι μοιραία λάθη του ΔΝΤ στην περίπτωση της Ελλάδας

Επί δεκαετίες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε εξάγει έξι σημαντικά διδάγματα ως προς τη διαχείριση δημόσιου χρέους.

Στην περίπτωση όμως της Ελλάδας, αγνόησε καθένα από αυτά, και αυτή η αποτυχία η δική του όσο και των ευρωπαϊκών μελών του να ακολουθήσουν δοκιμασμένες μεθόδους, μπορεί να αποβεί καταστροφικό λάθος – τονίζει εισαγωγικά η γνωστή καθηγήτρια Παγκόσμιας Οικονομίας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Ναϊρί Γουντς, σε σημερινό άρθρο της στην αυστριακή οικονομική εφημερίδα «Βίρτσαφτσμπλατ».

Ένα σημαντικό δίδαγμα που αγνοήθηκε στην ελληνική κρίση είναι, όπως γράφει η κ. Γουντς, το ότι όταν ένα πακέτο διάσωσης καθίσταται αναγκαίο, αυτό δίδεται για μία φορά χωρίς συνέχεια – κάτι που το ΔΝΤ διδάχθηκε το 1997, όταν ένα ανεπαρκές πακέτο διάσωσης για την Νότια Κορέα έκανε αναγκαίο έναν δεύτερο γύρο διαπραγμάτευσης. Τώρα στην περίπτωση της Ελλάδας, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα καθώς το συζητούμενο επίκαιρο πακέτο των 86 δισεκατομμυρίων ευρώ ακολουθεί ένα πακέτο 130 δισεκατομμυρίων ευρώ του 2012, το οποίο είχε ακολουθήσει εκείνο των 110 δισεκατομμυρίων του 2010.

Ένα δεύτερο δίδαγμα που επίσης αγνοήθηκε, είναι ότι δεν σώζονται οι τράπεζες – και στην περίπτωση της Ελλάδας τα προβληματικά δάνεια γαλλικών και γερμανικών τραπεζών, μετατράπηκαν σε δημόσιο χρέος, κάτι που εξέθεσε σε υψηλό κίνδυνο, όχι μόνον τους Ευρωπαίους φορολογούμενους, αλλά και όλα τα μέλη του ΔΝΤ.

Το τρίτο δίδαγμα που το ΔΝΤ δεν εφάρμοσε στην ελληνική περίπτωση, ήταν το ότι τα μέτρα λιτότητας οδηγούν συχνά σε έναν «φαύλο κύκλο», καθώς οι περικοπές δαπανών επιφέρουν μεγαλύτερη συρρίκνωση στην οικονομία από εκείνη που θα υπήρχε χωρίς τα μέτρα.

Το τέταρτο που είχε διδαχθεί το ΔΝΤ, είναι ότι οι μεταρρυθμίσεις υλοποιούνται πολύ περισσότερο όταν είναι λίγες και διατυπώνονται επακριβώς, καθώς είναι δύσκολο για μια κυβέρνηση που αντιμετωπίζει κρίση, να ανταπεξέλθει συγχρόνως απέναντι σε πολλές προκλήσεις. Στην περίπτωση της Ελλάδας, το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν ζητούσαν από την κυβέρνηση να περικόψει μονάχα τις δαπάνες, αλλά να προχωρήσει και σε ευρείες μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό, στο συνταξιοδοτικό, στον τομέα της δικαιοσύνης και της αγοράς εργασίας.

Σύμφωνα με το πέμπτο δίδαγμα, οι μεταρρυθμίσεις έχουν μικρή προοπτική επιτυχίας όταν δεν βρίσκεται πίσω τους πλήρως η κυβέρνηση, καθώς όροι οι οποίοι κατανοούνται ότι υπαγορεύονται από το εξωτερικό, είναι καταδικασμένοι σε αποτυχία – και στην περίπτωση της Ελλάδας, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αισθάνονταν υποχρεωμένες για εσωπολιτικούς λόγους, να επιδείξουν σκληρή στάση απέναντι στην ελληνική κυβέρνηση, κάτι που έκανε και το ΔΝΤ, όπως είχε πράξει και στις περιπτώσεις της Βραζιλίας, της Ινδονησίας και της Γκάμπια, έστω και αν αυτό είχε τελικά αποδειχθεί αντιπαραγωγικό.

Έκτο και τελευταίο δίδαγμα που το ΔΝΤ αγνόησε, είναι ότι η διάσωση χωρών που δεν έχουν πλήρη έλεγχο του νομίσματός τους, εγκυμονεί επιπλέον κινδύνους, και, όπως το Ταμείο διδάχθηκε στην Αργεντινή και στη Δυτική Αφρική, ορισμένες χώρες δεν διαθέτουν τον απλούστερο δρόμο για να λύσουν την κρίση χρέους, δηλαδή την υποτίμηση του νομίσματος.

Σύμφωνα με την αρθρογράφο, μια και το ΔΝΤ παρέλειψε να προειδοποιήσει την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Ισπανία για τους κινδύνους της συμμετοχής σε μια νομισματική ένωση, θα έπρεπε να είχε αναλογιστεί εάν ήταν σωστό και αναγκαίο να επέμβει γενικά στην κρίση στην Ευρωζώνη, καθώς η λογική που βρίσκεται πίσω από την απόφαση για μια επέμβαση, καθιστά σαφείς τους κινδύνους που συνδέονται με αυτή.