Iωάννη Δ.Κεραμαρίδη
καθηγητή θεολογίας
μέλους της ελληνικής λέσχης υψηλής νοημοσύνης (ΕΛYΝ)
Έχει πρόβλημα επικοινωνίας η θεολογια ?. Έχει και πολύ μεγάλο μάλιστα.
Αλλά όταν λέμε επικοινωνιακό πρόβλημα, τι ακριβώς εννοούμε ?
Για να γίνει αντιληπτό, ας κάνουμε μια αναφορά στις άλλες επιστήμες,όπως για παράδειγμα στην επιστήμη της οδοντιατρικής.
Τι θα ήταν ένας οδοντίατρος χωρίς τα μηχανήματα που του παρέχει η τεχνολογία ?. O καλύτερος γιατρός του κόσμου να ήταν, θα του ήταν τελείως αδύνατον να προσφέρει τις γνώσεις του, και τις υπηρεσίες του στους ασθενείς του.
Πάρε τα μηχανήματα από το ιατρείο του, και είναι τελείως άοπλος.
Τι θα ήταν ένας πολιτικός μηχανικός χωρίς τα μηχανήματα που του προσφέρει η τεχνολογία ?.
Θα ήταν σαν να προσπαθούσε να χτίσει έναν ουρανοξύστη, με την μέθοδο που έχτιζαν τις πυραμίδες τους οι Φαραώ της Αιγύπτου.
Αλλά όταν λέμε επικοινωνιακό πρόβλημα, τι ακριβώς εννοούμε ?
Για να γίνει αντιληπτό, ας κάνουμε μια αναφορά στις άλλες επιστήμες,όπως για παράδειγμα στην επιστήμη της οδοντιατρικής.
Τι θα ήταν ένας οδοντίατρος χωρίς τα μηχανήματα που του παρέχει η τεχνολογία ?. O καλύτερος γιατρός του κόσμου να ήταν, θα του ήταν τελείως αδύνατον να προσφέρει τις γνώσεις του, και τις υπηρεσίες του στους ασθενείς του.
Πάρε τα μηχανήματα από το ιατρείο του, και είναι τελείως άοπλος.
Τι θα ήταν ένας πολιτικός μηχανικός χωρίς τα μηχανήματα που του προσφέρει η τεχνολογία ?.
Θα ήταν σαν να προσπαθούσε να χτίσει έναν ουρανοξύστη, με την μέθοδο που έχτιζαν τις πυραμίδες τους οι Φαραώ της Αιγύπτου.
Η μητέρα όλων των επιστημών είναι η επιστήμη της Φυσικής.
Αυτή προμηθεύει με τεχνολογία όλες τις επιστήμες του κόσμου.
Χωρίς την επιστήμη της Φυσικής είναι αδύνατο για τις άλλες επιστήμες να επικοινωνήσουν τις γνώσεις τους. Μπορούμε να φανταστούμε τι θα ήταν η επιστήμη της ιατρικής χωρίς τα μηχανήματα που της προσφέρει η μητρική επιστήμη ?
Ακριβώς αυτό είναι και το μεγάλο πρόβλημα της θεολογίας σήμερα.
Όταν αναφέρομαι στο επικοινωνιακό πρόβλημα της θεολογίας,αναφέρομαι στην περίοδο από το 1974 και μετά. Στην περίοδο αυτή μεσουρανούσε στο θεολογικό στερέωμα η γενιά του 30.
Για να καταλάβουμε καλύτερα το πρόβλημα,οφείλουμε να δούμε την περιρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής εκείνης.
Οι δεκαετίες του 70 και του 80 ήταν έντονα πολιτικοποιημένες, και το ερώτημα που ετίθετο την εποχή εκείνη ήταν, εάν κάποιος είναι αριστερός ή δεξιός.
Σε αυτό το έντονο πoλιτικοποιημένο κλίμα,η γενιά του 30 έκανε πολύ σπουδαία δουλειά. Επικοινώνησε την θεολογία,με την γλώσσα της φιλοσοφίας,ως όφειλε να κάνει.
Εδώ είναι απαραίτητο να θυμηθούμε, ότι άμα τη εμφάνιση του Χριστιανισμού,οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας χρησιμοποίησαν την ορολογία της Ελληνικής φιλοσοφίας για να εκφράσουν τις αλήθειες του.
Από το 1989, μετά την πτώση του τείχους στο Βερολίνο,σημειώνονται ραγδαίες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στην αρχή της δεκαετίας του 90 έχουμε την επινόηση του ίντερνετ,τών κινητών τηλεφώνων, την εμφάνιση του life style στην Ελλάδα κλπ.
Τα δεδομένα άλλαξαν, το πλαίσιο είναι εντελώς διαφορετικό, το νέο ερώτημα πλέον που ετίθετο ήταν, εάν έχει κάποιος λεφτά ή όχι.
Οι έντονα πολιτικοποιημένες δεκαετίες, αντικαταστάθηκαν από δεκαετίες όπου κυριαρχούσε ο έντονος καταναλωτισμός.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν,η θεολογία συνέχισε να επικοινωνεί τις αλήθειες της, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που τις επικοινωνούσε, τις προηγούμενες δεκαετίες. Το αποτέλεσμα ήταν ο μορφωμένος κόσμος να απομακρύνεται από την Εκκλησία, διότι οι ανάγκες του ήταν πλέον διαφορετικές.
Για να γίνουν κατανοητές αυτές οι καινούργιες ανάγκες, θα αναφέρω ένα παράδειγμα.
Στην αρχή της δεκαετίας του 90, όποιος είχε κινητό τηλέφωνο τον θεωρούσαμε
”φλώρο”, επιδειξιομανή, ήθελε να κάνει φιγούρα. Σήμερα 20 χρόνια μετά, εάν κάποιος πει ότι δεν έχει κινητό τηλέφωνο,τον θεωρούμε πρωτόγονο.
Μετά το 90, οι γενιές τών θεολόγων που ακολούθησαν, αντέγραψαν στο θέμα της επικοινωνίας την γενιά του 30, διότι δεν ήξεραν τι άλλο να κανουν.
Από αυτό το σημείο αρχίζει και το πρόβλημα της θεολογίας.
Δυστυχώς ακόμα και σήμερα, οι θεολόγοι (λόγω άγνοιας), αδυνατούμε να κατανοήσουμε ότι,
εμείς φταίμε που η θεολογία σήμερα δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του κόσμου.
Όχι γιατί οι αλήθειες της δεν είναι διαχρονικές, αλλά διότι εμείς οι ίδιοι δεν επικοινωνούμε σωστά τις αλήθειες της.
Οι θεολόγοι στην συντριπτική μας πλειοψηφία, δεν γνωρίζουμε τίποτε απολύτως από ψυχολογία, η οποία βοηθάει την θεολογία να επικοινωνήσει τις αλήθειες της.
Ότι είναι το μηχάνημα του τροχού στα χέρια ενός οδοντιάτρου, είναι και η επιστήμη της ψυχολογίας για την θεολογία.
Χωρίς αυτήν η θεολογία φαίνεται ως μια παρωχημένη επιστήμη.
Κατά τον ίδιο τρόπο, εάν η μητέρα όλων των επιστημών δεν προμήθευε με μηχανήματα τις άλλες επιστήμες θα φάνταζαν στα μάτια μας και αυτές ως παρωχημένες.
Σήμερα η θεολογία κατηγορείται, και πολύ σωστά, από τους κύκλους των άλλων επιστημών ότι ασχολείται με δογματα και ατζέντες.
Το αποτέλεσμα αυτής της άγνοιας ψυχολογίας από τους σημερινούς θεολόγους, φαίνεται
στα κείμενα που δημοσιεύονται. Βρίθουν από αηδιαστική φιλολογία.
Κείμενα τα οποία δεν έχουν απολύτως καμία ανταπόκριση στον αληθινό κόσμο.
Γράφονται για να γράφονται. Αντιλαμβάνομαι πλήρως, ότι γίνεται από άγνοια και μόνο. Αυτό ξέρουν αυτό κάνουν.
Με τον τρόπο αυτό όμως, δίδεται η εντύπωση, ότι η εκκλησιαστική ζωή, αποτελεί άκρατη
τυπολατρεία και μόνο, ένα εθιμοτυπικό γεγονός.
Είναι χαρακτηριστικό αυτό που είπε ένας έλληνας της ομογένειας: δεν πιστεύω στο Θεό, πηγαίνω όμως στην εκκλησία Χριστούγεννα και Πάσχα έτσι για το έθιμο, για την παράδοση.
Διότι εάν οι θεολόγοι, είμασταν γνωστές της ψυχολογίας, θα επικοινωνούσαμε τις αλήθειες της Ορθοδοξίας με τρόπο που θα είχαν αληθινό αντίκρυσμα στις ανάγκες των πιστών, και πολλοί από εμάς δεν θα είμασταν φορτωμένοι με δάνεια, στην λογική του
” να δείξω και να αποδείξω ”.
Οφείλουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας στο αποτέλεσμα που μας οδηγεί η σημερινή επικοινωνιακή τακτική, και να δούμε την αλήθεια κατάματα.
Nα αφήσουμε επιτέλους τις θεωρίες, και να εστιάσουμε την προσοχή μας, στο κατά πόσο αυτά που λέμε και γράφουμε έχουνε πρακτική εφαρμογή στον αληθινό κόσμο.
Διότι με τα δάνεια , ο κόσμος κάλυπτε μια ψυχολογική ανάγκη, διότι είχε πλήρη επάρκεια υλικών αγαθών.
Εάν η θεολογία δίδασκε, ως όφειλε να κάνει, την συναισθηματική αυτάρκεια και ανεξαρτησία, τώρα η οικονομική κατάσταση πολλών νοικοκυριών θα ήταν τελείως διαφορετική, καθώς επίσης και ημών των ιδίων.
Η λύση στο επικοινωνιακό πρόβλημα της θεολογίας, είναι πρώτα και πάνω από όλα, να γίνει από όλους μας κατανοητό, ότι υπάρχει πρόβλημα επικοινωνίας.
Αυτό δυστυχώς, τώρα, δέν συμβαίνει…
Ρίχνουμε το φταίξιμο σε άλλους παράγοντες και αυτό είναι το μεγάλο λάθος που κάνουμε, ενώεμείς φταίμε.
Τό παρόν άρθρο αποτελεί καί τή πρώτη προσέγγιση στό σοβαρό αυτό ζήτημα όπως καί τροφή γιά σκέψη ώστε νά επιλυθεί τό πρόβλημα……
WWW.ANIXNEUSEIS.GR
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου