Το Χαλιφάτο της Τρομοκρατίας και της Δύσης

Άρθρο-ανάλυση του Σταύρου Καλεντερίδη*

                    Το σύμβολο-σημαία των ισλαμιστών της ISIS (μουτζαχεντίν της Aλ Κάιντα)

«Στρατιώτες του Χαλιφάτου σηκωθείτε. Ξαναζωντανέψτε τη δόξα μας.
Και επιστρέψτε την κορώνα στην κεφαλή του Έθνους μας (Ummah), σηκωθείτε.
Καταστρέψτε όλους τους απίστους (Taghut). Ανάψτε την καυτή φωτιά σας.
Εκπαιδεύστε στρατιώτες με κάθε τρόπο. Αναπνεύστε με κάθε τρόπο».
– Πολεμικό τραγούδι της οργάνωσης ISIS
Μετά από μια δεκαετία πολέμου και βίας που επέφερε η παράνομη επίθεση και κατοχή των Η.Π.Α. στο Ιράκ, η ιστορική χώρα της Μεσοποταμίας απειλείται σήμερα με εμφύλιο πόλεμο και de facto τριχοτόμηση.
Στο επίκεντρο των εχθροπραξιών βρίσκεται η στρατιωτική και τρομοκρατική οργάνωση «Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντε» (ISIL/ISIS, Islamic State of Iraq and the Levant/ Syria) η οποία δραστηριοποιείται στο Ιράκ και τη Συρία. Η εν λόγω οργάνωση προέρχεται από τους κόλπους μιας άλλης ομάδας Σουνιτών πολεμιστών, του «Μετώπου Αλ Νούσρα» (JN, Jabhat al-Nusra ) το οποίο δημιούργησε η Αλ Κάιντα για να πολεμήσει το καθεστώς Ασάντ στη Συρία. Το 2013 και εν μέσω του πολέμου στη Συρία, η ISIS διακήρυξε την ανεξαρτησία της και απορρόφησε την πλειοψηφία των πολεμιστών της Αλ Νούσρα (όσοι δεν ακολουθούν τη «συνένωση» εκτελούνται). Προσπαθώντας να αποτρέψει τον εμφύλιο μεταξύ των ισλαμιστών – ουαχαμπιστών, ο ηγέτης της Αλ Κάιντα, Αιμάν αλ Ζαουάχρι, καλεί την άμεση διάσπαση των δύο οργανώσεων. Τη στιγμή όμως αυτή έχει ήδη αναδειχθεί μια νέα ηγετική φυσιογνωμία στις τάξεις των ισλαμιστών: ο Άμπου Μπακρ αλ Μπαχνταντί, ένας αιμοσταγής και αιμοχαρής Ιρακινός, ο οποίος με μια πρωτοφανή κίνηση θα αγνοήσει τις διαταγές του αλ Ζαουάχρι και θα ξεκινήσει να υλοποιεί το όραμα της δημιουργίας του «Ιερού Σουνιτικού Χαλιφάτου», δηλαδή μιας νέας Ισλαμικής χώρας στη Μέση Ανατολή.
Τον Ιανουάριου του 2014 η ISIS, κάτω από την ηγεσία του Μπαχνταντί, καταλαμβάνει την Ιρακινή πόλη Φαλούτζα και ξεκινάει να ασκεί πλήρη διοίκηση στην πόλη σαν κανονική κατοχική δύναμη (βλέπε φωτογραφίες). Αξίζει να σημειωθεί πως η ISIS, όπως άλλωστε και η Αλ Κάιντα, χρηματοδοτείται άμεσα από τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ με σκοπό τον περιορισμό της επιρροής των Σιιτών στην περιοχή (Ιράν, Συρία). Συγκεκριμένα, οι Σαουδάραβες στρατολογούν φτωχούς Σουνίτες από όλη την περιοχή, υποσχόμενοι χρήματα για τις οικογένειές τους και μεταθανάτια ανταμοιβή για τους ίδιους. Για να τους εντυπωσιάσουν, μάλιστα, πολλούς από τους υποψήφιους στρατιώτες τους φιλοξενούσαν μέχρι και πρόσφατα σε πολυτελή ξενοδοχεία της νότιας Τουρκίας (με τη συγκατάθεση της ίδιας της χώρας η οποία και υποστηρίζει τον Σουνιτικό – τρομοκρατικό άξονα).

Κατάληψη διοικητικών κτιρίων από την ISIS

Στις αρχές του Ιουνίου (2014),  ο Μπαχνταντί αγγίζει το όνειρο του Χαλιφάτου όταν κατακτά τη Μοσούλη – τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ. Σε μια κίνηση «ματ» η ISIS διαλύει κάθε πιθανή αντίδραση του Ιρακινού στρατού και της αστυνομίας (οι Ιρακινοί από τον τρόμο τους βιάστηκαν να πετάξουν τις στολές τους για να μην τους εκτελέσουν οι ισλαμιστές). Η ευκολία της επιχείρησης βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην υποστήριξη που δέχθηκε η ISIS από τους τοπικούς Ιρακινούς σουνίτες φύλαρχους τους οποίους κακομεταχειρίζεται για χρόνια η σιιτική κυβέρνηση του Νουρί αλ Μαλίκι από τη Βαγδάτη. Στη βιασύνη τους να ενθρονίσουν έναν πιστό τους ακόλουθο οι Αμερικανοί διόρισαν τον αντιδημοκράτη και τυραννικό Μαλίκι ο οποίος από την πρώτη στιγμή της πρωθυπουργίας του κινήθηκε εκδικητικά κατά των σουνιτών που για δεκαετίες επιβουλεύονταν τους σιίτες της χώρας και τους απέκλεισε οικονομικά και πολιτικά. Προφανώς και ο Μαλίκι δεν έχει ιδέα από δημοκρατικές αρχές όπως ακριβώς δεν έχουν ιδέα οι Αμερικανοί Ολιγάρχες που επέλεξαν κάποιον ικανό να διαχειριστεί τον πετρελαϊκό πλούτο του Ιράκ αλλά όχι και τους πολίτες του. Ως αποτέλεσμα των εγκλημάτων του Μαλίκι, το Ιράκ έχασε τη Μοσούλη, οι Κούρδοι κατέλαβαν το πετρελαϊκό κέντρο του Κιρκούκ και η ISIS συνέχισε να προελαύνει ανενόχλητη στη χώρα με την υποστήριξη Ιρακινών σουνιτών, Μπααθιστών και πρώην αξιωματικών του Σαντάμ Χουσεΐν. Ίσως και όχι τόσο παράπλευρη απώλεια ήταν και η ομηρία 49 τούρκων στο προξενείο της Μοσούλης (μεταξύ αυτών και ο Τούρκος γενικός πρόξενος).

Περιπολικό όχημα της ISIS

Μέσα σε λίγες μέρες η ISIS έχει καταλάβει και το Τικρίτ ενώ τη στιγμή που γράφεται το παρόν, οι ισλαμιστές πολιορκούν την πόλη Σαμάρα, 130 χιλιόμετρα βόρεια της Βαγδάτης. Ταυτόχρονα καθίσταται σαφής ο θρησκευτικός χαρακτήρας του πολέμου μιας και η ISIS φαίνεται πλέον να βάζει στο στόχαστρο τις ιερές πόλεις της Σιιτικής πίστης. Συγκεκριμένα, δια στόματος του εκπροσώπου της ISIS (Άμπου Μοχάμεντ αλ Αντνανί), επόμενοι στρατιωτικοί στόχοι είναι «η βρωμερή πόλη Καρμπάλα και η Νατζάφ, η πόλη του πολυθεϊσμού». Από την άλλη πλευρά ο Μαλίκι φαίνεται ανίσχυρος να αντιδράσει και καθώς οι πολιτικοί μαλώνουν μεταξύ τους στη Βαγδάτη, η «Ρώμη καίγεται». Ως ήταν αναμενόμενο, οι στρατιωτικές νίκες των ακραίων Σουνιτών πολεμιστών προκάλεσαν την έξαρση των Σιιτών πιστών, τους οποίους ο Μεγάλος Αγιατολάχ του Ιράκ Αλί Σιστανί κάλεσε να πάρουν τα όπλα και να σχηματίσουν πολιτοφυλακές αντίστασης.
Προς υπεράσπιση της κυβέρνησης του Ιράκ φαίνεται να κινείται και η Αμερικανική πολιτική ηγεσία, η οποία δηλώνει έτοιμη να βοηθήσει. Ύποπτη όμως φαίνεται η απόφαση του Προέδρου Ομπάμα να μην στείλει στρατεύματα αλλά να εξετάσει ένα πιθανό και μελλοντικό ενδεχόμενο αεροπορικών βομβαρδισμών. Ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον προκάλεσε η πρωτόγνωρη ανάμειξη του Ιρανικού στρατού. Λίγες ώρες μετά την κατάληψη της Μοσούλης, ο Υποστράτηγος  Κασίμ Σουλεϊμανί, διοικητής της επίλεκτης Qods Force κατέφθασε στη Βαγδάτη. Ο Σουλεϊμανί, έχοντας μαζί του 500 επίλεκτους στρατιώτες της Ιρανικής Επαναστατικής Φρουράς, έσπευσε να έρθει σε συνεννόηση με Ιρακινούς αξιωματούχους για να βοηθήσει το Σιιτικό καθεστώς του Μαλίκι απέναντι στη Σουνιτική απειλή.
Τα δεδομένα λοιπόν φαίνεται να είναι τα εξής: Η ISIS θέλει να ιδρύσει ένα νέο κράτος στην περιοχή. Οι Σαουδάραβες και το Κατάρ τους χρηματοδοτούν για να περιορίσουν την επιρροή των Σιιτών και να αυξήσουν τη δική τους παραγωγή πετρελαίου. Οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί, γνωρίζοντας πλήρως τις κινήσεις της  ISIS, επιτρέπουν στους Σαουδάραβες να παίξουν το παιχνίδι τους, παρόλο που αυτό κοστίζει στον Ομπάμα για την απόφασή του να απομακρύνει τα Αμερικανικά στρατεύματα από ένα «σταθερό» πλέον Ιράκ. Οι Ιρανοί προέβησαν σε ένα πρωτόγνωρο βήμα με την αποστολή ειδικών δυνάμεων στη Βαγδάτη, κάτι το οποίο αποδεικνύει πως θίγονται βασικά τους συμφέροντα στην περιοχή.

Το Χαλιφάτο και η απομόνωση του Ιράν

Η τριχοτόμηση του Ιράκ (κουρδικό, σουνιτικό, σιιτικό κράτος) εθεωρείτο από πολλούς κάτι το αναμενόμενο. Τα νέα όμως δεδομένα αποδεικνύουν πως η «Δύση» φαίνεται να επιθυμεί τη δημιουργία ενός σουνιτικού Χαλιφάτου από τους ίδιους ουαχαμπιστές τρομοκράτες (Αλ Κάιντα) τους οποίους φαινομενικά πολεμά. Το νέο ενδεχόμενο που εξετάζουν οι Η.Π.Α. να μην επέμβουν καν στην περιοχή αλλά απλώς να υποστηρίξουν το έργο των Ιρανών (!) επιβεβαιώνει το εν λόγω σενάριο. Το Χαλιφάτο της Τρομοκρατίας και της Δύσης (βλέπε χάρτη) αποκόπτει το Ιράν από τους ζωτικούς του συμμάχους: Συρία και Χεζμπολά (Λίβανο). Το Ιράν είναι ο μεγαλύτερος εχθρός των δυτικών (Η.Π.Α.), ισραηλινών και σουνιτικών (Σ. Αραβία, Κατάρ, Τουρκία) δυνάμεων στην περιοχή. Οι Σουνίτες και οι Ισραηλινοί φαίνονται ανίκανοι ή/και διστακτικοί να επιχειρήσουν στρατιωτικά και μονομερώς να περιορίσουν την Τεχεράνη. Από την άλλη οι Η.Π.Α. ακολουθούν τον δρόμο της διπλωματίας για να ελέγξουν τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν, αλλά ταυτόχρονα αποζητούν αφενός τις εναλλακτικές επιλογές και αφετέρου να αποκόψουν τον Ασάντ (Συρία) και τον Νασραλά (Λίβανο) από τα πολύτιμα χρήματα και όπλα που τους παρέχει το Ισλαμικό καθεστώς. Η μεγάλη «ήττα» της εκλογής Ρουχανί στην Ιρανική προεδρεία στοίχισε στους αντιπάλους του Ιράν μιας και πλέον απαιτείται η παρασκηνιακή δράση μέσω αντιπροσώπων (βλέπε ISIS) και αυτό διότι ο Ρουχανί παρουσιάστηκε στην διεθνή κοινή γνώμη ως φιλειρηνικός και διαλλακτικός – και όχι ως εχθρός της δύσης. Αξίζει να θυμηθεί κανείς τους πανηγυρισμούς των Ισραηλινών για την εκλογή Αχμεντινετζάντ το 2005 και την μετέπειτα απογοήτευσή τους το 2013.
Το Χαλιφάτο αυτό λοιπόν αν καρποφορήσει θα απομονώσει και θα αποδυναμώσει το Ιράν ανεπανόρθωτα. Η συμμαχία, Σουνιτών, Ισραηλινών και δυτικών πολύ πιθανό να καταφέρει εν καιρώ να εξολοθρεύσει τις απειλές της Χεζμπολά και του Ασάντ ενώ το Ιράν θα αναγκαστεί να επιστρέψει στην επιθετική ρητορική και να σκληρύνει τη στάση του. Ταυτόχρονα όμως, το εν λόγω μόρφωμα θα είναι πιθανώς το πλέον εγκληματικό, σκοταδιστικό και οπισθοδρομικό κρατίδιο/περιφέρεια στον πλανήτη. Η επιβολή της Σαρίας (Ισλαμικό Δίκαιο) θα είναι δρακόντεια και απόλυτη – κάτι το οποίο αποδεικνύεται από τον απάνθρωπο τρόπο διοίκησης των περιοχών που τελούν ήδη υπό την κατοχή των ισλαμιστών στο Ιράκ και τη Συρία. Η εγκληματική πολιτική της δύσης στην περιοχή φαίνεται να συνεχίζεται δυστυχώς ακάθεκτη από την εποχή των απεχθών αποικιοκρατικών δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία) έως και σήμερα. Από ελληνικής πλευράς, η πολιτική ηγεσία φαίνεται για ακόμα μια φορά να είναι και ανίδεη αλλά και ανίκανη για να συμμετέχει στις εξελίξεις.

Ο ενεργειακός χάρτης του Ιράκ

Σημείωση: Τα πετρελαϊκά αποθέματα του Ιράκ είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες στην εξίσωση για την περιοχή. Αν και η τιμή του αργού πετρελαίου ήδη παρουσίασε μια άνοδο της τάξεως των 3 δολαρίων (από $109 σε $112 το βαρέλι) λόγω της αποσταθεροποίησης μετά την κατάληψη της Μοσούλης, και παρόλο που διακρίνεται η επιδείνωση της κατάστασης, η τιμή του πετρελαίου παραμένει μακροπρόθεσμα σταθερή. Και αυτό διότι η προσφορά του πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά παραμένει εξίσου σταθερή. Εγγυητές αυτής της σταθερότητας δεν είναι άλλοι βέβαια από τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ οι οποίες δεσμεύθηκαν ενώπιον των υπολοίπων κρατών-μελών του ΟΠΕΚ να αυξήσουν την ημερήσια παραγωγή τους και να καλύψουν μια πιθανή μείωση της παραγωγής του Ιράκ. Οι ίδιες δυνάμεις δηλαδή που με τα πετροδολάριά τους χρηματοδοτούν τους φτωχούς πολεμιστές της Αλ Κάιντα και της ISIS και τους οδηγούν σε τζιχάντ. Ακόμα και αυτή η περίπτωση όμως φαντάζει απίθανη μιας και οι Αμερικανοί μπορεί να είναι διατεθειμένοι να επιτρέψουν τη δημιουργία του Χαλιφάτου αλλά δεν πρόκειται να δεχτούν τον περιορισμό εξαγωγής του πετρελαίου του νότιου Ιράκ από την πόλη της Βασόρας. Αντιθέτως, θα μπορούσε κανείς να προβλέψει μια αύξηση στην παραγωγή του πετρελαίου στα βόρεια της χώρας κατά την πιθανή ενεργοποίηση του αγωγού Κιρκούκ-Σειχάν από τους Κούρδους, αλλά και γενικότερα λόγω της μεγάλης αυτονομίας που θα απολαμβάνει πλέον ο Κουρδικός λαός από την κυβέρνηση της Βαγδάτης για την εξόρυξη και εξαγωγή του Κουρδικού πετρελαίου.

*Ο Σταύρος Καλεντερίδης είναι Πολιτικός Επιστήμονας, Διεθνολόγος, Επικοινωνιολόγος
Πηγή: Ιστολόγιο Σταύρου Καλεντερίδη