Τη νύχτα της 18ης Αυγούστου 1936, έξω από τη Γρανάδα μέλη της τοπικής φάλαγγας του φασίστα δικτάτορα Φράνκο πήραν τον 38χρονοκομμουνιστή ποιητή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.Ο Λόρκα είχε ταχθείανοιχτά κατά του φασισμού και των πραξικοπηματικών σχεδίων της Φάλαγγας. Το πρωί της 19ης τουφεκίστηκε στο Βιθνάρ. Έτσι έκλεισε ο σύντομος κύκλος της ζωής ενός εκ των μεγαλύτερων ποιητών του αιώνα μας.
“Με τη δική του ματιά μάθαμε να «κοιτάζουμε» την Ισπανία. Μοναχικός καβαλάρης της ποίησης, του θεάτρου και της μουσικής, ταξίδευε, ολοένα ταξίδευε, για την Κόρδοβα. Πισωκάπουλα στο μαύρο άλογό του, γυμνόστηθη Τσιγγάνα με το όπλο στο χέρι, η δημοκρατική Ισπανία, του «Νο Πασαράν».
Ο Λόρκα είχε προειδοποιηθεί από τους φίλους και τους συντρόφους του από τον Ιούλιο του 1936, όταν ήταν ήδη γνωστό ότι ο Φράνκο ετοίμαζε τα στρατεύματά του στο ισπανικό Μαρόκο και θα ξεσπούσε ο εμφύλιος πόλεμος, να μην πάει στην Ανδαλουσία. Απέρριψε μάλιστα προτάσεις να ταξιδέψει στην Κολομβία και στο Μεξικό. Ο εμφύλιος επισήμως ξεκίνησε στις 17 Ιουλίου ενώ δύο ημέρες μετά, ο Λόρκα έφτασε στη Γρανάδα. Η περιοχή ήταν η πρώτη που κατελήφθη από τους φρανκιστές, ο γαμπρός του Λόρκα και δήμαρχος της Γρανάδα συνελήφθη στις 16 Αυγούστου και την επομένη εκτελέστηκε. Την ίδια ημέρα συνελήφθη και ο Λόρκα.
ο φασιστικό καθεστώς δεν δίστασε να εκτελέσει έναν διάσημο ποιητή.Πρόκειται για το ίδιο καθεστώς που εκείνη τη χρονιά μόνο στην περιοχή γύρω από την Αλάμπρα η φάλαγγα εκτέλεσε 30.000 άτομα, αφού ο Φράνκο είχε διακηρύξει ότι θα «προστάτευε» την Ισπανία από «τη διεθνή κομμουνιστική, εβραϊκή και μασονική συνωμοσία».
Στις 26 Απριλίου 1937, υπό τις διαταγές του αρχιστράτηγου και δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο και με την «ευγενική προσφορά» Χίτλερ και του Μουσολίνι, γερμανικά και ιταλικά αεροσκάφη βομβάρδισαν την βασκική πόλη Γκερνίκα.Ήταν ο πρώτος βομβαρδισμός τελείας καταστροφής στην Ευρώπη, από το ενιαίο φασιστικό μέτωπο. Τουλάχιστον 1654 άμαχοι σκοτώθηκαν και περισσότερα από το 70% των κτιρίων της Γκερνίκα καταστράφηκαν ολοσχερώς, κυρίως από την πυρκαγιά που προκλήθηκε από το μεγάλο αριθμό των εμπρηστικών βομβών. Η δολοφονία του Λόρκακαι ο βομβαρδισμός της Γκερνίκα είναι τα δυο κορυφαία γεγονότα του Ισπανικού εμφυλίου που σημάδεψαν ανεξίτηλα τον αγώνα των λαών κατά του φασιμού.
O τραγικός θάνατος του ποιητή, αλλά και η αξία του έργου του, μετά την εκτέλεσή του, έκαναν την ποίησή του ταχύτατα και ευρύτατα γνωστή. Τα ποιήματά του έγιναν σύμβολο αντίστασης στο φασισμό σε ολόκληρη την Ευρώπη και όπου ζούσαν ελεύθεροι άνθρωποι, όπως ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος έγινε το σύμβολο των πολιτικών κινημάτων, των ταξικών αγώνων, των κοινωνικών ανακατατάξεων.
Τ’ άλογα είναι μαύρα.
Τα πέταλα είναι μαύρα.
Πάνω στις κάπες γυαλίζουν
λεκέδες μελανιού και κεριού.
Έχουν κρανία μολυβένια,
κι είναι γι’ αυτό που δεν κλαίνε.
Με την ψυχή τους όλο λούστρο
έρχονται πάνω στο δρόμο.
Νυχτερινοί και καμπούρηδες,
όπου κι αν πάνε διατάζουν
σιωπές μαύρου καουτσούκ
και φόβους λεπτότατης άμμου.
Περνάν, αν πεθυμούν να περάσουν,
ενώ στο κεφάλι τους κρύβουν
μιαν αστρονομία αόριστη
απροσδιόριστων περιστρόφων.
http://www.youtube.com/watch?v=qrHmoQ37AGc
FEDERICO GARCIA LORCA
Ανέμισες για μια στιγμή το μπολερό
και το βαθύ πορτοκαλί σου μεσοφόρι.
Αύγουστος ήτανε δεν ήτανε θαρρώ
τότε που φεύγανε μπουλούκια οι Σταυροφόροι.
Παντιέρες πήγαιναν του ανέμου συνοδειά
και ξεκινούσαν οι γαλέρες του θανάτου.
Στο ρωγοβύζι ανατριχιάζαν τα παιδιά
κι ο γέρος έλιαζε ακαμάτης τ’ αχαμνά του.
Του ταύρου ο Πίκασσο ρουθούνιζε βαριά
και στα κουβέλια τότε σάπιζε το μέλι.
Τραβέρσο ανάποδο – πορεία προς το βοριά.
Τράβα μπροστά. Ξοπίσω εμείς και μη σε μέλει.
Κάτου απ’ τον ήλιο αναγαλλιάζαν οι ελιές
και φύτρωναν μικροί σταυροί στα περιβόλια.
Τις νύχτες στέρφες απομέναν οι αγκαλιές
τότες που σ’ έφεραν, κατσίβελε, στην μπόλια.
Ατσίγγανε κι Αφέντη μου, με τι να σε στολίσω;
Φέρτε το μαυριτάνικο σκουτί το πορφυρό.
Στον τοίχο της Καισαριανής μας φέραν από πίσω
κι ίσα έν’ αντρίκειο ανάστημα ψηλώσαν το σωρό.
Κοπέλες απ’ το Δίστομο φέρτε νερό και ξίδι.
Κι απάνω στη φοράδα σου δεμένος σταυρωτά
σύρε για κείνο το στερνό στην Κόρδοβα ταξίδι,
μέσ’ απ’ τα διψασμένα της χωράφια τ’ ανοιχτά.
Βάρκα του βάλτου ανάστροφη, φτενή, δίχως καρένα.
Σύνεργα που σκουριάζουνε σε γύφτικη σπηλιά.
Σμάρι κοράκια να πετάν στην έρημην αρένα
και στο χωριό να ουρλιάζουνε τη νύχτα εφτά σκυλιά.
Ν. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ
Ο ΛΟΡΚΑ ΩΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ
http://www.youtube.com/watch?v=7wEi5kPSqiE&list=PLCaGVa5X9CBofbYDQs1taq6L7uFMr6vdb
Πριν γίνει ο μεγάλος ποιητής της Ισπανίας, ο Λόρκα υπήρξε μουσικός, δεξιοτέχνης πιανίστας, συνθέτης, λιμπρετίστας. Για το πρώτο του πιάνο –δώρο του πατέρα του– εξομολογήθηκε γραπτά: «… Σε αγαπώ περισσότερο από οτιδήποτε στον κόσμο…» και ότι είναι «… σαν μια γυναίκα που κοιμάται συνεχώς και για να την ξυπνήσει κάποιος, θα πρέπει να είναι γεμάτος μελωδίες και θλίψη…»
Ιδιαίτερο ρόλο στη διαμόρφωσή του ως μουσικού έπαιξαν ο δάσκαλός του Αντόνιο Σεγούρα Μέσα και ο συνθέτης Μανουέλ ντε Φάλια. Ο αρχικός στόχος του Λόρκα ήταν να σταδιοδρομήσει στη μουσική, ο πατέρας του όμως αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει τις σπουδές του γιατί, σύμφωνα με τη δική του αντίληψη, ο τομέας αυτός δεν επρόκειτο να αποφέρει εισοδήματα στο γιο του! Απελπισμένος ο Λόρκα έβαλε τέλος στη μουσική σταδιοδρομία του. Γράφει ο ίδιος για τον εαυτό του από τη Ν. Υόρκη στο Αυτοβιογραφικό Σημείωμα: «Αφού οι γονείς του του απαγόρεψαν να πάει στο Παρίσι για να συνεχίσει τις μουσικές σπουδές του και ο δάσκαλός του της μουσικής είχε πεθάνει, ο Γκαρθία Λόρκα έστρεψε τη δημιουργική του ορμή στην ποίηση».
Αλλά και την ποίησή του την αντιλήφθηκε ως μουσική. Αυτό λένε οι περιγραφές για την απαγγελία του. «Έπαιζε με τις λέξεις σα να ήταν ακορντεόν». Πολλοί από τους τίτλους των Συλλογών του ήταν μουσικοί, ενώ τα ποιήματά του βρίθουν από μουσικούς όρους (μαδριγάλι, σουίτα, νοτούρνο, σερενάτα, ρομάντσα) «… γιατί είμαι πάνω απ’ όλα μουσικός» είχε πει σε μια συνέντευξή του.
Ο ποιητής και ζωγράφος Μορένο Βίγια θυμάται το Λόρκα όταν έπαιζε πιάνο: «Τα δάχτυλά του ήταν ηλεκτρισμένα. Σου έδινε την εντύπωση ότι η μουσική ξεπηδούσε από μέσα του, αυτή η μουσική ήταν η πηγή της δύναμής του, το σαγηνευτικό του μυστικό».
Το καλοκαίρι του 1922, θέλοντας να εντρυφήσει στην ισπανική παράδοση, ο ποιητής έμαθε κιθάρα και φλαμένκο κοντά σε δυο τσιγγάνους. Αμέσως μετά έγραψε σ’ ένα φίλο του: «Το φλαμένκο είναι μια από τις γιγαντιαίες δημιουργίες του Ισπανικού λαού». Ο Λόρκα και ο Ντε Φάλια ταξίδεψαν στα χωριά της Ανδαλουσίας αναζητώντας γνήσια παραδοσιακά τραγούδια. Και όταν τα βρήκαν, οργάνωσαν στη Γρανάδα το 1ο Φεστιβάλ Cante Jondo με πολύ μεγάλη επιτυχία (Ιούνιος 1922).
Ο Λόρκα μετέγραψε και διασκεύασε 12 ισπανικά τραγούδια από την ενδοχώρα της Ανδαλουσίας για πιάνο και φωνή, τα οποία εμπιστεύθηκε στη μεγάλη cantaora (τραγουδίστρια) και bailaora (χορεύτρια) της εποχής Ενκαρναθιόν Λόπεθ Χούλβεθ (γνωστή ως «Αρχεντινίτα»). Τα τραγούδια, με τον τίτλο «Coleccion de Canciones Populares Espanolas» (Συλλογή Λαϊκών Ισπανικών Τραγουδιών) ηχογραφήθηκαν το Μάρτιο του 1931, με το Λόρκα στο πιάνο. Η «Αρχεντινίτα», εκτός από την ερμηνεία, έπαιζε και καστανιέτες, ενώ στο δεύτερο τραγούδι υπήρχε και συνοδεία ορχήστρας.
Από: http://iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=17390:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου