To Παλαιστινιακό Σύνταγμα στην Ελλάδα/

To Παλαιστινιακό Σύνταγμα στην Ελλάδα/ by Abravanel, the Blog Κάθε χρόνο νεαροί ελληνοεβραίοι επισκέπτονται την Πολωνία στα πλαίσια ενός προγράμματος που ονομάζεται "March of the Living" και περιλαμβάνει επισκέψεις στα στρατόπεδα εξόντωσης που δολοφονήθηκαν δεκάδες χιλιάδες Έλληνες. Πρόσφατα ένα φίλος με πληροφόρησε οτι η ελληνική αποστολή περιλαμβάνει και την επίσκεψη στο Βρετανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο "Ρακοβίτσκι" της Κρακοβίας οπότε αναρωτήθηκα το τι έχει αυτό να κάνει με την Ελλάδα ή το Ολοκαύτωμα. Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι οι τάφοι με το Άστρο του Δαυίδ που βλέπετε στην ανάρτηση, τάφοι εβραίων στρατιωτών που αιχμαλωτίσθηκαν στην Καλαμάτα, την Πύλο και την Κόρινθο. Στρατ.Νεκροταφείο Ρακοβίτσκι, Κρακοβία - Πολωνία Η παρούσα ανάρτηση σκοπό έχει να μιλήσει για την δράση του Παλαιστινιακού Συντάγματος στην Ελλάδα, όσο και την μετεξέλιξη του στην Εβραϊκή Ταξιαρχία και την αποστολή του Παλαιστινιακού Τάγματος Βοήθειας. Τόσο το Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο της Μ.Βρετανίας, όσο η Πρεσβεία του Ισραήλ αλλά και διάφορες ανεπίσημες σελίδες στο Διαδίκτυο δε μπόρεσαν να με βοηθήσουν οπότε οφείλω να ομολογήσω οτι το παρόν δεν είναι παρά μια πρώτη επαφή που σκοπό έχει να παρακινήσει άλλους στην καλύτερη μελέτη του θέματος μιας και αποτελεί την απλή σύνθεση της δουλειάς του ισραηλινού καθ.Γιοάβ Γκέλμπερ, του σαλονικιού Ιακώβ Σιμπή και λίγης στοιχειώδους έρευνας σε βρετανικά, ελληνικά και ισραηλινά αρχεία. Η γέννεση του Παλαιστινιακού Συντάγματος Το 1920 η Βρετανική Αυτοκρατορία αναλαμβάνει την διακυβέρνηση της περιοχής της Μέσης Ανατολής μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Η διακυβέρνηση της χαρακτηρίζεται από οξείς διαμάχες τόσο μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών ομάδων, όσο και μεταξύ των Βρετανών αποικιοκρατών και των Παλαιστινίων Εβραίων που επιθυμούσαν την εθνική ανεξαρτησία τους. To 1939 η Βρετανική Αυτοκρατορία προσπαθώντας να κερδίσει την εύνοια του Αραβικού κόσμου ο οποίος είχε γοητευθεί από την ναζιστική Γερμανία, υιοθετεί ένα σύνολο φιλοαραβικών πολιτικών που παίρνει το όνομα Λευκή Χάρτα. Αυτή απαγορεύει αυστηρά την μετανάστευση στην Παλαιστίνη των κυνηγημένων από τους Ναζί εβραίων προσφύγων από κάθε χώρα της Ευρώπης. Η Εβραϊκή Εγκατάσταση που αποτελεί την ανεπίσημη ισραηλινή κυβέρνηση (Γισούβ) αντιδρά δηλώνοντας οτι "θα πολεμήσει τον Χιτλερ σαν να μην υπήρχε η Λευκή Χάρτα και θα πολεμήσει την Λευκή Χάρτα σαν να μην υπήρχε ο Χίτλερ". Μωσσέ Νταγιάν/ πηγή:wikipedia Αυτές οι διαμάχες έπαιξαν σημαντικό στις βρετανικές διεργασίες για την δημιουργία ενός Παλαιστινιακού Συντάγματος ώστε να συμβάλλει στην άμυνα της Αυτοκρατορίας που είχε φτάσει στα πρόθυρα της κατάρρευσης στην αρχή του πολέμου - τα αρχικά σχέδια δημιουργίας αφορούσαν ένα περίπου ίσο αριθμό Παλαιστίνιων Εβραίων και Αράβων αλλά σύντομα οι Βρετανοί αναγκάστηκαν να περιορίσουν την εβραϊκή συμμετοχή ώστε να διατηρηθεί μια αναλογία 4 Εβραίων : 1 Άραβα δεδομένης της επιθυμίας των Παλαιστίνιων Εβραίων να συμμετάσχουν και της απροθυμίας των Αράβων. Ήδη εκείνη την εποχή υπηρετούσαν στον Βρετανικό Στρατό περίπου 10.000 Παλαιστίνιοι Εβραίοι και 4.000 Άραβες, ενώ στο τέλος του πολέμου έφτασαν τους 30.000 οι Παλαιστίνιοι Εβραίοι και 6.000 οι Άραβες - η πλέον γνωστή συμμετοχή ενός άγνωστου τότε 26χρονου: του Μοσσέ Νταγιάν ο οποίος έχασε το μάτι του σε μια καταδρομική επιχείρηση υπό την αιγίδα των Βρετανών  στον Λίβανο. Διακριτικά του Συντάγματος/πηγή: GFH Η βρετανική εμμονή βέβαια συνδέεται και με τον δικαιολογημένο φόβο οτι η στρατιωτική εμπειρία που θα αποκτούσαν οι Παλαιστίνιοι Εβραίοι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ενάντια τους. Αυτοί οι φόβοι επιβεβαιώθηκαν κατά την διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας αλλά παραμένουν εξαιρετικά μικρόπνοοι αν κανείς αναλογιστεί οτι την ίδια στιγμή οι ίδιοι οι Βρετανοί υπολόγιζαν τους Παλαιστίνιους Εβραίους ως την τελευταία γραμμή άμυνας της χώρας, (Σχέδιο Μασάντα), αν ο Ρόμελ διαρρήγνυε τις γραμμές στο Ελ Αλαμέϊν. Το Παλαιστινιακό Σύνταγμα πολέμησε για πρώτη φορά στην Γαλλία, ενώ η επόμενη αποστολή του υπήρξε στην Ελλάδα που αποτελεί και το αντικείμενο αυτού του άρθρου. Αργότερα τον Ιούλιο του 1944 το εβραϊκό μέρος του Παλαιστινιακού Συντάγματοςμετεξελίχθηκε στην αμιγώς εβραίκή Εβραϊκή Ταξιαρχία ενώ συνολικά στις διάφορες μορφές του πήραν μέρος σε μάχες στην Γαλλία, την Ελλάδα, την Β.Αφρική και την Ιταλία. Στην βιβλιογραφία αναφέρεται επίσης το 51ο Τάγμα Καταδρομών ως μέρος των παλαιστινιακών δυνάμεων, αλλά η δράση του περιορίσθηκε στην Αβησσυνία και δεν αποτέλεσε ποτέ επίσημα παλαιστινιακή εβραϊκή μονάδα. Η σύνθεση του Παλαιστινιακό Συντάγματος στην Ελλάδα Λόγω των πολιτικών επιλογών της Βρετανίας οι Παλαιστίνιοι αρχικά συγκρότησαν βοηθητικές μονάδες - oι κύριες μονάδες που λειτούργησαν στην Ελλάδα ήταν 4 Σώματα Σκαπανέων (Auxiliary Military Pioneer Corps), η κυρίως ελληνοεβραϊκή 1039η Μονάδα Λειτουργίας Λιμανιών του Μηχανικού (1039th Port Operating Company) και ένα τμήμα Διαβιβάσεων. Μετάλλιο στους στρατιώτες της Γισούβ που συμμετείχαν στον Β'ΠΠ - "Εδώ είμαι, στείλε με"/πηγή: GFH Γενικότερα το ηθικό αυτών των μονάδων ήταν αρκετά χαμηλό λόγω του δευτερεύοντα ρόλου που ήταν αναγκασμένα να παίξουν, όσο και των προβλημάτων με του βρετανούς αξιωματικούς. Μόνη εξαίρεση ήταν η μονάδα 440 Ελλήνων λιμενεργατών που είχαν μεταναστεύσει μετά τα αντισημιτικά πογκρόμ του '31 από την Θεσσαλονίκη στο Τελ Αβίβ και την Χάιφα και είχαν αναλάβει την λογιστική υποστήριξη στα λιμάνια και αναμενόμενα βρισκόντουσαν σε άριστη κατάσταση πλέον κοντά στους συγγενείς τους στις ελληνικές πόλεις και φίλους. Στο σύνολο υπολογίζεται οτι περίπου 2400 Παλαιστίνιοι Εβραίοι και 400 Αραβες ήταν ενταγμένοι στις μονάδες της Παλαιστινιακής Ταξιαρχίας πολέμησαν στην Ελλάδα. Σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνεται άγνωστος αριθμός Παλαιστινίων Εβραίων που διατηρούσαν ιδιαίτερη βρετανική υπηκοότητα και υπηρετούσαν σε μάχιμες μονάδες του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος στην Ελλάδα. Προφανέστατα σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνονται Βρετανοί Εβραίοι όπως ο Μάγιερς που διοργάνωσε την ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου, ενώ ελάχιστες είναι οι πληροφορίες για Παλαιστίνιους Εβραίους αλεξιπτωτιστές που έπεσαν στην κατεχόμενη Ελλάδα με σκοπό να βοηθήσουν την Αντίσταση. Η βιβλιογραφία αναφέρει για προγραμματισμό επιπλέον αποστολών παλαιστίνιων ελληνοεβραίων που σκοπό είχαν την σωτηρία του εβραϊκού πληθυσμού αλλά που τελικά δεν πραγματοποιήθηκαν, ενώ ανέκδοτες μαρτυρίες που αναφέρει ο έλληνας δημοσιογράφος Ζαν Κοέν μιλούν για συμμετοχή ακόμα και του ίδιου του πατέρα του σημερινού Προέδρου του Ισραήλ Σιμόν Πέρες. Η Γερμανική επίθεση Μετά την ήττα της Ιταλίας από την Ελλάδα, η Γερμανία αναγκάζεται να προσέλθει εις βοήθεια του συμμάχου της και στις 6 Απριλίου εισβάλλει στην Ελλάδα. Η μόνη βοήθεια στον Ελληνικό Στρατό προσφέρεται από το Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώμα που αποτελείται από Βρετανούς και δυνάμεις της Κοινοπολιτείας. Το μέτωπο γρήγορα διασπάται και οι Ελληνες μαζί με τους Βρετανούς είναι αναγκασμένοι να οργανώσουν την οπισθοχώρηση. Είναι μάλλον απίθανο στην πρώτη φάση τον επιχειρήσεων οι παλαιστινιακές δυνάμεις να συμμετείχαν στην πρώτη γραμμή, αλλά χωρίς την βοήθεια των επισήμων βρετανικών αρχείων είναι αδύνατον να είμαστε σίγουροι - με την βοήθεια μιας ερασιτεχνικής σελίδαςεντοπίζονται αρκετοί Εβραίοι στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο του Φαλήρου, της Ρόδου και της Σούδας αλλά προσωπικά γνωρίζω για επιπλέον τάφους που δεν έχουν καταγραφεί. Άλλωστε μόνο και μόνο αυτό του Φαλήρου περιλαμβάνει περίπου 600 άγνωστους στρατιώτες, ενώ άγνωστο αριθμός ελληνοεβραίων μεταναστών τάφηκε ως ελληνικές στρατιωτικές απώλειες - επιπλέον ας μην ξεχνάμε τους περίπου 10 τάφους στην Κρακοβία που είδαμε πριν και που είχαν αιχμαλωτισθεί στην Ελλάδα. Έχοντας υπόψιν αυτά τα δεδομένα μπορούμε να θεωρήσουμε ως μια λογική εκτίμηση οτι περίπου 100/150 Παλαιστίνιοι Εβραίοι πρέπει να έπεσαν κατά την διάρκεια της θητείας τους στην Ελλάδα. Ενας στρατιώτης της Εβραϊκής Ταξιαρχίας στην Κρήτη/ πηγή: GFH Η κατάσταση φαίνεται να είναι διαφορετική στην Κρήτη όπου οργανώνεται η άμυνα εναντίον των Γερμανών και από όπου φαίνεται το σύνολο των βρετανικών δυνάμεων να συμμετείχαν σε ένοπλες επιχειρήσεις. Στο αρχείο του Μουσείου των Μαχητών των Γκέτοβρίσκεται η φωτογραφία ενός Παλαιστίνιου Εβραίου στα χαρακώματα στην Κρήτη. Η αιχμαλωσία Πάλεσταϊν Ποστ - κλικ για μεγένθυση Οταν τελικά η χώρα καταρρέει οι βρετανικές δυνάμεις βρέθηκαν στην ανάγκη να οργανώσουν μια εκκένωση των περίπου 60.000 στρατιωτών της κατά την διάρκεια μιας άτακτης υποχώρησης. Οι παλαιστινιακές δυνάμεις λόγω του δευτερεύοντα ρόλου τους, βρίσκονταν χαμηλά στην λίστα της προτεραιότητας για την εκκένωση και ακολούθησαν την υποχώρηση μέχρι την Καλαμάτα όπου εκεί συνελήφθησαν από τις γερμανικές δυνάμεις. Αξίζει να σημειωθεί το κλίμα πανικού που επικρατούσε λόγω των φόβων οτι οι Γερμανοί δεν θα τους αντιμετώπιζαν ως Βρετανούς Αιχμάλωτους Πολέμου αλλά σαν Εβραίους - αυτοί οι φόβοι απέτρεψαν μια διασπορά των μονάδων που ήλπιζαν έτσι να μην δώσουν αφορμή για την μη-εφαρμογή της Συνθήκης της Γενεύης. Συνολικά περίπου 1500 Παλαιστίνιοι Εβραίοι και 300 Αραβες συνελήφθησαν, γεγονός που επηρέασε το σύνολο των οικογενειών στην Παλαιστίνη μιας και όλοι είχαν ένα γνωστό που πολεμούσε στην Ελλάδα όπως αναφέρει και το δημοσίευμα της εβραϊκής Πάλεσταϊν Ποστ. Σε αυτά τα νούμερα συμπεριλαμβάνονται και οι αιχμάλωτοι της Κρήτης και άλλων σκόρπιων επιχειρήσεων περισυλλογής διασκορπισμένων Βρετανών - ενδεικτικά αναφέρω την μάχιμη Μονάδα 606 Σκαπανεών που είχε αρχικά αποκλειστεί στην Μήλο μετά την βύθιση του πλοίου τους και την καθυστερημένη εκκένωση τους στην Κρήτη, (στην σπάνια φωτογραφία η επιχείρηση εκκένωσης της συγκεκριμένης μονάδας στην Μήλο). Βρετανική μονάδα στρατιωτών από την Εβραϊκή Εγκατάσταση στην Παλαιστίνη μεταφέρονται στην Μήλο/ πηγή: GFH Ο πρώτος σταθμός υπήρξε ένα πρόχειρο στρατόπεδο αιχμαλώτων στην Καλαμάτα, ενώ στην συνέχεια μεταφέρθηκαν στην Κόρινθο. Εκεί οι συνθήκες διαβίωσης υπήρξαν εξαιρετικά δύσκολες λόγω της έλλειψης τροφής και των συνεπακόλουθων αρρωστιών αλλά και εντάσεων μεταξύ Βρετανών και Παλαιστινίων. Μέχρι εκείνη την στιγμή οι Γερμανοί δεν είχαν ασχοληθεί με τους Παλαιστινίους Εβραίους αλλά η άφιξη ειδικών ανακριτών δημιούργησε ένα μεγάλο πρόβλημα στο πώς θα μπορούσαν να τους μεταχειρισθούν. Το κυριότερο πρόβλημα ήταν οτι η, μετά τους Έλληνες, μεγαλύτερη ομάδα των Παλαιστινίων αποτελούνταν από Γερμανοεβραίους και Αυστροεβραίους που είχαν δραπετεύσει μετά την άνοδο του ναζισμού. Η αρχική σκέψη να δικασθούν για εσχάτη προδοσία αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα λόγω των ίδιων των γερμανικών νόμων αλλά και της αδιάλλακτης στάσης των Βρετανών που απείλησαν με αντίποινα σε τέτοια περίπτωση. Τελικά επικράτησε η ανάγκη να περιφρουρηθούν οι γερμανοί αιχμάλωτοι στα χέρια των Συμμαχικών δυνάμεων, οπότε οι Παλαιστίνιοι Εβραίοι γερμανικής καταγωγής στάλθηκαν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων στην ίδια την Γερμανία αλλά κατάφεραν να επιβιώσουν χωρίς επιπλέον περιπέτειες. Στην Κόρινθο τελικά στάλθηκαν και οι αιχμάλωτοι Παλαιστίνιοι από το στρατόπεδο αιχμαλώτων των Σφακίων και τον Ιούνιο ξεκίνησε η μεταφορά τους σε στρατόπεδα αιχμαλώτων στην ίδια την Γερμανία - αυτή η μεταφορά ολοκληρώθηκε σχεδόν 6 μήνες μετά λόγω των κατεστραμμένων μεταφορικών μέσων αλλά και την εκκένωση της Ελλάδας από την μάζα των γερμανικών δυνάμεων. Μέχρι τότε η κατάσταση είχε βελτιωθεί χάρη στην άδεια των γερμανών να έρθουν σε επαφή οι αιχμάλωτοι με τους τοπικούς πληθυσμούς προς προμήθεια τροφίμων. Η μεταφορά τους Αιχμάλωτοι Πολέμου στο Χοχενφελς - φωτογραφία του Σαμουέλ Πάρδο από την Θεσσαλονίκη/πηγή: GFH Η μεταφορά από την Κόρινθο στην Θεσσαλονίκη επέτρεψε σε ένα σημαντικό αριθμό αιχμαλώτων να ξεφύγουν, ειδικά στα κομμάτι της Λαμίας που τα τρένα ήταν αναγκασμένα να προχωρούν με μικρές ταχύτητες. Αξίζει όμως να σημειωθεί οτι καθώς πλησίαζαν στην Θεσσαλονίκη, τα γερμανικά μέτρα ασφαλείας έγιναν εξαιρετικά αυστηρά λόγω του φόβου οτι οι Παλαιστίνιοι Ελληνοεβραίοι θα μπορούσαν να πετύχουν μια εύκολη δραπέτευση στην πόλη τους. Τελικά 1100 Παλαιστίνιοι Εβραίοι κατέληξαν στο Μάρμπουργκ και Λαμσντορφ, όπου ενώθηκαν με άλλους στρατιώτες της Κοινοπολιτείας και τελικά στο Ρότεμπουργκ μέσω Άϊχσταντ και Βάρμπουργκ. Η μετέπειτα ιστορία τους ξεφεύγει τον σκοπό αυτής της ανάρτησης οπότε θα περιοριστώ απλά στην αναφορά οτι η μοίρα τους υπήρξε παρόμοια με αυτή των υπολοίπων βρετανών αιχμαλώτων. Ο Μούφτης της Ιερουσαλήμ και ο Χίτλερ Εξαίρεση υπήρξαν οι Αραβες στρατιώτες που μεταφέρθησαν στο στρατόπεδο Στάλαγκ ΙΙΙ D με σκοπό να στρατολογηθούν ως νέοι σύμμαχοι της ναζιστικής Γερμανίας μετά την προσέγγιση των Παλαιστινίων Αράβων ηγετών προς τις δυνάμεις του Αξονα. Πνευματικός και πολιτικός ηγέτης σε αυτή την προσπάθεια ήταν ο Παλαιστίνιος Μουσουλμάνος Μεγάλος Μούφτης της Ιερουσαλήμ Μωχάμεντ αλ Χουσαϊνή ο οποίος όχι μόνο υποστήριξε την Γερμανία αλλά προχώρησε στην στρατιωτική ενίσχυση της. Δυστυχώς τα αποτελέσματα υπήρξαν θετικά μιας και τουλάχιστον 100 Αραβες αιχμάλωτοι κατατάχθηκαν αμέσως στην 13η Ορεινή Μουσουλμανική Μεραρχία των Ες Ες, (αυτή αποτελούσε μέρος των διαφόρων μουσουλμανικών μονάδων των Ες Ες που είχαν δημιουργηθεί όπως η Λεγεώνα του Τουρκεστάν και η Λεγεώνα των Μωαμεθανών Καυκάσιων). Στην φωτογραφία ο Μεγάλος Μούφτης σε γερμανικό προπαγανδιστικό ρεπορτάζ της εποχής την ώρα που επιθεωρεί την βοσνιακή μονάδα, (πηγή: cwgc.org). Οι δραπέτες Χωρίς να μπορούμε να είμαστε σίγουροι, λόγω των ιδιαιτέρων συνθηκών, υπολογίζεται οτι από τους 1500 Παλαιστινίους Εβραίους δραπέτευσαν 150. Σχεδόν όλοι μπόρεσαν να βασισθούν στην εκτεταμένη συνεργασία και βοήθεια του τοπικού χριστιανικού πληθυσμού, αν και προφανώς οι τοπικές συνθήκες έπαιζαν σημαντικό ρόλο. Οι δραπέτες χωρίζονταν σε 3 κατηγορίες: αυτοί που βασίσθηκαν στην Αντίσταση για την φυγάδευση τους στην Τουρκία ή την Παλαιστίνη, όπως ο Δ/νεας Μπεν Γκερσόν. Άλλοι εντάχθηκαν στην Αντίσταση στα πλαίσια της Βρετανικής Αποστολής και μάλιστα ορισμένοι μετά την διαφυγή τους επέστρεψαν σαν τον Γιτζάκ Μεναχέμ. Μια ομάδα, κυρίως ελληνοεβραίων, μπόρεσαν να κρυφθούν μέσα στις πόλεις της Αθήνας και Θεσσαλονίκης χωρίς να μπορούν να διακριθούν. Ειδικά αυτοί οι τελευταίοι βέβαια όταν ξεκίνησε η εξόντωση των Εβραίων της Ελλάδας μοιράσθηκαν την τύχη των υπολοίπων ως έλληνες πολίτες, εκτός και αν μπορούσαν να αποδείξουν την ιδιότητα τους ως Βρετανοί. Μάλιστα υπάρχουν αναφορές για Παλαιστίνιους Εβραίους αιχμαλώτους που βρέθηκαν κοντά στο Άουσβιτς και συνάντησαν συμπολεμιστές τους δραπέτες Παλαιστίνιους ΕλληνοΕβραίους που είχαν συλληφθεί με τον σαλονικιώτικο πληθυσμό και αποσταλεί προς εξόντωση. Μια σκοτεινή υπόθεση κλικ για μεγέθυνση Καθώς κοιτούσα τα αρχεία της Πάλεσταϊν Ποστ συνάντησα μια περίεργη υπόθεση που καταδεικνύει την ανάγκη να απομακρυνθούμε από την κλασσική αντίληψη περί ηρώων και ενός ένδοξου πολέμου. Στο απόσπασμα που αναφέρω το 1946 ένας Ιεσούας Αττάς απαλλάσσεται από τις κατηγορίες της συνεργασίας με τον εχθρό λόγω αναρμοδιότητας του βρετανικού δικαστηρίου γιατί αν και στρατιώτης του βρετανικού Παλαιστινιακού Συντάγματος ήταν Έλληνας και τα αδικήματα του είχαν διαπραχθεί στην Ελλάδα. Οι κατηγορίες εναντίον του ήταν οτι είχε βοηθήσει στην σύλληψη παλαιστινίων στρατιωτικών που είχαν δραπετεύσει. Ο Αττάς, στρατιώτης που είχε δραπετεύσει και ο ίδιος, ανήκε στην ομάδες των Ελλήνων που είχαν μεταναστεύσει λίγα χρόνια πριν από την Ελλάδα στην βρετανική Παλαιστίνη. Μετά την απόδραση του είχε καταφύγει στην Θεσσαλονίκη και μαζί με άλλους δραπέτες είχαν αναλάβει την διαχείριση δύο οίκων ανοχής με σκοπό να μαζέψουν χρήματα τόσο για ιδιοτελή πλουτισμό, όσο και την χρηματοδότηση της διαφυγής στην Τουρκία. Τελικά ο ανταγωνισμός μεταξύ των δυο "μαγαζιών" οδήγησε στην ανακάλυψη τους από τους Γερμανούς και την επαναπροώθηση τους στα στρατόπεδα αιχμαλώτων πολέμου. Μετά τον πόλεμο το σύνολο τους δικάσθηκε για προδοσία αν και από ότι φαίνεται ο Αττάς την γλύτωσε. Αυτή η ιστορία  μεταξύ όμως των άλλων αποκαλύπτει και την λιγότερο ηρωική πλευρά του πολέμου. Παρά την τεράστια βοήθεια της ΕΑΜικής Αντίστασης στην διαφυγή των Βρετανών αιχμαλώτων και Εβραίων διωκόμενων, οφείλουμε να μην κρύβουμε οτι αυτή συχνά απαιτούσε σημαντικά χρηματικά ποσά και τα όρια μεταξύ ηρωισμού και κυνισμού ήταν πολύ κοντά και έβλεπαν πρωταγωνιστές τους ίδιους ακριβώς ανθρώπους. Οι επαφές των Παλαιστινίων Εβραίων με τους Ελληνες Εβραίους Οι Παλαιστίνιοι Εβραίοι, όταν δεν ήταν οι ίδιοι Ελληνοεβραίοι, προσπάθησαν να έρθουν σε επαφή με τις τοπικές κοινότητες, με διαφορετικές αντιδράσεις ανάλογα με τις συνθήκες. Εκείνες που βρισκόντουσαν υπό ιταλική κατοχή όπως αυτή του Βόλου τους υποδέχτηκαν με χαρά και τους βοήθησαν με μεγάλη προθυμία. Άλλες όμως μαρτυρίες όπως αυτή του Φριτζ Γιορντάν ή του Ιακώβ Ρομπάχ μιλάνε για τεράστια επιφυλακτικότητα. Ειδικά η ιστορία του τελευταίου είναι ενδιαφέρουσα γιατί περιλαμβάνει μεγάλο μέρος των εμπειριών των Παλαιστινίων στην Ελλάδα. Μετά την δραπέτευση του ο Ιακώβ Ρόμπαχ καταφεύγει στην Θεσσαλονίκη όπου η τοπική κοινότητα τον στέλνει αρχικά σε μια συναγωγή και στην συνέχεια στη Σχολή της Αλλιάνς στην πλ.Αριστοτέλους. Οι παρατηρήσεις του για τον φόβο των κοινοτικών αξιωματούχων και την επιφύλαξη με την οποία τον δέχθηκαν γίνονται μόνο κατανοητές αν κανείς γνωρίζει οτι ταυτόχρονα οι Γερμανοί προχωρούσαν σε ένα σχέδιο παραπλάνησης και ψυχολογικής αρχικά τρομοκρατίας - τον ίδιο καιρό που έφτανε οι Γερμανοί είχαν μόλις αποκεφαλίσει την ηγεσία της Κοινότητας και προχωρήσεις σε αυθαίρετες συλλήψεις αρνούμενοι όμως τις δημόσιες εκκλήσεις τοπικών χριστιανών παραγόντων για την λήψη ευρειών αντισημιτικών μέτρων παραπλανώντας έτσι την ηγετική ομάδα που είχε απομείνει. Μέχρι το Σεπτέμβριο του 1943 καταφέρνει να δουλεύει ως Σέρβος σε τεχνικά έργα και να είναι σε άμεση συνεργασία με την Αντίσταση, στην οποία εντάσσεται μέχρι την διαφυγή του στην Αίγυπτο το Φεβρουάριο του 1944. Εκεί εκπαιδεύεται ως αλεξιπτωτιστής ώστε να επιστρέψει ως μέλος της προσπάθειας της Παλαιστινιακής Σιωνιστικής Εγκαστάστασης, (Γισούβ - η ανεπίσημη παλαιστινιακή εβραϊκή κυβέρνηση), να σώσει Ευρωπαίους Εβραίους αν και η εξέλιξη του πολέμου ακυρώνει την αποστολή. Μετά τον πόλεμο - η Παλαιστινιακή Μονάδα Βοήθειας Μετά τον πόλεμο η Εβραϊκή Εγκατάσταση συνέστησε μια Μονάδα Βοήθειας για την Ελλάδα αποτελούμενη από 60 άτομα ως σταθερό προσωπικό και υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών παρά το γεγονός οτι ακόμα δεν συνιστούσε ανεξάρτητο κράτος. Η μονάδα δούλεψε κυρίως με Χριστιανούς πρόσφυγες στο Σιδηρόκαστρο Φλώρινας και στην Κυπαρισσία/Φιλιατρά στην Πελοπόννησο. Επίσης έπαιξε σημαντικό ρόλο στην διοργάνωση της παράνομης τότε μετανάστευσης στην Παλαιστίνη με την βοήθεια αρκετών Ελλήνων Χριστιανών που ταυτίζονταν με τον αντιαποικιοκρατικό αγώνα των Παλαιστινίων Εβραίων, αλλά και του ελληνικού κράτους που είχε υιοθετήσει σαν επίσημη κρατική πολιτική την διευκόλυνση της αναχώρησης Ελλήνων Εβραίων που ήθελαν να αναχωρήσουν και στη συνέχεια τους αφαιρούσε την υπηκοότητα. Αν και η δράση της αποτελεί από μόνη πηγή για μια ξεχωριστή ανάρτηση, οφείλουμε οφείλουμε μια αναφορά σε αυτήν μιας και κλείνει την Παλαιστινιακή στρατιωτική παρουσία στην Ελλάδα, πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Επίλογος Στην Ελλάδα κυριαρχεί η ιδέα οτι είμαστε ένα έθνος ανάδελφο, ένα έθνος που αγωνιζόμαστε μόνοι εναντίον όλων. Μάλιστα πιστεύω οτι μέρος του ελληνικού αντισημιτισμού οφείλεται σε αυτή την ελληνική εμμονή και την ψυχολογική προβολή της επί των Εβραίων που έχουν το αμφίβολο προνόμιο να αποτελούν τα κατεξοχήν θύματα στην ευρωπαϊκή ιστορία και αμφισβητούν εμπράγματα αυτή την ελληνική αλήθεια. Και όμως είμαστε  μια χώρα που της έχουν δωθεί πολλά περισσότερα από όσα της έχουν αφαιρεθεί και έχει βρει φίλους και σύμμαχους στις περισσότερες από τις δύσκολες στιγμές της ιστορίας της. Μια τέτοια είναι η συμμετοχή χιλιάδων Παλαιστινίων στρατιωτών, κυρίως Εβραίων, που πολέμησαν και πέθαναν στο ελληνικό έδαφος δίπλα στους Ελληνες Χριστιανούς και Ελληνες Εβραίους στρατιώτες που υπεράσπιζαν την πατρίδα τους. Αυτός ο πόλεμος δεν υπήρξε ούτε ηρωϊκός και ούτε ένδοξος. Οι Παλαιστίνιοι Εβραίοι κρατήθηκαν στα μετόπισθεν από τους Βρετανούς που ενδιαφερόντουσαν περισσότερο για την διατήρηση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας μετά τον πόλεμο και κατάφεραν να πολεμήσουν στα ελληνικά νησιά μόνο όταν η μάχη είχε πλεον χαθεί. Οι Παλαιστίνιοι Αραβες σε ένα σημαντικό ποσοστό αυτομόλησαν και εντάχθηκαν στα τμήματα των Ες Ες, επιβεβαιώνοντας οτι ο Μούφτης της Ιερουσαλήμ δεν ήταν πυροτέχνημα. Οι κυρίως σαλονικιοί λιμενεργάτες Έλληνες Εβραίοι επέστρεψαν να υπερασπιστούν την ίδια πατρίδα που τους είχε εξαναγκάσει στον ξεριζωμό, μόνο για να δουν να τους προδίδει για δεύτερη φορά μετά τον πόλεμο είτε αφαιρώντας την υπηκοότητα τους, είτε επιβεβαιώνοντας τους δοσίλογους στην πόλη τους. Ορισμένοι από αυτούς πρόδωσαν τους ίδιους τους συντρόφους τους στην προσπάθεια τους να δραπετεύσουν, ενώ ταυτόχρονα αποδείκνυαν οτι τα όρια μεταξύ της ανιδιοτέλειας και ιδιοτελή πλουτισμού δεν ήταν τόσο ξεκάθαρα στον γαλαξία της ΕΑΜικής Αντίστασης. Εβδομήντα χρόνια μετά όμως δεκάδες τάφοι με το Αστρο του Δαυίδ στα στρατιωτικά νεκροταφεία της Κρήτης, της Πελοποννήσου και της Πολωνίας μιλάνε για τουλάχιστον 2400 ανθρώπους που διέσχισαν την Μεσόγειο για να πολεμήσουν σε υπερασπιζόμενοι οι μεν μετανάστες Ελληνοεβραίοι μια πατρίδα που δεν τους ήθελε και οι Ισραηλινοί μια ξένη πατρίδα χωρίς ποτέ να μπορέσουν να γυρίσουν για γνωρίσουν την δική τους που θα γεννιόταν το 1948. Και για αυτή τους την θυσία τους θα τους είμαστε για πάντα ευγνώμονες - ζιχρονό λιβραχά/ας είναι η μνήμη τους ευλογητή.