Στιγμιότυπα στην Αθωνική πολιτεία

ΔΕΥΤΈΡΑ, 14 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2011

Στιγμιότυπα στην Αθωνική πολιτεία

της Ελίνας Γαληνού 

"Είναι δυνατόν ένας Ελληνας να μπορέσει να σταθεί σε απόσταση από την πατρίδα του, μιας και όλοι είμαστε κομμάτια αυτής της γής; Εμένα η Ελλάδα μου είναι γεμάτη θαύματα και αινίγματα μυστικά..."
Με αφετηρία αυτήν την άποψη, ο καλλιτέχνης Ευθύμης Βαρλάμης αποτυπώνει το Αγιον Ορος σε μια συλλογή ζωγραφικών έργων που φιλοξενούνται από την περασμένη εβδομάδα στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Ο επισκέπτης συναντά πρώτα μια τρισδιάστατη κατασκευή εκκλησίας όπου στο εσωτερικό της υπάρχουν σε πιστά αντίγραφα οι τοιχογραφίες από το καθολικό της Μονής Σταυρονικήτα. Η περιήγηση συνεχίζεται με την μουσική υπόκρουση Βυζαντινών ψαλμών που σκορπάνε στο χώρο δημιουργώντας μια κατανυκτική ατμόσφαιρα. Στη συνέχεια, μας περιμένει σειρά αγιορείτικων τοπίων, μέσα από 60 έργα που προβάλλονται στον εκθεσιακό χώρο του μουσείου.
Εχουμε δεί πολλές εικαστικές δημιουργίες εμπνευσμένες από το Αγιον Ορος, αλλά ίσως σε καμία άλλη δεν εμφανίζεται τόσο έντονα το συγκινησιακό στοιχείο που καθοδηγεί το πινέλο του ζωγράφου να καλύψει εικαστικά τόσα στιγμιότυπα. Οι εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι των μοναστηριών σε διάφορες στιγμές λειτουργίας, οι σκήτες, οι αρχιτεκτονικές ιδιομορφίες των κτισμάτων, το φυσικό φόντο που προσαρμόζει τα χρώματά του ανάλογα με τις ώρες της ημέρας, συνθέτουν την μυσταγωγική περιήγηση του Βαρλάμη, η οποία μεταδίδεται και στον επισκέπτη της έκθεσης. "Οταν έκανα το Αγιον Ορος, ίσως ένιωθα αυτό που ερχόταν..." λέει ο ίδιος, εξηγώντας ότι επενδύει στο διαχρονικό μήνυμα της πίστης, της πειθαρχίας και του σεβασμού αξιών που μπορούν να λειτουργήσουν σαν ηθικό στήριγμα στις δύσκολες στιγμές που περνάμε. Τα μυστικά της μοναχικής ζωής, μπορεί πράγματι να περικλείουν διαχρονικά μηνύματα σθεναρής πίστης, κάτι που σαφώς έχουν ανάγκη οι άνθρωποι στις δοκιμασίες.
Ο καλλιτέχνης έχει ασχοληθεί με την χριστιανική θεματολογία και διδάξει σε διάφορα ευρωπαικά πανεπιστήμια και ακαδημίες. Από το 1992 διευθύνει το Διεθνές Ινστιτούτο για τον Σχεδιασμό και την Επικοινωνία IDEA στην Αυστρία, το οποίο ίδρυσε ο ίδιος. Το 1995, εικονογράφησε κατόπιν πρόσκλησης του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, την "Αποκάλυψη του Ιωάννη" επ΄ευκαιρία του εορτασμού των 1900 ετών από την συγγραφή του έργου εκ μέρους του Ευαγγελιστή. Πριν μερικούς μήνες, εγκαινιάστηκε στο Kunstmuseum Waldviertel μια μεγάλη συλλογή του με τίτλο "Ο Χριστός σήμερα".
"Κάθε Ελληνας φυλάει μέσα στην καρδιά του το δικό του προσωπικό Αγιον Ορος και αυτό μας ενώνει να κρατήσουμε τις αρχέγονες αξίες που οδηγούν την ανθρωπότητα στο φώς, στην αλήθεια. Γιατί η μόνη απόλυτη αλήθεια, είναι ο Θεός...Η έκθεση αυτή-αφιέρωμα στην αθωνική πολιτεία, είναι ένας ύμνος στο παμπάλαιο πνεύμα της παράδοσής μας, του ελληνισμού και της πίστης μας που έδωσαν αυτήν την αρμονία ανάμεσα στα ανθρώπινα κτίσματα. Το Αγιον Ορος μιλάει στην ψυχή μας, μας διδάσκει τη λιτότητα και την ταπείνωση, την ευγνωμοσύνη και τη δοξολογία. Κυρίως όμως διευκολύνει την υπέρβαση..." ομολογεί ο ίδιος ο δημιουργός των έργων.
Φτάνοντας στην τελευταία αίθουσα της έκθεσης, στο "Δωμάτιο των Μοναχών" τρείς ζωγραφισμένοι καλόγεροι σε φυσικό μέγεθος, υπό τους ήχους βυζαντινής ψαλμωδίας, συνθέτουν ένα στιγμιότυπο της Αγιορείτικης ζωής, που ο επισκέπτης αισθάνεται να μετέχει.
Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, ενώ συμμετέχουν ενεργά οι Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας και ο Δήμος Αριστοτέλη Χαλκιδικής. Την οργάνωση ανέλαβε το Πειραματικό Εργαστήρι Βεργίνας σε συνεργασία με το Art Museum της Αυστρίας.