«Όργανο
του διεθνούς κομμουνισμού», έτσι χαρακτήρισε τον Γεώργιο Σεφέρη η
Χούντα μετά τη γνωστή δήλωση του ποιητή, στις 28 Μάρτη 1969 ενάντια στη
δικτατορία, η οποία μεταδόθηκε ραδιοφωνικά σε όλο τον κόσμο.Ο Γ. Σεφέρης που μετά την 21ηΑπρίλη 1967 είχε σιωπήσει και ποιητικά εις ένδειξη διαμαρτυρίας, αποφασίζει να σπάσει τη σιωπή του και να μιλήσει ανοιχτά κατά των Συνταγματαρχών. Μαγνητοφωνεί μία δήλωση, στην οποία, μεταξύ άλλων, ο τιμημένος με Νόμπελ ποιητής, υψώνει τη φωνή του για να καταγγείλει το στρατιωτικό καθεστώς της 21ηςΑπρίλη οδηγεί τη χώρα στο γκρεμό: «Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικές καταστάσεις, η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει, αναπότρεπτη, στο τέλος».
Η κασέτα φθάνει λαθραία στο Λονδίνο και αυθημερόν η δήλωσή του μεταδίδεται από την Ελληνική Υπηρεσία του BBC, ενώ αναμεταδίδεται από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Παρισιού και την «Ντόιτσε Βέλε». Η δήλωσε συγκλόνισε την ελληνική και διεθνή κοινή γνώμη μιας και ο ξένος Τύπος και το ραδιόφωνο έδωσαν ευρύτατη δημοσιότητα στη δήλωση (και τις επόμενες μέρες και στην απάντηση των Χουντικών).
Η Χούντα, φανερά ενοχλημένη απάντησε με μια ιταμή και υβριστική ανακοίνωση. Αποκάλεσε τον Γ. Σεφέρη «αρτηριοσκληρωμένο» και ισχυρίστηκε ότι ο «Σεφέρης εκτελεί το ρόλο που τον εμπιστεύθη ο κομμουνιστικός κύκλος ο οποίος συνωμοτεί εναντίον της Ελλάδος». Σε άλλο σημείο αναφέρει: «Ο Σεφέρης χρησιμοποιεί το κύρος του δια την βοήθειαν του διεθνούς κομμουνισμού». Μάλιστα κάποιοι ανώνυμα δήλωναν στον Τύπο, ο οποίος τα αναπαρήγαγε, ότι ο Γ. Σεφέρης έκανε τη δήλωση αυτή για να βγει από την αφάνεια ή κατά τη δική τους διατύπωση «δια να θραύση τον σκληρόν κλοιόν της λησμοσύνης»!!! Γράφουν οι εφημερίδες της εποχής μεταφέροντας λόγια – τοποθετήσεις χουντικών, ότι η δήλωση έγινε για να «αντιρροπήση και να εξωδετερώση τον αδυσώπητον νόμον της φθοράς και της λησμοσύνης που είναι φυσικά παρακολουθήματα της εκ βιολογικών και όχι άλλων αιτιών πνευματικής στειρώσεως και απουσίας του εκ του λογοτεχνικού στίβου».
Η αντίδραση όμως των δικτατόρων και έμπρακτη, αφού αφαίρεσε από τον Σεφέρη τον τίτλο του πρέσβη επί τιμή και το δικαίωμα χρήσης του διπλωματικού διαβατηρίου του. Δικαιολόγησε την πράξη της αυτή με το επιχείρημα ότι η δήλωσή του μεταδόθηκε από τη ραδιοφωνία της Σοβιετικής Ένωσης και άρα συνιστά αντεθνική προπαγάνδα. Τέτοια ήταν η ενόχλησή τους που ένα χρόνο αργότερα μάλιστα, το 1970, οι Συνταγματάρχες απαγόρευσαν στο Βρετανικό Συμβούλιο στην Αθήνα να πραγματοποιήσει βραδιά αφιερωμένη στον Γεώργιο Σεφέρη. Ο δε φιλικός Τύπος των δικτατόρων, έγραψε ότι ο Σεφέρης «πούλησε την Κύπρο για να πάρει το Νόμπελ» ενώ θα τον χαρακτηρίσει κρυφοκομμουνιστή και μίσθαρνο όργανο ξένων κυβερνήσεων.
Εκ μέρους του Γεωργίου Σεφέρη προς δημοσίευση
Πάει καιρός που πήρα την απόφαση να κρατηθώ έξω από τα πολιτικά του τόπου. Προσπάθησα άλλοτε να το εξηγήσω, αυτό δε σημαίνει διόλου πως μου είναι αδιάφορη η πολιτική ζωή μας.
Έτσι, από τα χρόνια εκείνα ως τώρα τελευταία έπαψα κατά κανόνα ν’ αγγίζω τέτοια θέματα. Εξ άλλου τα όσα δημοσίεψα ως τις αρχές του 1967, και η κατοπινή στάση μου (δεν έχω δημοσιέψει τίποτε στην Ελλάδα από τότε που φιμώθηκε η ελευθερία) έδειχναν, μου φαίνεται αρκετά καθαρά τη σκέψη μου.
Μολαταύτα, μήνες τώρα, αισθάνομαι μέσα μου και γύρω μου, ολοένα πιο επιτακτικά το χρέος να πω ένα λόγο για τη σημερινή κατάστασή μας. Με όλη τη δυνατή συντομία, να τι θα έλεγα:
Κλείνουν δυο χρόνια που μας έχει επιβληθεί ένα καθεστώς όλως διόλου αντίθετο με τα ιδεώδη για τα οποία πολέμησε ο κόσμος μας και τόσο περίλαμπρα ο λαός μας, στον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο.
Είναι μια κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης όπου, όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι’ αυτές να καταποντισθούν μέσα στα ελώδη στεκάμενα νερά. Δε θα μου ήταν δύσκολο να καταλάβω πως τέτοιες ζημιές δε λογαριάζουν παρά πολύ για ορισμένους ανθρώπους. Δυστυχώς, δεν πρόκειται μόνο γι’ αυτόν τον κίνδυνο.
Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικές καταστάσεις, η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει, αναπότρεπτη, στο τέλος. Το δράμα αυτού του τέλους μάς βασανίζει, συνειδητά ή ασυνείδητα όπως στους παμπάλαιους χορούς του Αισχύλου. Όσο μένει η ανωμαλία, τόσο προχωρεί το κακό.
Είμαι ένας άνθρωπος χωρίς κανένα απολύτως πολιτικό δεσμό, και, μπορώ να το πω, μιλώ χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμό όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο. Αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. Είναι Εθνική επιταγή.
Τώρα ξαναγυρίζω στη σιωπή μου. Παρακαλώ το Θεό, να μη με φέρει άλλη φορά σε παρόμοια ανάγκη να ξαναμιλήσω.
28 Μαρτίου 1969
Η κηδεία του Γ. Σεφέρη μετατράπηκε σε διαδήλωση κατά της Χούντας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου