του Αντώνη Καρακούση (“Το Βήμα”).
Το περίπλοκο διπλωματικό παζλ της Μέσης Ανατολής και η Ελλάδα
Πολλοί ήταν εκείνοι που το προηγούμενο διάστημα έμειναν με την απορία για το έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον και τις πολλές δηλώσεις υπέρ της νέας αριστερής ελληνικής κυβέρνησης. Προς τι αλήθεια τα ταξίδια αμερικανών οικονομικών παραγόντων στην Αθήνα και οι συνεχείς προεδρικές παρεμβάσεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την ελληνική υπόθεση;
Ορισμένοι αποδίδουν το αμερικανικό ενδιαφέρον στις ανησυχίες για την ευρωζώνη και στις επιδράσεις που μπορεί να ασκήσει στην παγκόσμια οικονομία και κατ’ επέκταση στην αμερικανική ένα ενδεχόμενο ρήγμα ή θραύσμα στη ζώνη του ευρώ. Άλλοι θεωρούν ότι είναι η διαρκής τα τελευταία χρόνια αντιπαράθεση με τη Γερμανία για το μίγμα της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής στην Ευρώπη που κινεί τους αμερικανούς.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ.Αλ.Τσίπρας απέδωσε το αμερικανικό ενδιαφέρον στη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας και στους κινδύνους που μπορεί να κρύβει ενδεχόμενη οικονομική και πολιτική αποσταθεροποίηση της χώρας μας για ολόκληρη την περιοχή. Την άποψη Τσίπρα επεξέτεινε και εξειδίκευσε ο υπουργός Εξωτερικών κ.Νίκος Κοτζιάς ο οποίος περιέγραψε την Ελλάδα ως όαση σταθερότητας και Δημοκρατίας σε μια ευρύτατη ζώνη αστάθειας από την Ουκρανία μέχρι τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Όντως αυτή η εκδοχή δείχνει να συγγενεύει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη με την πραγματικότητα.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές,το μεγαλύτερο πρόβλημα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής τούτο τον καιρό ακούει στο όνομα ISIS. Οι αμερικανοί αντιμετωπίζουν το Ισλαμικό κράτος και τα παράγωγά του στο Σινά, στη Λιβύη, στη Νιγηρία και αλλού ως την σοβαρότερη απειλή και αναζητούν αποτελεσματικούς τρόπους και ικανούς συμμάχους για την αντιμετώπισή του. Από τη στιγμή μάλιστα που οι ίδιοι δεν αφήνουν κανένα περιθώριο άμεσης αμερικανικής εμπλοκής στο έδαφος, όλα εξαρτώνται από τις συμμαχίες στην ευρύτερη περιοχή δράσης των φανατικών του ISIS.
Έχουν καταλήξει μάλιστα ότι η μόνη δύναμη που είναι ικανή να αντιμετωπίσει τους τζιχαντιστές της Ράκα και της Μοσούλης δεν είναι άλλη απ’ αυτή των εκσυγχρονισμένων μουλάδων του Ιράν. Ο στρατός των οποίων προετοιμάζει συστηματικά την ανακατάληψη του Τικρίτ, της πατρίδας του Σαντάμ Χουσείν, και της Μοσούλης. Με άλλα λόγια στρατηγοί και μάχιμες δυνάμεις της Τεχεράνης θα αναλάβουν την αντιμετώπιση στο έδαφος των ορδών του χαλίφη Μαγκτάντι και του αιμοσταγούς Τζιχαντι Τζων.
Ουσιαστικά οι αμερικανοί κατέληξαν ότι μόνο οι Ιρανοί μπορούν να αναλάβουν την επιχείρηση καταστροφής του Ισλαμικού Χαλιφάτου και έτσι συμφώνησαν, προφανώς με ανταλλάγματα, να τους δώσουν τη δυνατότητα να επιχειρήσουν την προαναγγελθείσα εαρινή αντεπίθεση κατά των τζιχαντιστών.
Το ζήτημα είναι ότι οι αμερικανοί με την επιλογή τους προκάλεσαν άλλους σημαντικούς συμμάχους τους στην ευρύτερη ζώνη της Μέσης Ανατολής.Οι Ισραηλινοί αντιτίθενται ευθέως στην αναβάθμιση του ρόλου της Τεχεράνης στην περιοχή.Τους αντιμετωπίζουν ως εχθρούς, φοβούνται ότι το αντάλλαγμα θα είναι η συνέχιση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν και επιπλέον γνωρίζουν ότι έτσι θα ενισχυθεί η αντίπαλη Χεζμπολάχ που κατοικοεδρεύει στο Λίβανο και γενικώς αισθάνονται έτσι θα περικυκλωθούν από ισχυρότερες εχθρικές δυνάμεις. Αυτοί οι φόβοι εξηγούν και την πρωτοφανή στάση του Νετανιάχου, ο οποίος ταξίδεψε στις ΗΠΑ για να δει μόνο τους ρεπουμπλικάνους αποκλείοντας τον Πρόεδρο Ομπάμα και τους επιτελείς των Μπάιντεν και Κέρι. Ηδη οι αμερικανοί επίσημοι αντέδρασαν στην πρόκληση Νετανιάχου δείχνοντας με πολύ συγκεκριμένο τρόπο ότι δεν μετακινούνται από την επιλογή του Ιράν για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους.
Αντιστοίχως δυσφορία για άλλους λόγους έδειξε η Τουρκία του Ερντογάν. Ιστορικοί λόγοι, αλλά και ζητήματα που συνδέονται με τις τουρκικές επιδιώξεις στην ευρύτερη περιοχή, δεν ευνοούν την υποστήριξη χερσαίων επιχειρήσεων κατά του Ισλαμικού Κράτους από την πλευρά της Τουρκίας, αλλά ούτε μπορεί να γίνει αποδεκτή ευθεία εμπλοκή του Ιράν στην διάλυση του σχήματος των Τζιχαντιστών.
Ταυτόχρονα αντίθετη προς την εμπλοκή της Τεχεράνης είναι η Σαουδική Αραβία, η οποία αντιλαμβάνεται με οικονομικούς όρους τα οφέλη που θα αποκομίσει το Ιράν από μια πιθανή επιτυχή αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους. Κάτι τέτοιο αν συμβεί θα ελευθερώσει τους περιορισμούς στις εξαγωγές του Ιρανικού πετρελαίου και θα ισχυροποιήσει τη θέση της Τεχεράνης στη διεθνή αγορά πετρελαίου, που τώρα σχεδόν εξουσιάζουν οι σεΐχηδες του Ριάντ.
Όπως φαίνεται το διπλωματικό παζλ της περιοχής γίνεται περίπλοκο και οι αμερικανοί κινδυνεύουν να χάσουν ισχυρούς συμμάχους στην περιοχή στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την αναβίωση της πιο σκληρής και αρχέγονης εκδοχής του Ισλάμ.
Γνωρίζουν ωστόσο ότι δεν έχουν πολλές επιλογές. Οι δυνατότητες που τους αποδίδονται δεν υπάρχουν. Oμολογείται πλέον από την Ουάσιγκτον ότι η CIA δεν έχει δυνάμεις στην περιοχή και ο αμερικανικός στρατός δεν είναι διατεθειμένος, λόγω οικονομικού, ανθρώπινου και πολιτικού κόστους να πραγματοποιήσει χερσαίες επιχειρήσεις κατά του Ισλαμικού Κράτους. Ως εκ τούτου αναζητεί συμμαχίες όπου τις βρει.
Σ’ αυτό λοιπόν το περίπλοκο γεωπολιτικό περιβάλλον «κολλάει» με έναν τρόπο και το ελληνικό πρόβλημα.Οι αμερικανοί αντιμετωπίζουν την Ελλάδα, με όλα τα προβλήματά της, ως μια όαση σταθερότητας σε μια ζώνη απολύτως προβληματική. Είναι δημοκρατική χώρα, με θεσμούς και λειτουργίες δυτικές, σταθερά ατλαντική, εθνικά ομοιογενή, με
συνεκτική κοινωνία και ισχυρές ένοπλες δυνάμεις.
Από αυτή την άποψη και εξαιτίας της γειτνίασής της με τη ζώνη της φωτιάς δεν θέλουν σε καμία περίπτωση την αποσταθεροποίησή της. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν θεωρούν ότι μπορεί να παίξει εξισορροπητικό ρόλο και να προσφέρει τις καλές της διπλωματικές υπηρεσίες μεταξύ αντιμαχόμενων ή αντιπάλων.
Χωρίς αμφιβολία οι αμερικανοί εκτιμούν την γεωπολιτική αξία της Ελλάδας. Αν μάλιστα χειρισθεί με έναν τρόπο τα οικονομικά της προβλήματα αυτός ακριβώς ο γεωπολιτικός ρόλος μπορεί να ενισχυθεί και η αξία της να πολλαπλασιασθεί.
Αρκεί λοιπόν η κυβέρνηση Τσίπρα να προχωρήσει στοιχειωδώς τις οικονομικές υποθέσεις της χώρας μέχρι τον Ιούνιο και να διαμορφώσει περιβάλλον για αναζήτηση μονιμότερης αντιμετώπισης του οικονομικού προβλήματος από εκεί και πέρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου