Ο μυθικός κόσμος του Αισώπου

ΚΥΡΙΑΚΉ, 11 ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ 2011

Ο μυθικός κόσμος του Αισώπου

 της Ελίνας Γαληνού
"Λαγός την πτέρην έσειε, κακό της κεφαλής του..."
Διδάγματα σαν αυτό που αντλήσαμε στα παιδικά μας χρόνια από τα επιμύθια του Αισώπου, αποδείχτηκαν διαχρονικά και πάσης ηλικίας. Η αφήγηση των μύθων του, συνόδευε κάθε γενιά από το νανούρισμά της ως την βαθειά ωριμότητα των γηρατειών. Ο Αίσωπος από τη Φρυγία, ο δύσμορφος και βραδύγλωσσος σκλάβος, επινόησε μέσα από τα αφηγήματά του έναν κόσμο όπου η αρετή με την κακία αναμετρώνται συνεχώς και μας τον δίδαξε με συμβολισμούς και αλληγορίες.  Ο ίδιος στα χρόνια που ήταν δούλος, έλεγε "η φύση μου έδωσε ζωή ελεύθερη, οι άνθρωποι όμως σκλάβωσαν το σώμα μου". Η αγωνία του για τις συμφορές που μπορεί να σπείρει η αδικία, εμφανίζεται έντονα στους μύθους του.
Δεν γνωρίζουμε αν όλοι επινοήθηκαν από τον ίδιο ή κάποιοι αφορούν αρχαιότερους Ελληνες ή άλλους λαούς. Εχουμε όμως σίγουρα γευτεί την ηδονή που προκαλεί το συναίσθημα της κάθαρσης στις σύντομες γλυκόπικρες ιστοριούλες του. Με άλλοτε τη δικαίωση να προέρχεται από θείο δάκτυλο και άλλοτε μέσω του θριάμβου του σωστού και του έντιμου στοιχείου. Προ παντός όμως, του φυσιολογικού που συνεχώς αποκαλύπτει δυνάμεις και λύσεις ώστε να γελοιοποιήσει τις κακές πράξεις και πονηρές σκέψεις..
Ο Ηρόδοτος τον αποκαλούσε "λογοποιό", όμως στην Ιστορία πέρασε ως ο πατέρας του αρχαίου μύθου. Με το ευρύ παρατηρητικό του πνεύμα, τη βαθειά του σοφία, αποδοκίμαζε τη βία, την απάτη, τη μοχθηρία, την αλαζονεία και την πλεονεξία. Η πεποίθησή του ότι το καλό και το κακό επιστρέφονται στο πολλαπλάσιο σ΄εκείνους που το πράττουν, είναι κοινό χαρακτηριστικό στα αφηγήματά του. Ο Αίσωπος μας προσφέρει έναν κόσμο όπου ο έντιμος δικαιώνεται και επιβραβεύεται ενώ ο κακός εξευτελίζεται και ντροπιάζεται, ενώ τα όντα οφείλουν πάντα να προσπαθούν με γέλιο και πείσμα. Η διήγηση των μύθων του, έγινε αναπόσπαστο μέρος της ζωής του καθιστώντας τον δημοφιλή και αγαπητό στον κόσμο, που έτρεχε κοντά του να αντλήσει κάποιο χρήσιμο δίδαγμα στις δύσκολες στιγμές της ζωής. Κάποιες μαρτυρίες αναφέρουν ότι μετείχε στο Συμπόσιο των 7 σοφών της αρχαιότητας.  Οι μύθοι του διαδόθηκαν από στόμα σε στόμα και έφτασαν μέχρι την εποχή των Ελληνιστικών χρόνων, όπου συγκεντρώθηκαν και γράφτηκαν σε πεζό λόγο. Κάποιες επιλογές τους, πρωτοεκδόθηκαν από τον Δημήτριο Φαληρέα ενώ υπήρξαν και μεταγενέστερες εκδόσεις του πρώτου και δεύτερου μ.Χ αιώνα. Στην Ευρώπη, τυπώθηκαν σε χαρτί για πρώτη φορά στο Μιλάνο το 1479 μ.Χ . Λίγο πριν την ελληνική επανάσταση, τυπώθηκαν από τον Κοραή στο Παρίσι. Γενικά θεωρούνται ως σήμερα, από τα πλέον διαβασμένα και αγαπητά βιβλία στον κόσμο.
Με μια σειρά από παιχνίδια χειροτεχνίας και ιχνογραφίας, αυθόρμητες αποτυπώσεις με ανάλαφρη διάθεση, έντονες χρωματικές αντιθέσεις, ο εικαστικός Μανώλης Χάρος συνιστά στο κοινό τον μαγικό Αισώπειο κόσμο με τα μεστά διδάγματα. "Το βόδι με τον βάτραχο", "Η αλεπού", "Ο τζίτζικας και ο μέρμυγκας" είναι οι ζωικοί πρωταγωνιστές στο έργο του μυθοποιού, που ο καλλιτέχνης αναπαριστά μεταφέροντας ανάλογα με τις συνθήκες κάθε εποχής, διάφορα μηνύματα των εκάστοτε κοινωνικών και πολιτισμικών αιτημάτων. Η έκθεση με τα 25 έργα του, φιλοξενείται στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη από τις 6 Σεπτεμβρίου, αναβιώνοντας αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων, αλλά και την δύναμη ενός πνεύματος, που διατηρείται ζωντανό στον κόσμο εδώ και 2500 χρόνια!