«Αυτός που θέλει να τον υπακούν πρέπει να ξέρει να διατάζει…»

21/06/1527… Φεύγει από τη ζωή ο Νικολό Μακιαβέλι, πολιτικός στοχαστής από τη Φλωρεντία, που δίδαξε την άσκηση της πολιτικής εξουσίας χωρίς ηθικούς φραγμούς

Iταλός διπλωμάτης, πολιτικός στοχαστής και συγγραφέας, γεννήθηκε στη Φλωρεντία. Έχοντας το αξίωμα του δεύτερου καγκελαρίου της φλωρεντινής δημοκρατίας, ο Μακιαβέλι ήρθε σε επαφή με αρκετές από τις πολιτικές προσωπικότητες της εποχής του, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγεται ο Πάπας και ο βασιλιάς της Γαλλίας.

Φέρεται πως επηρεάστηκε πολύ από τις αντιλήψεις του Καίσαρα Βοργία στη συγγραφή του έργου του Il principe (Ο Ηγεμών, 1513), έργο καθοριστικό για την εξέλιξη της πολιτικής σκέψης.

Η σκέψη του δέχθηκε είτε σημαντικές επικρίσεις είτε πλήρη αποδοχή. Πολλοί είναι εκείνοι που τον θεωρούν πατέρα της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης και επίσης αρκετοί εκείνοι που τον χαρακτηρίζουν απλά κυνικό, διεφθαρμένο και αυταρχικό.

Διαβάστε Αποφθεγμάτα του

Ο καθένας βλέπει αυτό που φαίνεσαι. Λίγοι καταλαβαίνουν αυτό που είσαι.

• Τους αντιπάλους σου ή πρέπει να τους παίρνεις με το μέρος σου ή να τους εκμηδενίζεις.

• Η αρετή κι ο πλούτος σπάνια πηγαίνουν στον ίδιο άνθρωπο.

• Ο άνθρωπος είναι καλός μόνο όταν είναι αδύναμος.

• Έναν ηγέτη πρέπει να τον φοβούνται και να τον αγαπούν. Αν δεν γίνεται και τα δύο, τότε καλύτερα μόνο να τον φοβούνται.

• Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.
(πιθανότατα, εσφαλμένα αποδίδεται στον Μακιαβέλι)

• Κάνε το κακό μια κι έξω, αλλά το καλό δίνε το σιγά-σιγά.

• Η τύχη είναι γυναίκα και γι’ αυτό ευνοεί τον νέο που την χειρίζεται με τόλμη.

• Ο ηγέτης αποκτά κύρος με το να είναι είτε αληθινός φίλος είτε πραγματικός εχθρός. Δηλαδή παίρνει θέση, καθαρά, υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς. Αυτή η τακτική έχει πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα από την απλή ουδετερότητα.

• Οι άνθρωποι έχουν το ελάττωμα, όταν έχει νηνεμία, να νομίζουν ότι δεν θα έρθει ποτέ καταιγίδα και δεν προετοιμάζονται.

• Ο πόλεμος αρχίζει όταν θέλεις, αλλά δεν τελειώνει όταν θέλεις.

• Αυτός που θέλει να τον υπακούν πρέπει να ξέρει να διατάζει.

• Μια αλλαγή αφήνει την πόρτα ανοιχτή για να μπουν και άλλες.

• Ποτέ μην προσπαθείς να κερδίσεις με τη βία αυτό που μπορεί να αποκτηθεί με πονηριά.

• Ποτέ τίποτε μεγάλο δεν επιτεύχθηκε χωρίς κίνδυνο.

• Οι άνθρωποι ξεχνούν ευκολότερα το θάνατο του πατέρα τους παρά την απώλεια της περιουσίας τους.

• Γενικά οι άνθρωποι είναι αγνώμονες, ασταθείς και υποκριτές· προτιμούν να αποφεύγουν τον κίνδυνο και είναι αχόρταγοι για κέρδος.

• Δεν πρέπει ποτέ να αφήνει κανείς να συνεχίζεται μια ανωμαλία για να αποφύγει έναν πόλεμο, γιατί δεν τον αποφεύγει, αλλά μόνο αλλάζουν οι συνθήκες προς όφελος των αντιπάλων του.

• Προκαλεί κανείς το ίδιο μίσος με τις καλές πράξεις όσο και με τις κακές.

• Η φιλοδοξία είναι τόσο δυνατό πάθος, που όσο ψηλά και αν φθάσει κανείς δεν είναι ικανοποιημένος.

• Οι πρίγκιπες και οι κυβερνήσεις είναι, μακράν, τα πιο επικίνδυνα στοιχεία σε μια κοινωνία.

• Η υπόσχεση που δόθηκε ήταν μια αναγκαιότητα του παρελθόντος. Ο λόγος που δεν κρατήθηκε είναι μια αναγκαιότητα του παρόντος.

• Η πρώτη εντύπωση που δημιουργεί ένας ηγεμόνας είναι αυτή που δίνουν οι άνθρωποι που τον περιστοιχίζουν.

• Δεν υπάρχει τίποτε πιο σημαντικό για τον ηγεμόνα από το να φαίνεται ότι είναι θρήσκος.

• Συμβαίνει, όλοι οι ένοπλοι προφήτες να είναι νικητές και οι άοπλοι να χάνονται.

• Ο απλοϊκός λαός πάντα παρασύρεται από την εξωτερική εμφάνιση, και ο κόσμος αποτελείται κυρίως από απλοϊκούς.

• Σε ένα ηγεμόνα δεν λείπουν ποτέ οι νόμιμοι λόγοι για να παραβεί μια υπόσχεση.

• O μόνος τρόπος να προφυλαχτείς από την κολακεία είναι να δώσεις στους άλλους να καταλάβουν ότι δεν προσβάλλεσαι όταν λένε την αλήθεια. Αλλά όταν όλοι μπορούν να σου λένε την αλήθεια, χάνεις το σεβασμό τους.

• Οι άνθρωποι είναι τόσο αφελείς και τόσο έτοιμοι να υπακούσουν, ώστε ποτέ δεν θα λείψουν τα θύματα σε έναν αχρείο για να κάνει τις απάτες του.

• Όταν η θέληση είναι μεγάλη, οι δυσκολίες δεν μπορεί να είναι μεγάλες.

• Μόλις κυριαρχήσει σε μια πόλη ένας κυβερνήτης, θα πρέπει να σκεφθεί τι τιμωρίες θα επιβάλει. Πρέπει να τις επιβάλει όλες μια κι έξω και να μην τις ανανεώνει κάθε μέρα.