Η πραγματική ιστορία πίσω από το μακελειό

>Συνήθως ο δράστης δεν είναι αυτός που πιστεύει η κοινή γνώμη - Δεν μοιάζει με την εικόνα του κακού

ΤΟΥDΑVΕ CULLΕΝ

Είχατε λίγα 24ωρα για να σκεφτείτε την αποτρόπαια επίθεση στο σινεμά του Κολοράντο. Όλο αυτό το διάστημα βομβαρδιστήκατε από «γεγονότα» και γνώμες σχετικά με τα κίνητρα του Τζέιμς Χολμς. Μάλλον θα έχετε ήδη εκφέρει τη δική σας άποψη για το θέμα. Και κατά πάσα πιθανότητα πέφτετε έξω. Αυτό το μάθημα το έμαθα με άσχημο τρόπο. Το 1999 ζούσα στο Ντένβερ και ήμουν μεταξύ των πρώτων δημοσιογράφων που έσπευσαν στο λύκειο Κόλουμπαϊν το ίδιο απόγευμα της επίθεσης. Ήμουν μεταξύ των δημοσιογράφων που δημιούργησαν τους μύθους που επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Δημιουργήσαμε αυτούς τους μύθους για ένα λόγο: προσπαθούσαμε να απαντήσουμε στο φλέγον ερώτημα του γιατί συνέβη ό,τι συνέβη και να απαντήσουμε πολύ γρήγορα στο ερώτημα αυτό. Αφιέρωσα δέκα χρόνια στην εξέταση της υπόθεσης Κόλουμπαϊν. Όλοι μας γνωρίζουμε τι συνέβη εκεί, σωστά; Δύο περιθωριακοί και μοναχικοί μαθητές πήραν την εκδίκησή τους για τα ακατάπαυστα πειράγματα που ανέχονταν από τον περίγυρό τους.

Τελικά, όμως, όπως αποδείχθηκε, τίποτα από αυτά δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. Τα μέσα ενημέρωσης έβγαλαν βιαστικά αυτά τα συμπεράσματα μέσα στις πρώτες 24 ώρες και έτσι έχουν γίνει αποδεκτά ως γεγονότα από πολλούς ανθρώπους ακόμη και σήμερα. Η αληθινή ιστορία είναι πολύ πιο αποτρόπαια. Αλλά και πιο διδακτική.
 

Σε κάθε λύκειο ή πανεπιστημιακό ίδρυμα που επισκέπτομαι ή στα συνέδρια για την ασφάλεια στα σχολεία όπου δίνω διαλέξεις, παρουσιάζω τα ημερολόγια που άφησαν πίσω τους ο Έρικ Χάρις και ο Ντίλαν Κλέμπολντ. Το κοινό σοκάρεται με τις πληροφορίες που μαθαίνει. Οι δράστες μαζικών δολοφονιών συνήθως δεν είναι καθόλου όπως τους φανταζόμαστε. Δεν μοιάζουν στην εικόνα του απόλυτου κακού που έχουμε στο μυαλό μας για αυτούς. Είναι περισσότερο πολύπλοκοι.
 

Ο Έρικ Χάρις διατηρούσε κάτι σαν ημερολόγιο για έναν ολόκληρο χρόνο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου αφιέρωνε στο σχέδιό του να ανατινάξει το σχολείο του και να αποτελειώσει τους επιζήσαντες με αυτόματα όπλα. Ο Ντίλαν Κλέμπολντ διατηρούσε για δύο χρόνια ένα ημερολόγιο με πιο συνηθισμένη μορφή, που ήταν, όμως, ένα ατίθασο συνονθύλευμα συναισθημάτων εφηβικού άγχους και κατάθλιψης, φλερτάροντας σε μεγάλο βαθμό με την αυτοκτονία από την πρώτη κιόλας σελίδα. Το κοινό σπανίως εκπλήσσεται από το ημερολόγιο του Χάρις. Ξεχειλίζει από μίσος από την αρχή ώς το τέλος. Ο Χάρις ήταν ένας ψυχρός ψυχοπαθής, με την κλινική σημασία του όρου. Δεν είχε κατανόηση ούτε έτρεφε καμία εκτίμηση για τον ανθρώπινο πόνο ή ακόμη και για την ίδια τη ζωή.
 

Η αποκάλυψη είναι το ημερολόγιο του Ντίλαν Κλέμπολντ. Γιγάντιες ζωγραφισμένες καρδιές γεμίζουν δέκα σελίδες του ημερολογίου. Κάποιες καλύπτουν ολόκληρες σελίδες, άλλες μοιάζουν να χορεύουν σε πρόσχαρες συστάδες, περιτριγυρισμένες από ζωγραφισμένα «Σ’ Αγαπώ». Ένιωθε μεγάλο θυμό. Και ο θυμός του είχε έναν και μοναδικό αποδέκτη: δεν ήταν αυτοί που τον ενοχλούσαν, αλλά ο ίδιος του ο εαυτός. Θεωρούσε τον εαυτό του ένα απαίσιο πλάσμα. Χωρίς φίλους, χωρίς αγάπη, χωρίς μία ανθρώπινη ψυχή να νοιάζεται για αυτόν ή για τη μίζερη ζωή του. Τίποτα από αυτά δεν ίσχυε στην πραγματικότητα. Αλλά έτσι έβλεπε τα πράγματα.
 

Πρόκειται για μια κοινή σχολική ασθένεια, στην ακραία μορφή της. Οι ψυχολόγοι χρησιμοποιούν έναν απλό όρο για να περιγράψουν αυτήν την κατάσταση: κατάθλιψη. Το γεγονός αυτό εκπλήσσει τους περισσότερους. Οι καταθλιπτικοί μοιάζουν να είναι θλιμμένοι, αλλά αυτή είναι απλώς η εικόνα που βλέπουν οι άλλοι. Φυσικά, είναι πράγματι θλιμμένοι, αφού κατά πάσα πιθανότητα περνούν τις μέρες τους συντροφιά με τις ακόρεστες επιπλήξεις του μοναδικού ανθρώπου του οποίου τη γνώμη υπολογίζουν όσο τίποτα - που δεν είναι άλλος από τον εαυτό τους.
 

Οι ψυχολόγοι περιγράφουν την κατάθλιψη ως θυμό που στρέφεται προς το ίδιο το άτομο. Όταν αυτός ο καταπιεσμένος θυμός εκδηλωθεί έξω από το άτομο, τότε τα πράγματα γίνονται επικίνδυνα. Ο Ντίλαν Κλέμπολντ ήταν ακραία και σπάνια περίπτωση. Η πλειονότητα των καταθλιπτικών είναι επικίνδυνοι μόνο για τον εαυτό τους. Είναι, όμως, γεγονός ότι από τους εγκληματίες που διαπράττουν μαζικές δολοφονίες, οι περισσότεροι δεν είναι ψυχοπαθείς, όπως ο Έρικ Χάρις, ή διανοητικά διαταραγμένοι όπως ο δράστης στο πανεπιστήμιο Virginia Τech, Τσο Σέουνγκ Χούι. Πολύ συχνότερα είναι αυτοκτονικοί ή βαθιά καταθλιπτικοί. Η έρευνα της Μυστικής Υπηρεσίας για τους δράστες επιθέσεων σε σχολεία, το 2002, διαπίστωσε ότι σε ποσοστό 78 τοις εκατό παρουσίαζαν αυτοκτονικές σκέψεις ή είχαν διαπράξει απόπειρες αυτοκτονίας πριν το έγκλημά τους.
 

Αυτή τη στιγμή η αστυνομία θα έχει ήδη συλλέξει πολλά αποδεικτικά στοιχεία για τον Τζέιμς Χολμς. Ίσως να έχει ήδη μία σαφή εικόνα για τα κίνητρά του. Είναι πολύ σημαντικό όλες αυτές οι πληροφορίες να γνωστοποιηθούν στην κοινή γνώμη, αλλά παράλληλα είναι πολύ σημαντικό, μέρος ή και το σύνολο των πληροφοριών να παραμείνουν κρυφές, ενώ διεξάγεται η έρευνα. Οι μαρτυρίες από φίλους, συγγενείς ή επιζήσαντες του μακελειού είναι κρίσιμες και οι μάρτυρες είναι ιδιαίτερα ευεπηρέαστοι. Οι πληροφορίες θα πρέπει να κρατηθούν κρυφές βραχυπρόθεσμα ώστε να μην επηρεάσουν τις μαρτυρίες. Όχι για επτά χρόνια, όπως στην περίπτωση των ημερολογίων του Κόλουμπαϊν, αλλά για μερικές εβδομάδες.

Τις επόμενες μέρες θα δεχθείτε καταιγισμό αποσπασματικών αποδείξεων που θα επιβεβαιώνουν διάφορα κίνητρα για το έγκλημα του Χολμς. Μην πιστεύετε καμία πληροφορία. Ο Χολμς ήδη περιγράφεται ως μοναχικός. Και με αυτό ας είμαστε επιφυλακτικοί. Ο χαρακτηρισμός αυτός αποδίδεται αυτόματα σχεδόν σε όλους τους δράστες παρόμοιων εγκλημάτων, γιατί κυριαρχεί στην κοινή γνώμη η πεποίθηση ότι αυτό είναι το προφίλ τους. Στη συνέχεια, άνθρωποι που γνωρίζουν ελάχιστα τον δράστη, αναπαραγάγουν τον χαρακτηρισμό σε κάθε δημοσιογράφο που βρίσκεται στον δρόμο τους. Όμως, η έκθεση της Μυστικής Υπηρεσίας διαπίστωσε ότι συνήθως αυτό δεν ισχύει. Αντισταθείτε στον πειρασμό να συνδυάσετε πρώιμα τις επί μέρους πληροφορίες εξάγοντας συμπεράσματα. Κάθε φορά που θα νιώσετε έτοιμοι να απαντήσετε το φλέγον «γιατί», σκεφτείτε καλά τις ζωγραφισμένες καρδιές του Ντίλαν. Ο δολοφόνος σπάνια είναι αυτό που φαίνεται.
*Ο Ντέιβ Κάλεν είναι συγγραφέας του βιβλίου «Columbine»

Δεν είπε λέξη

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗτου δράστη στο δικαστήριο έδειξε πάντως πολλά για την ψυχική του κατάσταση. Παρόλο που όπως δήλωσε η εισαγγελέας, αντιμετωπίζει τη θανατική ποινή, ο Τζέιμς Χολμς έδειχνε να είναι αλλού. Με χειροπέδες και τα καστανά μαλλιά του βαμμένα πορτοκαλοκόκκινα ο Χολμς μπήκε στην αίθουσα με ύφος σχεδόν έκπληκτο και έμεινε ακίνητος με τα μάτια χαμηλωμένα την ώρα που η δικαστής τον ενημέρωνε για τη σοβαρότητα των εγκλημάτων για τα οποία κατηγορείται. Κάποια στιγμή μάλιστα ο Χολμς έκλεισε τα μάτια του και δεν είπε ούτε μια λέξη, ούτε καν όταν ρωτήθηκε για το εάν κατανοεί τα δικαιώματά του, αντ’ αυτού απάντησε ο δικηγόρος του. Δεν έγινε γνωστό εάν ο 24χρονος παίρνει φάρμακα, πάντως κρατείται στην απομόνωση επειδή οι Αρχές φοβούνται πως μπορεί να δεχθεί επιθέσεις από άλλους κρατουμένους. Στη θέα του δράστη αρκετοί συγγενείς των θυμάτων που βρίσκονταν στην αίθουσα, έδειξαν τον θυμό τους ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ξέσπασαν σε δάκρυα. +

Αγόραζε όπλα από το ίντερνετ

Σε μια εποχή που το Αmazon μπορεί να «μαντέψει» ποιο θα είναι το επόμενο βιβλίο που θα αποκτήσεις και που δεν σου επιτρέπεται να αγοράσεις ούτε φάρμακο για την αλλεργία χωρίς να συμπληρώσεις τα στοιχεία σου, ο Τζέιμς Χολμς κατόρθωσε να προμηθευτεί χιλιάδες σφαίρες και πλήρη στρατιωτικό εξοπλισμό χωρίς να θορυβήσει διόλου τις αμερικανικές Αρχές. Μέσα σε διάστημα τεσσάρων μηνών, ο δράστης παρέλαβε πάνω από 50 πακέτα στο διαμέρισμά του στην Ορόρα αλλά και στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, στην οποία σπούδαζε νευροεπιστήμες. Και ενώ τα κουτιά συσσωρεύονταν, άρχισε να αγοράζει όπλα από μαγαζιά αθλητικών ειδών, η αγορά πυροβόλων όπλων γίνεται εν γένει σε καταστήματα συμβατικού τύπου εξαιτίας της ανάγκης να διενεργείται έλεγχος της ταυτότητας του αγοραστή. Όλες του οι αγορές, σύμφωνα με τις αστυνομικές Αρχές, ήταν νόμιμες και δεν υπάρχει επίσημο σύστημα εντοπισμού των ατόμων που αγοράζουν τεράστιες ποσότητες πυρομαχικών. Ο Τσαντ Γουίνμαν, που διαχειρίζεται τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, η οποία προμηθεύει με εξοπλισμό ερασιτέχνες και επαγγελματίες, δήλωσε ότι «υπάρχει μία ευρεία γκάμα καταναλωτών που ενδιαφέρονται για τέτοια προϊόντα και το 99,9% αυτών είναι απόλυτα νομοταγείς πολίτες».Και προσέθεσε ότι «ένιωσε απαίσια» με το γεγονός ότι ο δράστης προμηθεύτηκε τον μοιραίο εξοπλισμό από το κατάστημά του.